"Widok ze Świnicy do doliny Wierchcichej" Kazimierza Przerwy-Tetmajera - kreacja obrazu przyrody.

Określ sposób kreowania obrazu przyrody i jego funkcje w wierszu Kazimierza Przerwy-Tetmajera "Widok ze Świnicy do doliny Wierchcichej"

Wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera „Widok ze Świnicy do doliny Wierchcichej” należy do liryki bezpośredniej. Podmiot liryczny jest pierwszoosobowy, wskazują na to zwroty „patrzę”, „pode mną”. Utwór składa się z ośmiu strof z jednakową liczbą wersów. Zastosowany został schemat rymów AABAAB przy czym A są żeńskie, często dokładne „zbocza – przezrocza”, a rymy B niedokładne męskie „gór -sznur”.

Tematem przewodnim wiersza jest opis pejzażu górskiego. Utwór jest charakterystycznym przykładem liryki pejzażowej. Podmiot liryczny wypowiada się na temat swoich uczuć, których doznaje patrząc na krajobraz Doliny Wierchcichej. Znajduje się na szczycie góry i spogląda w dół na dolinę. Po słowach „Taki tam spokój” można domniemywać, że dla podmiotu lirycznego piękny krajobraz pełen spokoju jest czymś obcym z czym nie spotyka się na co dzień. Słowa te zawierają swoistą sugestię, że istnieje inna rzeczywistość znacznie gorsza, w której bierze udział podmiot liryczny.

Można powiedzieć, że podmiot opisuje słoneczny dzień w górach. Czytając wiersz odnosi się wrażenie, że stajemy się jednością z podmiotem i widzimy dokładnie co próbuje nam opisać. To wszystko za sprawą odpowiednio dobranego słownictwa, zwłaszcza epitetów oddających różnorodność barw i majestatyczność utworu „srebrnotęczony sznur”, „głuchy smerkowy las”. Kolejnym czynnikiem, który znacznie wpływa na kreowaną atmosferę jaka panuję w wierszu jest zastosowanie synestezji. Wyrażanie doznań słuchowych za pomocą wrażeń wzrokowych „się potok skrzy i mieni”, „się zlewa mgła”.

Podobnie jak w malarstwie impresjonistycznym zastosowana została gra światłem słonecznym i barw. Podmiot opisuje jak mgła subtelnie pokrywa las, szumiący w oddali potok. Po opisie skrzącego się i mieniącego „srebrnotęczowym sznurem” potoku następuje opis smrekowego lasu, który jest „Ciemnozielony w mgle złocistej”. Nie widać konkretnych kształtów, tylko światła i barwy. Na tym przykładzie widać jak poeta korzysta z osiągnięć impresjonizmu, poprzez próbę oddania ulotności zjawisk. Metafory użyte w wierszu oddają wizję piękna jaką podmiot kreuje „traw pościeli”, „cisza nieba”.

Pierwsze sześć strof pełnią funkcję wyidealizowania przyrody poprzez przedstawienie przyrody bliskiej ideału, jako raju na ziemi. W zakończeniu podmiot liryczny prezentuje pesymistyczna i dekadencką postaw, która kontrastuje z wcześniejszym opisem natury. Olbrzymia „przepaść”, która „rozwarła paszczę ciemną” rodzi poczucie smutki i melancholii. „Tęsknica”, która jest „bez brzegu i bez dna” wprawia w stan zwątpienia i bierności.

Ostatnie strofy stanowią nawiązanie do poczucia strachu i niemocy jaki towarzyszył młodopolskiemu społeczeństwu wynikającego z obaw przed nadchodzącym końcem wieku. Kontemplacja niezwykłej przyrody górskiego krajobrazu podkreśla ogromna wrażliwość podmiotu lirycznego na piękno natury stąd też próba ucieczki od rzeczywistości w celu „osiedlenia” się w idealnym świecie pełnym piękna i ciszy.