Układ krwionośny

Układ krwionośny składa się z naczyń krwionośnych i serca. Naczynia krwionośne tworzą zamknięty system rozgałęzionych się rurek, od szerokich tętnic do bardzo cienkich naczyń włosowatych. Można w nim wyróżni dwa obiegi: płucny (mały) zapewniający zapotrzebowanie krwi w tlen ? dopęcherzyków płucnych. Obwodowy (duży) rozprowadzający utlenowaną krew po całym organizmie. ? krew tłoczy serce. SERCE ? wielkości pięści, pełni w organizmie funkcje pompy przetaczającej krew. Krew jest pompowana do dwóch systemów naczyń krwionośnych: obieg płucny i obwodowy. Jest doskonale przystosowane do tej roli. BUDOWA: mocne ściany serca są zbudowane z komórek mięśniowych, które są bogate w mitochondria. Może oddycha tlenowo i wytwarza energię która jest potrzebna do rytmicznych skurczów serca. naczynia włosowate oplatające serce zapewniają dopływ krwi natlenowanej i glukozy. Przedsionek prawy, przedsionek lewy, komora prawa, zastawki, komora lewa. Cykl pracy serca: *pauza ? serce jest w spoczynku, krew zaś wlewa się z żył do przedsionków, a z nich do komór serca. *skurcz mięśni przedsionków ? wpycha do komór dodatkową porcję krwi *skurcz ściany komór ? pompowanie krwi do tętnic, rozkurczenie przedsionków i zasysanie nowej porcji krwi z żył. *rozkurcz komór serca. EKG ? elektrodiagram. Aktywność elektryczną serca rejestrują ucieszone na ciele elektrody ? dostarczają informacje o pracy serca i czy są sygnały o chorobie. TĘTNICA ? (aorta) ? odprowadza krew natlenowaną z serca, do całego organizmu, odchodzi z lewej komory serca. Grube, duże ciśnienie krwi. ŻYŁY ? z tkanek i narządów ciała doprowadzają krew do serca, mają zastawki żylne, cienkie, małe ciśnienie krwi. NACZYNIA WŁOSOWATE ? najmniejsze naczynia krwionośne, tworzą sieci pomiędzy żyłami, a tętnicamiPłyn tkankowy (międzykomórkowym) zbiera się w przestrzeniach międzykomórkowych, a dalej wlewa się do sieci naczyń chłonnych i staje się limfą. Zbierające limfę z różnych części ciała naczynia zbiegają się w głównym naczyniu chłonnym. Zawiera mniej białek od osocza, występuje w nim niewielka ilość krwinek białych. Źródłem płynu jest krew przepływająca przez cienkościenne naczynia włosowate. Z przepychane pod ciśnieniem krwi wściekają składniki tworzące płyn: woda, substancje drobnocząsteczkowe i mniejsze białka. ? część tego płynu powraca do naczyń krwionośnych, większość jednak biegnie przez cały organizm ? naczynia limfatyczne ? wędrujący w nich płyn to limfa, wlewa się z powrotem do naczyń krwionośnych przez żyły. ELEMENTY UKŁADU LIMFATYCZNEGO: *węzły limfatyczne *żyły *grasica *śledziona *przewody limfatyczne *naczynia limfatyczne górne i dolne. UKŁAD LIMFATYCZNY: składa się z naczyń limfatycznych wypełnionych limfą (chłonka) oraz tkanką chłonna zawierające bardzo liczne limfocyty. Tkanka łączna tworzy niewielkie skupienia ? grudki (np. w ścianie układu pokarmowego) większe ? węzły chłonne, współ tworzy także migdałki podniebiebienia, grasicę, sludzione. Podstawowe funkcje: to gromadzenie i zwracanie płynu tkankowego krwi, a także rola odpornościowa i transport wchłoniętych przewodzi pokarmowym lipidów.

LIMFA ? powstaje w pierwotnej postaci jako pesącz z naczyń włosowatych i komórek ciała, który zbiera się w przestrzennych międzykomórkowych. Z tych ostatnich przesącz dostaje się do najdrobniejszych, włosowatych naczyń alifatycznych, które oplatają bardzo gęstą siecią ciał. Najdrobniejsze naczynia zwiększają się w nieco większe i doprowadzają limfę do węzłów chłonnych ? w nich ulega ona filtracji i usuwane są obce ciała ? bakterie. Oczyszczona chłonka składa się z części płynnej i upostaciowanej (w 95-97% są to limfocyty) Z WĘZŁÓW CHŁONNYCH ? limfa przesuwa naczyniami limfatycznymi, dalej większymi przewodami do okolic podobojczykowych tam przewody uchodzą do odpowiednich żył. W ten sposób do układu krwionośnego. ŚLEDZIENIA ? zmagazynowane są krwinki ? gdy organizm potrzebuje to korzysta GRASICA ? po prawej stronie klatki piersiowej, jest podstawową funkcją hormonalną przy czym hormony pobudzają limfocyty do podziałów dojrzewania, uczestniczą w specjalizacji krwinek białych, zdolność do dojrzewania i zapamiętywania. CHOROBY:miażdzyca?spowodowana.jest gromadzeniem się tłuszczów, przede wszystkim cholesterolu, w wzdłuż ścian tętnic, w tworzących się złogach osadzają się sole wapnia. Powoduje się twardnienie ścian i zwężenie tętnic, co utrudnia przepływ krwi, a jednocześnie zwiększa jej ciśnienie w naczyniach krwionośnych dotyczy tez do naczyń wieńcowych (zaopatrują w krew mięsień sercowy) ? serce otrzymuje mniej tlenu niż potrzebuje do pracy. Miażdżyca może doprowadzi do całkowitego zaczopowania tętnicy. ? zawały serca, martwica, udar mózgu. KRZEPNIENIE KRWI: tworzy fibrynę (włóknik) uczestniczą białka, które uwalniane są z uszkodzonych płytek krwi oraz białka osocza, które po kontakcie z rozerwanymi ścianami naczynia się aktywują. W ten sposób zapoczątkowany zostaję ciąg reakcji ? krzepnięcia. GRUPY KRWI: A; B; AB; 0. Rh - 80%; Rh- - 20%. Gdy przyjmiemy nieodpowiednią grupę krwi może dojść do zatrzymania krążenia KREW rodzaj tkanki łącznej o płynnej konsystencji. Część płynna ? osocze stanowi 55?60% objętości k., drugą grupę stanowią elementy morfotyczne k. ? krwinki. Wyróżniamy krwinki: białe (leukocyty), czerwone (erytrocyty) oraz płytki krwi (trombocyty). U człowieka dorosłego k. stanowi 7?10% masy ciała. K. spełnia u człowieka istotną rolę, przede wszystkim transportuje gazy oddechowe i substancje odżywcze do wszystkich komórek ciała. Transportuje także końcowe produkty przemiany materii. Utrzymuje stałość środowiska wewnętrznego organizmu i ciśnienie osmotyczne. Pełni funkcje obronne i uczestniczy w rozprowadzaniu ciepła w organizmie. Wyróżniamy 4 podstawowe grupy k.: A, B, AB, 0 oraz czynnik Rh (? ? lub ???).OSOCZE krwi, płynna część krwi (ok. 55%), nie zawierająca krwinek. Roztwór białek i substancji związanych z procesami życiowymi (np. sacharydy, lipidy, witaminy, sole mineralne). O.k. pozbawione ? fibrynogenu jest zw. surowicą, ustrojowy przesącz o.k. ? limfą.