Struktury i funkcje związane z wyjściem kręgowców na ląd

Zmiany genetyczne, które powstały na przestrzeni czasu spowodowały bardziej różnorodną budowę organizmów. Z wszystkich grup systematycznych najbardziej rozwinięte są kręgowce. W ich rozwoju ważną rolę odegrały układy:
- nerwowy (nadrzędny sterujący układem hormonalnym)
- hormonalny

Wraz z ewolucją narastała potrzeba coraz bardziej doskonałego układu nerwowego. Pośród poszczególnych gromad typu kręgowców, można zaobserwować wyraźne różnice w ich budowie.

Jako pierwsze z kręgowców na ląd wyszły płazy. Było to w dewonie i wiązało się ze zmianami w morfologii i fizjologii zwierząt.

Będąc na lądzie zwierzęta musiały przystosować się do oddychania tlenem atmosferycznym, gdyż do tej pory oddychały tlenem rozpuszczonym w wodzie. Do tej czynności służyły im skrzela. Jednak na lądzie wysychały i nie mogły spełnić podstawowej roli. W tej sytuacji wyjściem okazała się płuco-dyszność. Płuca ewoluowały. Najpierw pojawiły się u płazów, ale jeszcze prymitywne i mało wykształcone. W tym przypadku skóra pełniła funkcje oddechowe. Słaba wentylacja płuc spowodowana była brakiem klatki piersiowej. Płuca gąbczaste pojawiły się dopiero u gadów. Dzięki ruchom klatki piersiowej i pracy mięśni międzyżebrowych oraz przepony, wentylacja płuc stała się bardziej sprawna.

Siła grawitacji stała się kolejnym problemem, z którym musiały poradzić sobie kręgowce po wyjściu na ląd (w wodzie jest mniej odczuwalna). Były zmuszone stworzyć system lokomocji, który zmniejszyłby opory związane a tarciem. Wyjściem okazało się uniesienie korpusu nad powierzchnię ziemi. W ten sposób powstała czworonożność i dwunożność.

Kończyna przednia to:
- kość przedramienia - kość nadgarstka
- kość śródręcza - kość palców

Kończyna przednia jest połączona z kręgosłupem obręczą barkową.

Kończyna tylna to:
- kość udowa - kość podudzia (strzałkowa, piszczelowa)
- kość stępu - kość śródstopia
- kość palców

Kończyny tylne wiąże z kręgosłupem obręcz miedniczna. Układ ruchu to szkielet i układ mięśniowy.

Ponieważ przez powłokę ciała i w czasie oddychania woda uciekała z organizmu następnym problemem na lądzie stał się niedobór wody. Aby ograniczyć utratę wody, na powierzchni ciała musiała wytworzyć się warstwa izolacyjna. Skóra pokryła się naskórkiem.Jest to martwa warstwa rogowacejąca. Najmniej do utraty wody z organizmu przystosowały się płazy, dlatego żyją w środowisku wilgotnym. Ponieważ ich skóra jest delikatna, pokryta śluzem i pełni funkcje oddechowe, nie może ulec zrogowaceniu.

U gadów podobnie jak u ssaków występuje zrogowaciały naskórek. Skóra ssaków pokryta jest włosami, a u większości występuje sierść. Warstwę izolacyjną ptaków stanowią pióra. Na lądzie zwierzęta regulują utratę wody również poprzez wydalanie mocznika i kwasu moczowego.

W wodzie zapłodnienie i rozwój zarodka odbywał się zewnętrznie. Życie na lądzie spowodowało, że zapłodnienie jest wewnętrzne, a rozwój zarodka następuje w osłonach.
Kręgowce lądowe (oprócz płazów) dzielimy na żyworodne i jajożyworodne.
Zwierzęta jajorodne to gady, ptaki, prassaki natomiast żyworodne to ssaki.

Wyjście kręgowców na ląd było wydarzeniem długotrwałym i oznaczało zasadniczą zmianę bytowania. Świat kręgowców to różnorodność form, od jednokomórkowych, po te złożone z wielu tysięcy komórek. Tak więc widać jak ewolucja postępująca z pokolenie na pokolenie wdraża zmiany, które mają wpływ na świat, który wygląda dzisiaj tak a nie inaczej.