Słowniczek pojęć z epoki Romantyzmu.

Synretyzm to łączenie w jedną całość różnych, często sprzecznych, poglądów filozoficznych, religijnych, społecznych; zespolenie się, skrzyżowanie jakichkolwiek elementów; w przypadku literatury polega to na zespoleniu w jednym utworze literackim kilku różnorodnych gatunków literackich. Mieszanie różnych gatunków literackich w obrębie jednego dzieła.
Dramat romantyczny to odmiana przeciwstawiająca się konwencjom klasycznym, a nawiązująca do dramatu szekspirowskiego i melodramatu. Ośrodkiem kompozycji stawał się bohater, wokół niego skupiały się lużno lub epizodycznie ze sobą sceny, ukazujące dzieje psychiki, wewnętrzne konflikty. Dramatyzm łączył się tu z literyzmem, nastrojowością, realizm rodzajowy z fantastyką i groteską, tragizm z komizmem. Wielkie problemy metafizyczne powodowały wprowadzenie przestrzenie otwartej, pojawiły się sceny monumentalne, z udziałem tłumów (III akt "Kordiana"). Charkterystyczne było mieszanie różnych technik, tonacji i stylów, co pozwalało wyrażać dysonansową wizję świata.
Komizm- rodzaj przeżycia estetycznego polegający na sprzeczności między utrwalonym wyobrażeniem o przedmiocie (postaci, rzeczy, zdarzeniu lub sytuacji), czyli jego modelem, a rzeczywistością. Jest to sprzeczność, z którą nie łączy się przeciwskazanie etyczne. W każdej z wspomnianych konfrontacji musi istnieć określony stopień różnicy między mormą (modelem) a zdarzeniem oraz określony stopień podobieństwa. Różnice i podobieństwa muszą być na tyle dostateczne, by możliwe się stało porównywanie normy i zdarzenia. Wyodrębniamy, najogólniej rzecz ujmojąc, dwa rodzaje modeli: opisowy i normatywny; pierwszy apeluje tylko do poznania i zrozumienia, drugi- także do oceny i wartościowania.
Powieść poetycka to gatunek poezji narracyjnej powstałej z połączenia elementów epickich i lirycznych; rozbudowany utwór wierszowany, zawierający fabułę nasyconą momentami dramatycznymi i odznaczającą się silnym zsubiektywizowaniem opowiadania i opisu. Powieść poetycka wprowadziła narratora, który nie unikał wynurzeń na temat własnych przeżyć, zwracał się wprost do czytelnika, jawnie komentował postawy bohatera często będącego maską ukrywającą osobę twórcy. Fabuła lużna, fragmentaryczna kompozycja, pełna niedomówień, zagatkowości, jej tok przyspieszony obfitował w spięcia, luki i zakłócenia chronologii zdarzeń (inwersja czasowa).
Mesjanizm to (w literaturze polskiej) przekonanie o szcególnej roli Polski i narodu polskiego w dziejach świata. Jego elementy pojawiają się w XVII wieku jako jeden ze składników sarmatyzmu, przede wszystkim wiara w misje dziejową narodu polskiego, jako przedmurza chrześcijaństwa. Rozkwit po utracie niepodległości, zwłaszcza po upadku powstania listopadowego, w środowisku Wielkiej Emigracji. Polska to Mesjasz narodów, który da ludom Europy Królestwo Boże na ziemi i wyzwoli je od tyranii.
Wallenrodyzm to postawa bohatera, który pod pozorami wiernej służby knuje zemstę na znienawidzonym wrogu, chociaż ta zdradliwa metoda walki wywołuje u niego głęboki konflikt wewnętrzny. Bohater tego typu poświęca szczęście osobiste dla dobra ojczyzny, jest żarliwym patriotą, ale jednocześnie bohaterem prawdziwie tragicznym.