„Na przykładzie wiersza Wacława Potockiego „Nierząd Polski” określ jaki wizerunek kraju przedstawia poeta i w jaki sposób stara się wpłynąć na morale szlachty

Autorem wiersza ?Nierząd Polski?, na podstawie którego postaram się przedstawić wizerunek kraju i postępowanie szlachty w czasach baroku, jest Wacław Potocki. Napisał on wiele utworów na temat postępowania szlachty oraz sytuacji, jaka panowała w ówczesnej Polsce.
Podmiotem wypowiedzi w wierszy Potockiego jest człowiek znający dawne obyczaje i tradycje. Świadczą o tym słowa ?Zwyczaj był, który w prawo obrócił się z laty,/Między starymi, jako czytamy Sarmaty?.
Podmiot jest moralistą piętnującym zgubne dla Polski zjawiska i postawy oraz stara się przestrzec naród polski przed zgubą. Potwierdzają to słowa ?Złoto, przebóg, więc dla złota/ Polska, kiedy zgaśnie w niej rycerska cnota?.
Człowiek, który jest podmiotem wypowiedzi jest zaangażowany emocjonalnie w sprawy, o których mówi (wykrzykniki: ?O..?, ?przebóg?). Na koniec jednak łagodzi krytyczny charakter wiersza. Napisał to wszystko nie po to, by obrazić konkretne osoby, jak również sam nie chce, aby ktoś jego potępił. Świadczą o tym słowa ?Skończyłem, staropolskie wspomniawszy zwyczaje./ Nikomu nie przymawiam; niech mnie nikt nie łaje?.
Potocki zestawia przeszłość i teraźniejszość po to, by czytający wyciągnął wnioski na przyszłość. Autor ukazuje przeszłość w sposób jednoznacznie pozytywny. Przedstawia ona czasy Sarmatów, który ukazani są jako dobrzy, przestrzegający cnót obywatelskich ludzie. Nawiązuje również do noszenia złotego pierścienia dla tych, którzy zasłużyli na niego służbą ojczyźnie oraz zwyczaju wręczania szlachcicowi szabli prze wojewodę. Z tego można wywnioskować, że kiedyś służba dla ojczyzny była przywilejem, a szlachcic swoja pozycję zdobywał poprzez zasługi dla kraju.
Dla autora teraźniejszość ówczesnych czasów była zepsuciem dawnych tradycji i obyczajów. Opisuje ją w sposób negatywny oraz nazywa ?skażonym światem?.
Szlachta nie kwapi się do obrony kraju, wysokie stanowisko nie jest dla niej nagrodą za zasługi wojenne, co Potockiemu niezbyt się podoba. Szlachta przedkłada przywileje nad poświęcenia dla kraju. Mówi za tym cytat ?piękniejsza poczciwa, niż przywilej blizną,/Którą krwie utoczywszy przy świętym kościele,/Przy królu, przy ojczyźnie?.
Przyszły czasy, w których każdy może kupić sobie wysoki stan i szlachectwo ( ?Chłop od cep, rzemieślnicy prosto od warsztatu (?) kupuja przysługi/Nie tylko stan szlachecki (?) Na honory i wyższe miejsca przywileje?). Stan szlachecki traci wówczas na wartości prze kupowanie herbów oraz zawieranie małżeństw nuworyszów ze szlachciankami. Powodem tego ?zamieszania? było dążenie do bogactwa, które były ważniejsze od cnót obywatelskich.
Potocki tak odważnie krytykuje ówczesną teraźniejszość, ponieważ boi się, co będzie w przyszłości. Twierdzi, że Polskę czeka zguba, jeśli postępowanie ludzi się nie zmieni, a jeżeli już dojdzie do tego, że Polska zginie to ocalić może ją tylko cnota rycerska.
Wiersz Wacława Potockiego ?Nierząd Polski? zaliczany jest do nurtu poezji patriotycznej. Pełni funkcje moralizatorską dla ówczesnego społeczeństwa, jak i dla nas samych. Przestrzega przed zgubą, zatraceniem tego, o co tak ciężko i długo pracowaliśmy w przeszłości. Przywołuje przeszłość jako wzorzec do naśladowania. Zestawia kontrastowo ówczesną teraźniejszość i przeszłość, aby każdy dobrze zauważył różnicę pomiędzy zachowaniami ludzi oraz pozycją szlachty.
Końcowy wniosek występuje jako przestroga. Jeśli nic się nie zmieni na korzyść, Polskę i Polaków czeka zguba.