Słowniczek

KOSMOLOGIA. Jest to nauka zajmująca się budową i ewolucją wszechświata. W religiach i niektórych poglądach filozoficznych, zespół twierdzeń i wyobrażeń o pochodzeniu, strukturze, istocie i końcu wszechświata. Nauka o świecie materialnym nieożywionym( filozofia przyrody nieożywionej). Termin ten został wprowadzony przez Ch. Wolffa.

ANTROPOLOGIA. Dział filozofii zajmujący się badaniami natury człowieka jego istoty, powołania i sensu życia. Chociaż ma bogatą tradycję (Protagoras, Sokrates) teoretyczną i metodologiczną samodzielność uzyskała dopiero w XX wieku.(M. Scheler).

TEODYCEA. Obrona sprawiedliwości i miłości Boga przed zarzutami podważającymi istnienie Jego Opatrzności z powodu zła i nieszczęść w świecie. Termin ten został wprowadzony przez G. W. Leibniza w tytule jednego z jego traktatów. Od XIX w dział metafizyki, zwany również teologią racjonalną lub teologią naturalną, rozpatrujący zagadnienie istnienie Boga i Jego istoty.

ETYKA. Ogół ocen i norm moralnych w danej epoce i zbiorowości społecznej lub konkretne ich system tj moralność. Etyka to dyscyplina filozoficzna, zajmująca się m.in. dobrem, powinnością moralną, sumieniem, teorią wartości, dzieli się na: ogólną i szczegółową, normatywną, opisową i meta etykę.

ESTETYKA. Dyscyplina filozoficzna, pojmowana bądź jako nauka o pięknie, jego kryteriach oraz przeżyciach z nim związanych, bądź też jako teoria sztuki.

AKSJOLOGIA. Filozofia wartości, nauka o wartościach; bada naturę wartości, ustala normy i kryteria wartościowania oraz system wartości. Termin ten wprowadzony przez P. Lapie i E. Hartmanna, do najwybitniejszych aksjologów należą: M. Scheler, N. Hartmann oraz R. Ingarden.

LOGIKA FORMALNA. Nauka o związkach logicznych między zdaniami, zwłaszcza o związkach wynikania, uwarunkowanych budową (strukturą) zdań, oraz opartych na tych związkach formach i regułach poprawnego wnioskowania.

SEMIOTYKA. Ogólna teoria znaku, nauka o rodzajach, właściwościach oraz funkcjach znaków, obejmująca jako swe główne dyscypliny semantykę ( w ścisłym znaczeniu), syntaktykę i pragmatykę.

METODOLOGIA. Nauka o metodach działalności nauk i stosowanych w naukach procedurach badawczych, w aspekcie teoretycznym- nauka o elementach i strukturze systemów naukowych.

TEORIA NAUKI. Zespół praw naukowych, definicji, twierdzeń i hipotez, dotyczących danej dziedziny zjawisk, tworzący rzeczowo powiązaną oraz logicznie uporządkowaną i spójną całość.