Wiersz W. Szymborskiej "Sto pociech" jako poetycki komentarz do myśli filozoficznej antyku

Przedmiotem moich rozważań jest jeden z utworów Wisławy Szymborskiej. Gdy autorka pracowała w redakcji Życia Literackiego, ukazał się jej Tomik poezji o tym samym tytule, co omawiany przeze mnie, znajdujący się w nim, wiersz. Poemat ten poświęcony jest człowiekowi-jego pragnieniom i dotychczasowym osiągnięciom. W swojej pracy postaram się udowodnić, ze wiersz „Sto pociech” jest poetyckim komentarzem do myśli filozoficznej antyku, a dokładnie zaś- do filozofii sokratejskiej.

wiersza ma znaczenie metaforyczne. Można go zinterpretować w następujący sposób, iż odwołuje się on do frazeologizmu: mieć z kogoś sto pociech, czyli mieć same kłopoty. Szymborska już na początku zaznacza, że ludzie nie są istotami doskonałymi. Człowiek jest omylny i często może sprawić wiele problemów- nie tylko sobie, ale również swojemu otoczeniu.

W kolejnym argumencie pragnę zwrócić uwagę na to, że wiersz rozpoczyna się słowami „Zachciało mu się szczęścia, Zachciało mu się prawdy, Zachciało mu się wieczności, Patrzcie go!”, gdzie autorka ujawnia adresata wiersza. Występuje tutaj anafora szczęścia, prawdy i wieczności. W ten sposób Szymborska próbuje zwrócić uwagę odbiorcy na to, że człowiek chce dla siebie wszystkiego, co najlepsze. Zwykły śmiertelnik uważa się za istotę najmądrzejszą i najdoskonalszą, dlatego też zachciało mu się szczęścia- nie zważając na przeciwności losu. Zachciało mu się prawdy, pomimo świadomości, że na świecie jest mnóstwo fałszu. Zachciało mu się wieczności, nie bacząc na to, że nie można żyć wiecznie, a życie wieczyste w niebie zarezerwowane jest dla ludzi pokornych.

W następnym akapicie zajmę się kolejną zwrotką wiersza. Szymborska wskazuje ułomność człowieka. Powtarzany wyraz „ledwie” negatywnie pokazuje większość sfer życia człowieka. Ludzie dopiero co zrozumieli kim są, potrafią widzieć tylko oczami a słyszeć uszami- nie mają zdolności posługiwania się zmysłami w różny sposób- do różnych celów. Niewielu z nas potrafi np. „patrzeć” za pomocą rąk. Człowiek uważa się za pana wszechświata i sądzi, że potrafi wszystko „(…) rozumem gani rozum, (…) ale wolność mu w głowie, wszechwiedza i byt (…)”. Jak w każdej zwrotce ujawnia się tu filozofia sokratejska- człowiek uważa, że wie wszystko, ale tak naprawdę nie wie nic.

Kolejna strofa wiersza jasno wskazuje nam, że człowiek nie jest najważniejszy. Jest on sprowadzony na margines: „Bo przecież chyba jest, naprawdę się wydarzył pod jedną z gwiazd prowincjonalnych.”. Autorka powątpiewa w istnienie człowieka. Dalej opisany jest wymiar ludzkiego istnienia. Człowiek uznany jest za „marnego wyrodka kryształu”, czyli coś niewiele wartego.

W ostatniej zwrotce utworu podmiot liryczny zastanawia się, co się będzie działo, gdy człowiek nadal podążał będzie obraną przez siebie drogą. Kiedy wciąż będzie uważał się za najwspanialszego i najmądrzejszego władcę wszechświata. Na końcu każdej strofy podmiot liryczny kpi z człowieka za pomocą słów: „patrzcie go!”, co można to zinterpretować jako „co on sobie wyobraża?!”.

Bohaterem tego wiersza jest oczywiście człowiek. W utworze łatwo można znaleźć wskazówki do życia dla niego. Po pierwsze zawsze musi pamiętać o tym, ze nie jest istotą doskonałą i o tym, że nie wie wszystkiego. Po drugie, człowiek powinien innym ludziom uświadamiać, że nie są „pępkami świata” oraz że nie są tzw. „omnibusami”. Najważniejszą zaś wskazówką wydają mi się słowa z końca wiersza: „Niebożę. Istny człowiek.”. Według mnie oznacza to, że człowiek tak się zatracił w swojej „mądrości” i zachwalaniu siebie samego, że zupełnie zapomniał o Bogu. Nie troszczy się o swe życie po śmierci stosując się do przykazań, lecz dba jedynie o dobro materialne i popularność wśród ludzi tu, na Ziemi.

Uważam, że z przedstawionych przeze mnie wniosków jasno wynika, iż wiersz Wisławy Szymborskiej „Sto pociech” jest poetyckim komentarzem do myśli filozoficznej antyku. W każdym akapicie występuje argument potwierdzający antyczną filozofię sokratejską.