Ostra brama

Jeden z symboli Wilna. Świątynia katolicka słynna na całej Litwie, a także za granicą.
Brama, postawiona na drodze do Miednik, Oszmiany i Mińska, zwaną początkowo Miednicką, była jedną z pierwszych pięciu bram wileńskich, wzniesionych wraz z murami miasta (1503-1522). W źródłach historycznych notowana od 1514 r. Litewska nazwa ,,Auros vartai?, czyli ,,Brama zaranna?, pochodzi zapewne od epitetu ,,ostra?, nadanego bramie z powodu jej położenia na południowym krańcu miasta, zwanym Ostrym. W miarę narastania kultu NMP bramę (z jej wizerunkiem) zaczęto kojarzyć ze wschodem słońca. Brama stanęła na planie kwadratu, a grubość jej gotyckiego muru sięga 2-2,6 m. Arkadę wjazdową pokrywa cylindryczne sklepienie. Po stronie południowej są dobrze widoczne otwory strzelnicze, między którymi znajduje się nisza z krzyżem, a wyżej gzyms z rzeźbioną główką patrona kupców Hermesa. Jeszcze wyżej biegnie renesansowa attyka z motywami architektonicznymi oraz reliefami dwóch gryfów, trzymających herb Litwy-Pogoń. Obok, po stronie wschodniej zachował się spory odcinek muru miejskiego (największy ze wszystkich dochowanych).
Obraz Ostrobramskiej Matki Miłosierdzia znany jest wśród katolików całego świata. Jego kopie znajdują się w kościołach sąsiednich krajów. Powstanie obrazu NMP datuje się na pierwszą ćwierć XVII w. Jest on wykonany w stylu renesansowym. Maria przedstawiona jest bez dzieciątka, z głową przechyloną w prawo, skrzyżowanymi na piersiach dłońmi, na wpół przymkniętymi powiekami. Jej sylwetka pełna jest wdzięku i delikatności. Obraz namalowany techniką temperową na dębowym drewnie, później przemalowany farbami olejnymi. W 1675 r. Akademia Wileńska obrała Matkę Boską Ostrobramską na swoją patronkę. W 1688 r. obraz przekazano karmelitom, mającym swój klasztor przy kościele św. Teresy. W