Globalny kodeks etyki w turystyce

Czym jest Kodeks Etyki w Turystyce?

1. Globalny Kodeks Etyki w Turystyce, zwany dalej Kodeksem Etyki, to zbiór podstawowych zasad, którego celem jest wskazywanie drogi podmiotom uczestniczącym w rozwoju turystyki tj.: administracji centralnej i regionalnej, społecznościom lokalnym, jednostkom organizacyjnym branży turystycznej, jak również turystom krajowym i zagranicznym, tak aby rozwój ten odbywał się w sposób stabilny i odpowiedzialny. Kodeks Etyki odnosi się też do zjawisk związanych z handlem, bezpieczeństwem i problemami humanitarnymi, które oddziałują w różnorodny sposób na turystykę.

2. Kodeks Etyki został przyjęty 30 października 1999 roku przez Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Turystyki (WTO), rezolucją A/RES/406(XIII). Kodeks składa się z preambuły, zasad (art. 1-9) oraz z mechanizmu jego wdrażania (art.10).

3. Kodeks Etyki uzupełnia Protokół, który obejmuje dwa główne aspekty procesu wdrażania. Część pierwsza Protokołu zatytułowana jest: „Światowy Komitet ds. Etyki w Turystyce (zwany dalej Światowym Komitetem) - organ odpowiedzialny za interpretację, wprowadzanie i ocenę Globalnego Kodeksu Etyki w Turystyce”. Formułuje on warunki mające wpływ na działalność i zakres kompetencji Światowego Komitetu. Ta część Protokołu została zatwierdzona we wrześniu 2001 roku przez Zgromadzenie Ogólne WTO rezolucją A/RES/438(XIV).

4. Część druga Protokołu odnosi się do mechanizmu rozstrzygania sporów. Należy zwrócić uwagę, iż ta część Protokołu nie została jeszcze zaaprobowana przez Zgromadzenie Ogólne WTO. Wciąż jest dyskutowana w ramach Światowego Komitetu, który ma przedłożyć swoje propozycje w tym zakresie na XVI posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego WTO w 2005 roku.


Adresaci Kodeksu Etyki

5. Kodeks Etyki, generalnie, dotyczy wszystkich podmiotów sfery turystyki niezależnie od tego czy są oni członkami Światowej Organizacji Turystyki czy też nie. Kodeks Etyki adresowany jest więc do władz, organizacji, jednostek indywidualnych, takich jak:
• Administracja rządowa,
• Władze regionalne odpowiedzialne za rozwój turystyki,
• Przedsiębiorstwa, zrzeszenia, samorządy gospodarcze,
• Pracownicy, zarówno etatowi, jak i pracujący na zlecenie,
• Związki zawodowe związane ze sferą turystyki,
• Instytucje finansowe, wspomagające projekty turystyczne,
• Społeczności lokalne przyjmujące turystów,
• Podróżujących, w tym podróżnych biznesowych, a także odwiedzających,
• Inne podmioty mające wpływ na rozwój turystyki, w tym: organizacje pozarządowe specjalizujące się w turystyce, bezpośrednio związane z projektami dot. turystyki i podażą usług turystycznych,
• Media, przede wszystkim specjalizujące się w zagadnieniach związanych z podróżowaniem.


6. Powyższe podmioty, niezależnie od swego członkostwa w WTO, są wzywane, aby w swej działalności dobrowolnie kierowały się zasadami ujętymi w Kodeksie Etyki. Należy jednak podkreślić, że w pierwszej kolejności, moralna odpowiedzialność za wdrażanie Kodeksu Etyki, od czasu zatwierdzenia go przez Zgromadzenie Ogólne WTO, należy do członków tejże organizacji.


Nieobligatoryjność Kodeksu Etyki

7. Kodeks Etyki nie jest prawnie wiążącym dokumentem, a jego akceptacja jest dobrowolna.

8. Art.10 Kodeksu zapewnia jego dobrowolne wprowadzanie poprzez uznanie roli Światowego Komitetu, do którego można swobodnie kierować sprawy związane ze stosowaniem i interpretacją Kodeksu Etyki. Procedury w tym zakresie nie zostały jeszcze przyjęte.

9. Postanowienia Kodeksu mogą być wprowadzane do „odpowiednich ustaw, przepisów i zasad działania”, do czego Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych (w swojej rezolucji A/RES/56/212) wezwało rządy państw i sektor turystyczny. Tego rodzaju przepisy, odnoszące się do Kodeksu Etyki i zaadoptowane na poziomie krajowym lub branżowym, byłyby wiążące, co jednak nie zmieniałoby dobrowolnej natury Kodeksu Etyki.

10. Ponadto, należy zwrócić uwagę, iż rezolucja A/RES/406/(XIII) zapewnia „stałe dostosowywanie postanowień Kodeksu Etyki do rozwoju światowej turystyki” i „do zmieniających się warunków stosunków międzynarodowych”. Każda zmiana Kodeksu Etyki winna zyskać aprobatę Zgromadzenia Ogólnego WTO. Propozycje zmian mogą być przedkładane przez Radę Wykonawczą i jej organy, sekretarza generalnego lub Światowy Komitet.


Światowy Komitet

11. Światowy Komitet został powołany zgodnie z art.10 Kodeksu Etyki. Jedenastu członków Komitetu i ich następcy, zostało desygnowanych i wybranych w 2002 roku i na początku 2003 roku przez komisje regionalne WTO i Radę Biznesu WTO. Z jedenastu członków Komitetu, sześciu reprezentuje członków zwyczajnych, jeden - członków stowarzyszonych, a czterech - członków afiliowanych.



12. Pierwsze posiedzenie odbyło się 25 i 26 lutego 2004 roku w Rzymie. Przewodniczącym Komitetu został wybrany M. Diego Cordovez, były zastępca sekretarza generalnego Narodów Zjednoczonych, a obecnie minister spraw zagranicznych Ekwadoru. Jego kandydatura została zgłoszona przez sekretarza generalnego WTO.

13. Zgromadzenie Ogólne WTO określiło, iż Światowy Komitety będzie działał na trzech płaszczyznach, jako:
• Organ odpowiadający za promocję, upowszechnianie Kodeksu Etyki,
• Organ odpowiedzialny za ocenę i monitorowanie wprowadzania Kodeksu Etyki,
• Organ rozstrzygający sprawy związane ze stosowaniem lub interpretacją postanowień Kodeksu Etyki.

14. W celu efektywnego sprawowania powyższych funkcji, Światowy Komitet, podczas swojego pierwszego spotkania, podjął dwie decyzje. Pierwsza to przeprowadzenie szerokiej kampanii informacyjnej dotyczącej Kodeksu Etyki, a druga to: zebranie informacji wśród członków Światowej Organizacji Turystyki na temat stanu wdrażania Kodeksu Etyki. Wyniki tych badań pozwolą Światowemu Komitetowi zidentyfikować obszary i środki wprowadzania Kodeksu Etyki, które należy doskonalić.

15. Dodatkowo, parametry wdrażania, zgodne z głównymi zasadami Kodeksu Etyki, będą przygotowane i rozpowszechnione, aby przygotować i wspierać członków Światowej Organizacji Turystyki w zakresie praktycznego wprowadzania Kodeksu Etyki.

Jak wprowadzać Kodeks Etyki?

16. Przyjęcie zobowiązań wynikających z Kodeksu Etyki i stosowanie się do jego zasad zależy od samodzielnej decyzji każdego podmiotu i uczestnika związanego z rozwojem turystyki.

17. Istnieją różne sposoby wprowadzania Kodeksu Etyki. Uczestnicy mogą wybrać odpowiednią dla siebie formę spośród niżej wymienionych:
• Wyrażenie swojej formalnej akceptacji i poparcia dla Kodeksu Etyki,
• Wprowadzanie zasad Kodeksu Etyki do aktów prawnych, albo wykorzystywanie ich jako podstawę przy wprowadzaniu przepisów krajowych,
• Włączenie istotnych postanowień Kodeksu Etyki do uregulowań umownych,
• Odnoszenie się do postanowień Kodeksu Etyki w swych własnych kodeksach lub regulaminach.


Akceptacja Kodeksu Etyki

18. Powiadomienia o formalnej akceptacji, przyjęciu, stosowaniu zasad Kodeksu Etyki, zgłaszanie uwag do Kodeksu Etyki lub jego głównych zasad, należy kierować do sekretariatu Światowego Komitetu.

19. Komitet będzie informował sekretarza generalnego WTO o państwach i organizacjach, które notyfikowały formalnie swoją akceptację Kodeksu Etyki, jak również na temat środków przedsięwziętych w celu wprowadzenia Kodeksu Etyki. Powyższe raporty będą również regularnie przedkładane Radzie Wykonawczej i Zgromadzeniu Ogólnemu WTO.


Upowszechnianie Kodeksu Etyki

20. Tekst Kodeksu Etyki jest dostępny na stronach internetowych Światowej Organizacji Turystyki (http://www.world-tourism.org/code_ethics/eng.html). Od jego przyjęcia w 1999 roku, Kodeks Etyki rozpowszechniany był w pięciu oficjalnych językach Organizacji (arabskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim).