Zanieczyszczenia powietrza.

POWIETRZE

Powietrze to mieszanina jednorodna gazów tworząca atmosferę ziemską. Składa się z :
78 % azotu,
21 % tlenu ,
1 % gazów szlachetnych (argon, ksenon, radon, krypton, neon, hel) oraz składników o zmiennej zawartości (para wodna, dwutlenek węgla, ozon, amoniak, wodór)
Jednakże powietrze, które bardzo potrzebne jest nam do życia, gdyż musimy oddychać, jest zanieczyszczone. Źródłami skażonego powietrza jest:
przemysł (fabryki, kopalnie, elektrociepłownie),
transport samochodowy (benzyna, olej napędowy; smog),
gospodarstwa domowe (ogrzewanie, czyli spalanie węgla, oleju opałowego, śmieci, itp.).

ZWIĄZKI CHEMICZNE ZAWARTE W ZANIECZYSZCZONYM POWIETRZU:

1. Tlenek węgla powstaje podczas spalania węgla. Gdy połączy się z hemoglobiną powstanie związek chemiczny, który może spowodować śmierć, bo powstający wtedy kwas azotowy daje bardzo toksyczne sole. Z niego powstają dwa inne związki: methemoglobina oraz nitrozohemoglobina. Tlenek węgla powoduje także niszczenie się tkanin oraz stopów niklu i mosiądzu. Kiedy zaś połączy się z wodą w chmurach będzie jednym ze składników kwaśnych deszczy. W przyrodzie tlenek węgla nie odgrywa znaczącej roli, ponieważ szybko utlenia się w dwutlenek węgla i wchodzi w normalny obieg materii.
2. Węglowodory powstają z emisji nie spalonej benzyny i innych pochodzących od ropy naftowej substancji. Węglowodory mogą działać jak narkotyki, powodują ostre zatrucia, które uszkadzają układ krwionośny. Istnieją także węglowodory rakotwórcze.
3. Tlenek siarki powstaje podczas procesów hutniczych, ale także ze spalania paliw zanieczyszczonych siarką. Tlenek ten przy bardzo dużym stężeniu powoduje nagłą śmierć. Opada w postaci kwaśnego deszczu.
4. Pyły (cząsteczki stałe) powstają z transportu samochodowego, przemysłu hutniczego. Cząsteczki stałe nie zagrażają życiu organizmów żywych. Ich toksyczność zależy od składu chemicznego, stężenia i innych zanieczyszczeń.
5. Smog ? gęsta mgła unosząca cząstki zanieczyszczeń atmosferycznych (np. dymów fabrycznych, spalin samochodowych). Smog dzieli się na:
? Fotochemiczny (utleniający) ? tworzy się w czasie silnego nasłonecznienia w wyniku fotochemicznych przemian występujących w dużym stężeniu tlenków azotu, węglowodorów i innych składników spalin.
? Kwaśny (mgła przemysłowa) ? powstaje w wilgotnym powietrzu silnie zanieczyszczonym tzw. gazami kwaśnymi
Skutkami smogu może być:
? Ograniczenie widoczności,
? Korozję,
? Duszność, łzawienie, zaburzenia układu krążenia, podrażnienia skóry.

SKUTKI ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA:

1. Kwaśne deszcze to opady atmosferyczne o Ph poniżej 5,6. Jest to deszcz, w którym rozpuszczone są tlenki siarki i azotu. Deszcz, w którym rozpuszczone są tlenki siarki (głównie z elektrowni)i tlenki azotu (głównie ze spalin samochodowych). Jeżeli ilość kwasu w deszczu i mgle będzie zbyt duża to opady te mogą spowodować wielkie szkody ożywionej części przyrody (biocenozy). Skutkami kwaśnych deszczy jest:
Zakwaszanie gleby
Zakwaszanie wód powierzchniowych
Niszczenie budowli i konstrukcji metalowych
Zanieczyszczanie roślin i zwierząt.
2. Efekt cieplarniany to zatrzymywanie energii cieplnej w atmosferze. Powstaje on wskutek docierania promieni słonecznych do powierzchni Ziemi. Ziemia wtedy nagrzewa się i wypromieniowuje energię cieplną w postaci długofalowego promieniowania. Nie jest ono przepuszczane w górne warstwy atmosfery, ponieważ zawiera zbyt dużo gazów cieplarnianych (dwutlenek węgla, metan, para wodna). Skutkiem tego jest:
ocieplenie się klimatu (topnienie lodowców, powodzie),
zwiększenie umieralności,
niszczenie nawierzchni dróg,
pogłębianie problemów z jakością wody, utylizacją ścieków, erozją gleby.
3. Dziura ozonowa to zjawisko spadku całkowitej zawartości ozonu w atmosferze. Dziura ozonowa wywołana jest poprzez wzrastającą zawartość freonów (aerozoli) w atmosferze, ale także spowodowana jest procesami przemysłowymi oraz lotami kosmicznymi. Powoduje zwiększenie ilości promieniowania UV docierającego do Ziemi.
4. Zanieczyszczenie gleby i wody.
5. Zachwianie równowagi ekologicznej między tlenem a dwutlenkiem węgla.
6. Zmniejszanie zasobów paliw kopalnych.
7. Zachwianie równowagi biologicznej ekosystemów .
8. Pogorszenie jakości żywności.

PODZIAŁ ZANIECZYSZCZEŃ:

Zanieczyszczenia można podzielić ze względu na:
1. STAN SKUPIENIA:
Stałe
Ciekłe
Gazowe
2. ZANIECZYSZCENIA SPOWODOWANE DZIAŁALNOŚCIĄ SAMEJ PRZYRODY:
Naturalne
Biogenne
3. ZANIECZYSZCZENIA ZWIĄZANE Z RÓŻNYMI ASPEKTAMI DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA:
Sztuczne
Antropogenie
4. RODZAJ EMITORIA :
Punktowe
Liniowe
Powierzchniowe
Objętościowe
Ruchome
Stacjonarne
5. TYP EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ:
Zorganizowane
Niezorganizowane
6. POCHODZENIA ZANIECZYSZCEŃ (miejsce):
Własne
Innego pochodzenia
7. SPOSÓB, W JAKI ZNALAZŁO SIĘ W ATMOSFERZE:
Pierwotne
Wtórne

ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA A ZDROWIE

Zanieczyszczenia powietrza odgrywają bardzo dużą rolę w życiu człowieka, ale negatywną, gdyż powodują różnego rodzaju choroby.
W przyziemnej warstwie atmosfery (troposferze) występowanie ozonu nie jest zbyt szkodliwe dla organizmu człowieka, jeżeli zaś stężenie tej substancji wzrośnie na skutek zanieczyszczeń, stanowi on bardzo szkodliwy związek. Powoduje on nasilenie astmy, rozedmy płuc oraz podrażnienie oczu.
Wszelkie badania dowodzą, iż wzrost zanieczyszczeń powietrza sprawia zwiększenie podatności na choroby oraz umieranie. Są to przede wszystkim choroby układu oddechowego, takie jak: podrażnienie dróg oddechowych, przewlekły nieżyt oskrzeli, częstsze ataki astmy, większa skłonność do przeziębień, rozedma płuc, chroniczny bronchit, mniejsza odporność na chorobę raka płuc, zaburzenia czynności oddechowych, krążenia krwi oraz uszkodzenia centralnego układu nerwowego.
Palacze, którzy przebywają w zanieczyszczonym powietrzu, a zarazem palą duża ilość tytoniu mają bardzo duże szanse, aby zachorować na raka płuc.

ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIOM POWIETRZA:

1. Odsiarczanie węgli energetycznych.
2. Zmiany stosowanych surowców.
3. Oczyszczanie gazów odlotowych i spalinowych.
4. Utylizacja odpadów przemysłowych i komunalnych.
5. Wykorzystywanie źródeł energii słonecznej i wiatru.
6. Stosowanie technologii energooszczędnych.

WARTO WIEDZIEĆ, ŻE ?
? Źródłem zanieczyszczeń są także: człowiek, zwierzęta domowe, niski poziom wilgotności, kurz domowy
? Zanieczyszczenia zaburzają procesy fotosyntezy, transpiracji, oddychania
? Wypalanie i wyrąb lasów mogą spowodować usunięcie dwutlenku węgla z atmosfery
? Największa dziura ozonowa rozciąga się nad Antarktydą.