Prąd stały i elektrolecznictwo fizykoterapia

Elektroterapia prądem stałym zabiegi:
-Kąpiele elektryczno wodne
- Galwanizacja - Jontoforeza
- Termoforeza - Elektroforeza - Dezinkrustacja
Elektrody-stosuje się elektrody płaskie wielokrotnego użytku wykonane z folii cynowej albo ze specjalnej gumy przewodzącej. Kształt elektrody dobiera się do miejsca zabiegowego. Wszystkie elektrody powinny mieć zaokrąglone brzegi by zapobiec zagęszczeniu prądu (które grozi poparzeniem pacjenta). Najczęściej są prostokątne lub kwadratowe.
Zależnie od techniki zabiegu używa się elektrod o jednakowym lub różnym wymiarze. Wyróżnia się elektrodę czynną i bierną. Elektroda czynna (mniejsza) umieszcza się w miejscu, w którym zamierza się uzyskać efekt leczniczy. Do galwanizacji stosuje się podkładów wykonanych z bawełnianej gazy(grubość 1,5-2cm) lub gąbkę wiskozową. Podkłady powinny być większe od elektrody by zapobiec ewentualnemu kontaktowi elektrody ze skórą. Podkład należy zwilżyć ciepłą wodą. Na elektrody z podkładamy należy umieścić odpowiedniej wielkości folię, a całość mocuje się paskami gumowymi, bandażami lub woreczkami z piaskiem. Bandaże i woreczki z piaskiem musza być suche by nie przewodziły prądu. Należy unikać nierównomiernego ucisku, ponieważ prowadzi to do nierównomiernego przepływu prądu.
Ułożenie elektrod
Podłużne- umożliwia podłużny przepływ prądu w tkankach powierzchownych. Podłużny przepływ stosuje się na ogół do zabiegów na kończynach.
Poprzeczne- poprzeczny przepływ prądu działa głębiej stosuje się takie ułożenie na duże stawy i kończyny.

Metody stosowania prądu galwanicznego
Zstępujący przepływ prądu zachodzi przy proksymalnym ułożeniu anody ( ) i dystalnym katody (-). Działanie biologiczne: obniżenie pobudliwości ruchowej, stosuje się w celu uśmierzenia bólu i rozluźnienia mięśni.
Wstępujący przepływ prądu zachodzi przy proksymalnym ułożeniu katody i dystalnym anody. Taki kierunek przepływu prądu wykorzystuje się w leczeniu niedowładów i porażeń.
Galwanizacja
-czas zabiegu: 10-30 minut, -podkłady z gazy ok 2 cm grube, zwilżone wodą, -w stanie podostrym choroby stosuje się dawki słabsze, w przewlekłym - silniejsze, -rozszerzenie naczyń krwionośnych, w wyniku bezpośreniego, pobudzającego oddziaływania prądem na naczynia, -pod katodą wzrasta pobudliwość mięśni i nerwów, a pod anodą maleje, -działa przeciwbólowo /anoda/ -jest zabiegiem leczniczym, w którym wykorzystuje się prąd stały, -przepływ prądu stałego przez tkanki powoduje wytwarzanie w nich ciepła oraz ich przekrwienie a także wpływa na zmianę pobudliwości nerwów i mięśni, -galwanizację prądem anodowym stosuje się w celu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Prąd katodowy wykorzystuje się do leczenia porażeń wiotkich oraz zaburzeń krążenia obwodowego. -jest to zabieg polegający na działaniu prądu stałego na organizm -do tego zabiegu niezbędne są podkłady z kilku do kilkunastu warstw flaneli lub gazy. Podkłady te zwilżone ciepłą wodą mają na celu zmniejszenie oporu skóry na ten rodzaj prądu, a także zabezpieczenie skóry przed niekorzystnymi zjawiskami elektrolitycznymi pomiędzy skórą a elektrodą -przed zabiegiem, z obszaru ciała poddanego zabiegowi musisz usunąć wszelkie przedmioty metalowe (obrączki, łańcuszki, zegarki itp. -przed zabiegiem nie powinieneś stosować żadnych kremów ani maści w miejscach, w których będą przymocowane elektrody, gdyż może to spowodować wystąpienie niekorzystnych zjawisk elektrolitycznych doprowadzając do reakcji alergicznych a nawet poparzenia skóry -po umocowaniu elektrod na twoim ciele, osoba obsługująca aparat, zacznie zwiększać natężenie prądu do momentu odczucia przez ciebie przyjemnego mrowienia ("igiełek", "delikatnej pokrzywki"). -po zabiegu, w miejscu przymocowania elektrod będą widoczne na skórze zaczerwienienia, co jest objawem normalnym i powinny całkowicie ustąpić do kilku godzin po zabiegu
Wskazania:
-nerwobóle,
-przewlekłe zapalenia nerwów oraz splotów i korzeni nerwowych,
-zespoły bólowe na tle zmian zwyrodnieniowych stawów,
-porażenia wiotkie,
-zaburzenia krążenia obwodowego,
-utrudniony zrost po złamaniach kości.
Przeciwwskazania:
-stany zapalne skóry,
-wypryski
-stany gorączkowe
-porażenia spastyczne

Kąpiele elektryczno wodne -to zabiegi elektryczne, których części ciała lub całe ciało zostaje poddane działaniu prądu stałego w kąpieli wodnej. Kąpiele częściowe (komorowe 1,2 i 4 komorowe)- są to kąpiele lecznicze wykonywane w specjalnych przygotowanych wannach z tworzywa sztucznego lub porcelanowego. W ścianach bocznych wanienek wbudowane są elektrody węglowe, które umieszczone są w specjalnych kieszeniach umożliwiających bezpośredni kontakt elektrody z ciałem pac jęta. Układ komór oraz krzesła na którym siedzi pacjent są dostosowane pod względem wysokości indywidualnej dla każdego klienta. Krzesło ma specjalną budowę. Kierunek przepływu prądu w kąpielach 4-komorowych może być następujące: 1)wstępujący (łagodzi) -zwiększenie pobudliwości układu nerwowego -zwiększa przepływ krwi żylnej z konczyn dolnych i narządów objętych ?dorzeczem żył? -zwiększa odpływ krwi żył z serca do płuc -zwiększa dopływ krwi dopływ krwi tętniczej do płuc i konczyn górnych 2)zstępująca (podrażnia) -obniża pobudliwość ośrodkowego układu nerwowego -powoduje zwiększenie dopływu krwi z krążenia małego do serca -zwiększa dopływ krwi żylnej z płuc i konczyn górnych -zwiększa dopływ krwi tętniczej do narządów objętych dorzeczem żyły wrotnej oraz konczyn dolnej.
Metoda 4-komorowa
1. napełniamy wanienki wodą o temp. 34-37stopni C, co najmniej 2/3 swojej pojemności
2. elektrody wystają ponad poziom wody aby ich przewody nie były zamoczone
3. przed dokonaniem zabiegu dokonujemy próby zanurzając swoje ręce
4. pacjent siada na stołku jest w stroju niekrępującym, zanurza w wodzie konczyny dolne później górne.
5. osoby wykonujące zabieg powoli zwiększa natężenie prądu do żądanej wielkości
6. w czasie zabiegu nie wolno! zmieniać kierunku przepływu prądu ponieważ nagłe otwarcie lub zamkniecie obwodu może spowodować bardzo silnego bodźca elektrycznego bardzo niebezpiecznego dla pacjenta z groźnymi następstwami z układu krążenia (wstrząs, migotanie komór).
Dawka natężenia prądu wynosi10-30 miliampera mA. mniejsze dawki należy stosować u osób wrażliwych na działanie prądu oraz u osób z chorobami układu naczyniowego (miażdżyca, żylaki, nadciśnienie). Dawki rozpoczynamy od małych i stopniowo zwiększamy w dalszych zabiegach.
Wskazania:
-poprawa krążenia w schorzeniu układu naczyniowego
-po przebytych zapaleniach nerwów
-w porażeniach
-w chorobach reumatycznych
-w nerwicach wegetywnych
-w zespołach bólowych
-w chorobach zwyrodnieniowych kręgosupa i stawów
-w niektórych chorobach kobiecych
Przeciwwskazania:
-choroby skóry
-rany, otarcia
-ciąża
-choroby nowotworowe
-uczulenie na prąd
-zaawansowana niewydolność krążenia
-przedmioty metalowe- metale implanty
-gorączka
-metale

metoda 2-komorowa
-stosujemy dwie komory, może być konczyn górnych lub dolnych lub obu konczyn jednej połowy ciała.
Konczyny górne- zanurzamy w wanienkach, prąd przepływa przez konczyne górna i górną część klatki piersiowej. Zalecana może być zmiana w czasie kolejnych zabiegów. Temp.37stop.C wody, natężenie prądu 6 do 15 miliamperów. Czas to od 10 do 20 min.
Konczyny dolnej- umieszczone są w wanienkach. Elektrody w wanienkach mogą być połączone. Temp.wody 37stop.C, natężenie 10-20. Przechodzi przez brzuch dlatego można nim leczyć choroby kobiece.
Konczyny lewych lub prawych stron- konczyny są zanurzone w wanienkach, prąd będzie płynoł po jednej stronie. Natężenie 6-10 miliampera.
Wskazania
-nerwobóle
-zaburzenia nerwu naczyniowe
-stany po urazach nerwów obwodowych
Przeciwwskazania jak przy galwanizacji

Metoda 1-komorowa kąpiel jednej konczyny
-elektrody w wanienkach uważane są za elektrody czynne w zależności od tego jaki chcemy uzyskać efekt. Zawsze elektroda czynną musi być elektroda w wanience, bierna zamykająca obwód dla konczyn górnych ułożona jest w okolicy barku a dla konczyny
Dolnej w okolicy pośladka i połączona jest do biegu prądu o znaku przeciwnym w stosunku do elektrody czynnej (na barku i minus po przeciwnej stronie) natężenie prądu od 6 do 15 miliamperów, czas 10-15 min.
Do wody można dodać wyciągi lecznicze (zioła lub zastosować wodę mineralną).
Źródłem prądu stałego jest specjalny aparat posiadający zespół przełączników umożliwiający przełączenie odpowiedniego biegunu z poszczególnymi elektrodami. W wyniku krótkotrwałej kąpieli po krótkotrwałym zwężeniu naczyń dochodzi do ich rozszerzania, następuje wtedy przekrwienie, uczucie ciepła utrzymuje się przez kilka godzin. Wpływa to na regulacje ciśnienia krwi, które w przypadku nadciśnienia wpływa na poprawę krążenia.
Wpływ kąpieli elektrycznej na ustrój człowieka spowodowany jest prądu stałego na dużą powierzchnie ciała działaniem termicznym, czynnikiem hydrostatycznym wody, działaniem chemicznym.
Metodyka wbudowane w wannę elektrody powodują wiele kombinacji.
Trójkomorowa- kąpiel elektryczno wodna całkowita- do wykonania służą specjalne wanny wykonane z materiału izolacyjnego np. żywica, w której w bocznych ścianach wmontowane są elektrody węglowe po 3 z każdej strony i po jednej w części głównej i po 1 przylegającej do stóp, każda z tych elektrod jest dodatkowo zabezpieczona specjalnymi osłonami które uniemożliwiają zatknięcie z ciałem klienta. Wanna jest zabezpieczona przed kontaktem przed instalacją wodno-ściekową i umieszczona na warstwie izolacyjnej w pewnej odległości od rur i kaloryferów. Wymagany jest by występujący podłużny przepływ prądu działa to pobudzająco przy połączeniu odwrotnym podłużnym kierunek stępujący jest działający kojąco, uspakajająco, stosowany w nadpobudliwości nerwowej, w stanach spastycznych oraz neurologicznych. Po napełnieniu wanny wodą należy ustawić przełącznik aparatu aby wybrać odpowiedni kierunek prądu. Wykonujemy próbę, a po jego wyłączeniu zanurzamy klientkę w wodzie, następnie włączamy i delikatnie zwiększamy natężenie. Natężenie 20-50 miliamperów. Czas zabiegu 5-15 min i 2 razy w tygodniu.
Wskazania:
-czynnościowe zaburzenia ukrwienia
-miażdżyca 1 i 2 okres
-zapalenie nerwów
-zespoły korzeniowe kręgosłupa
-RZS
-bolesne artozy
-zapalenia okołostawowe
-ostrooporoza- przedłużony proces gojenia złamań
-przeciążenia mięsni
-w porażeniach wiotkich katoda na karku
-w porażeniach spastycznych
-stany po urazach(krwiaki, obrzęki)
-niedowład po zapaleniu nerwów
Przeciwwskazania:
-ciąża
-gorączka
-metale
-zmiany skórne
-serce płucne
-uczulenie na prąd
W czasie zabiegu nie wyjmować konczyn z wody- powoduje to skurcz mięśnia. Wyjście z kąpieli po wyłączeniu prądu.

Jonoforeza wita. C katodą
-zabieg z użyciem elektrycznego prądu stałego,który pomaga wprowadzić do organizmu przez skórę substancje aktywne (leki, preparaty kosmetyczne);
-jony wprowadzone do skóry gromadzą się w niej na granicy naskórka i skóry właściwej, w pobliżu powierzchownej sieci naczyń krwionośnych, skąd zostają odprowadzane z prądem krwi w głąb ustroju;
-pod jedną z elektrod jest umieszczony tzw. podkład lekowy nasączony roztworem leku lub lekiem w postaci żelu.
-wnikanie jonów leków odbywa się poprzez ujścia i wyprowadzenia gruczołów łojowych i potowych. Jony po wniknięciu gromadzą się na granicy pomiędzy skorą właściwą a tkanką podskórną z skąd następnie lek jest rozprowadzany po całym organizmie za pomocą układu krwionośnego;
-elektrodą czynną jest anoda, a elektrodą zamykającą obwód- katoda. Na podkładzie elektrody czynnej znajduje się bibułka filtracyjna, która zapewnia dobre i równomierne rozprowadzenie leku. Jest to podkład lekowy, który się przykłada w miejscu największego bólu

Lek trzeba odmierzyć miarką na strzykawce lekarskiej i rozprowadzić. Terapeuta powinien być wyposażony w ochronne, jednorazowe rękawice. Lek należy podpisać imieniem i nazwiskiem chorego i powinny posiadać dobrze widoczną datę ważności. Płynne leki przechowujemy w ciemnych butelkach i w lodówce. Strzykawki i igły powinny być używane tylko do jednego rodzaju leku. Należy poinformować pacjenta, że na powierzchni zabiegowej nie powinien stosować żadnych innych kremów, maści i żelów. Jeżeli już wystąpi taki przypadek to zleca się tygodniową przerwę. Natężenie ustawia się do odczucia pacjenta- lekkie mrowienie
Przeciwwskazania:
? ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich,
? wypryski, owrzodzenia,
? stany gorączkowe,
? porażania spastyczne,
? miejscowe zaburzenia czucia,
? nowotwory łagodne i złośliwe,
? skaza krwotoczna,
? ostre procesy zapalne i infekcje ogólne,
? osobnicza nietolerancja prądu,
? wstrzepiony rozrusznik serca,
? zakrzepy,
? zagrożenia zatorami,
? zakrzepowe zapalenie żył,
? metale w tkankach poddanych zabiegowi,
? miażdżyca zarostowa tętnic w okresie II b ? IV wg Fontaine'a.
-stosowanie wczesniej maści lub kremów
Wskazania:
? nerwobóle,
? polineuropatie,
? zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa,
? artrozy,
? artralgie,
? obwodowe porażania,
? angioneuropatie,
? zaburzenia krążenia obwodowego,
? utrudniony zrost kostny,
? w przypadku chorób reumatycznych obejmujących więcej niż jeden staw wskazana jest kąpiel elektryczno-wodna

Wskazania z zastosowaniem odpowiednich leków:
-jonoforeza jodu: blizny przykurcze bliznowate
-j. wapnia: stany zapalne gałki ocznej, obwodowe zaburzenia naczyniowe, utrudniony zrost kości
-j.cynku: trudno gojące się owrzodzenia, drożdżyca paznokci -j. nowokainy lub ksylokainy : nerwobóle, zespół rwy kulszowej, bóle głowy, zaburzenia wymowy, dychawica oskrzelowa, -j. histaminy : samorodna sinica kończyn, odmroziny, zespół bólowy rwy kulszowej, przewlekłe stany zapalne stawów i zapalenia okołostawowe, owrzodzenie troficzne, -j. antybiotyków : bakteryjne stany zapalne skóry i tkanek miękkich, -inne : zaburzenia w ukrwieniu nerwu wzrokowego i siatkówki, zaburzenia krążenia obwodowego, itp.