PODSTAWY TURUSTYKI
Wykład z dnia 18 XI 2006
PRODUKT TURYSTYCZNY
wartość dodana – np.: dopisujemy do naszego produktu ideologię
(ważny jest marketing)
W jakim celu używamy terminu produkt turystyczny?
· produkt jest efektem przekształcenia potencjału
· produkt generuje obszar recepcyjny, kreuje wizerunek tego obszaru i decyduje o kierunkach rozwoju turystyki
· istnieje wiele interpretacji produktu
· należy odróżnić produkt rozumiany jako pakiet, od produktu rozumianego jako miejsce
!!! Produkt ma nazwę.
np.: Opera Leśna w Sopocie
Pierwotnie miał być symbolem kultury dla eleganckich kuracjuszy.
bez wyżywienia / wyżywienie
BB – śniadania
HB / HP - dwa posiłki
All inclusive
PRODUKT TO KONCEPCJA MARKETINGOWA
MARKETING MIX
· W celu realizacji zamierzonych celów, szczególnie zaś w celu pozyskania konsumenta, stosuje się czteroelementowe instrumentarium zwane marketingiem mix.
· Dla pojęcia produktu używa się synonimów takich jak „pakiet wartości” czy „wiązka korzyści”.
· Pozostałe elementy (cena, dystrybucja, promocja) są bardzo istotne w zarządzaniu marketingowym, w odniesieniu do produktu – mają jednak charakter wtórny, dopełniają go i nie mogą istnieć samodzielnie.
!!! DEFINICJA PRODUKTU
1. W myśl teorii marketingowej produktem może być wszystko to, co stanowi przedmiot wymiany rynkowej.
2. Może to być:
rzecz, usługa, czynność, osoba, miejsce, organizacja lub idea.
3. Zgodnie z teorią marketingową miejsc jest obszarem recepcyjnym.
Produkt jako obszar recepcji:
· Zgodnie z teorią P. Kotlera, miejsce jest produktem turystycznym, jeśli zaspokaja potrzeby turysty.
· Jednak nie na wszystkie elementy infrastruktury społeczno – techniczne miejscowości turysta zgłasza popyt.
· Zatem obszar należy traktować nie jako produkt, ale raczej jako miejsce jego lokalizacji.
KATEGORIE PRODUKTU
· Produkt turystyczny obejmuje te dobra, które dany obszar oferuje turystom.
· Jednocześnie pojedynczą ofertę złożoną turyście, również określić można mianem produktu
NP.: „weekend w Grand Hotelu w Sopocie”
· Dlatego też wskazane jest rozpatrywanie produktu danego obszaru w dwóch kategoriach:
1. indywidualnej – z punktu widzenia turysty
2. zbiorowej – z punktu widzenia turystów
POPULACJA
· Ogół turystów odwiedzających dany obszar określić można jako populacja.
· Populacja ta dzieli się na segmenty. Każdy z segmentów konsumuje produkt, dlatego wygodniej jest użyć w tym przypadku określenia „podprodukt”.
· Z kolei produkt konsumowany jest przez turystę – można więc nazwać produkt pakietem lub ofertą.
!!! DEFINICJA PRODUKTU TURYSTYCZNEGO OBSZARU RECEPCYJNEGO
· Produkt turystyczny obszaru recepcyjnego należy rozumieć jako pakiet dóbr oferowanych turyście w związku z jego pobytem na tym obszarze.
· Niekiedy mówi się również o produkcie turystycznym potencjalnym (przed konsumpcją) i produkcie turystycznym zrealizowanym (po konsumpcji).
INTERPRETACJA
· Produktem turystycznym może być zarówno przelot samolotem jak i pobyt w hotelu
· Z punktu widzenia turysty, produktem będzie całość przeżytego doświadczenia od chwili opuszczenia domu do momentu powrotu.
· Z punktu widzenia gospodarzy obszaru recepcyjnego – będzie to zbiór różnorodnych elementów potencjału turystycznego.
· Zatem określenie „Produkt turystyczny obszaru recepcyjnego” należy interpretować w sposób umowny, jako zbiór ofert turystycznych, zwanych podproduktami.
STRUKTURA PRODUKTU
· Kształtowanie produktu turystycznego powinno odbywać się na trzech poziomach:
1. RDZEŃ – zaspokaja potrzebę podstawową
2. PRODUKT ZASADNICZY
3. PRODUKT POSZERZONY
!!! Koncepcja kształtowania produktu została wymyślona na użytek produktu materialnego.
PRODUKT TO PRZEKSZTAŁCONY POTENCJAŁ
· Rdzeń produktu koresponduje z tzw. rdzeniem korzyści, związanym z zaspokojeniem przez turystów głównego motywu podróżowania.
· W praktyce wymaga to ukształtowania dóbr dopełniających rdzeń (np.: nocleg, transport), które tworzą łącznie produkt zasadniczy.
· Produkt zasadniczy charakteryzują:
wielkość, jakość, styl i znak towarowy.
· Produkt poszerzony powstaje przez dodanie do produktu zasadniczego następujących elementów:
o oferty uzupełniającej (np. wycieczka po okolicy)
o usług uzupełniających (np. opieka lekarska)
o serwis przed sprzedażowy (np. rezerwacje)
o serwis po sprzedażowy (np. wysyłka informacji)
o gwarancji i rękojmi (np. gwarancja śnieżna)
MOTYWY
· Należy zastanowić się, w oparciu o jakie kryterium dokonać można podziału produktu na podprodukty.
· Za kryterium należy uznać cel przyjazdu do obszaru recepcji turystycznej.
· Postuluje się o operowanie 6 motywami:
1. wypoczynek, wczasy, rekreacja
2. odwiedziny rodziny i przyjaciół
3. sprawy zawodowe
4. sprawy zdrowotne
5. sprawy religijne
6. inne
KONSUMPCJA PRODUKTU
· Konsumpcja produktu turystycznego osiąga apogeum w okresie dojrzałości, po którym następuje okres schyłkowy.
· Dochody ze sprzedaży produktu spadają niekiedy nawet poniżej progu rentowności.
· Wówczas dany produkt powinien być wycofany, ograniczony albo rewitalizowany.
· Konsumpcja produktu powinna być dla turysty źródłem satysfakcji.
· Trudno jest znaleźć obiektywne mierniki satysfakcji.
· Istnieje korelacja pomiędzy jakością produktu, a satysfakcją z jego konsumpcji.
· Nieusatysfakcjonowany turysta może być źródłem wielu strat.
SYSTEMY TURYSTYCZNE
· W kompleksowym ujęciu turystyki pomocna okazuje się turystyka systemowa
· Gospodarka turystyczna jest komponentem gospodarki regionalnej.
· Strategia turystyki jest strategią sektorową i winna być powiązana ze strategią rozwoju regionalnego.
1. Nie można analizować turystyki w oderwaniu od innych dziedzin gospodarki
2. Należy analizować nie tylko jej elementy ale również powiązania między nimi
ANALIZA SYSTEMOWA
· W badaniach nad turystyką problemem staje się połączenie elementów, aby tworzyły spójną całość.
· Gospodarka turystyczna to system
System:
1. Wszelki skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów.
2. Zespół sposobów działania i wykonywania złożonych czynności.
3. Całokształt zasad organizacyjnych, ogół norm i reguł stosowanych w danej dziedzinie (np. system finansowy, moralny, wychowawczy).
4. Metodologicznie poprawna teoria, dotycząca określonego fragmentu rzeczywistości, obejmująca całościowy i uporządkowany zespół zadań powiązanych ze sobą określonymi stosunkami logicznymi.
Zalety analizy systemowej:
Analiza turystyki w kategoriach systemu może być źródłem korzyści.
1. patrzymy kompleksowo na zjawisko
2. pozwala wyeksponować proces
3. spojrzenie interdyscyplinarne
4. ujęcie syntetyczne lub analityczne
5. myślenie pragmatyczne
Systemy można podzielić na:
· centryczne (np. Travis)
· relacyjne (np. Studzieniecki)
1. interdyscyplinarne
2. monodyscyplinarne
Systemy mogą mieć charakter:
· mikroekonomiczny
· makroekonomiczny
GŁÓWNE SIŁY SYSTEMU
GŁÓWNI AKTORZY SYSTEMU
· Turystyka składa się z wielu złożonych i powiązanych ze sobą elementów, a każdy z nich odgrywa określoną rolę i determinuje efektywność funkcjonowania całości.
· Turystyka jest tworem konceptualnym, czyli dotyczącym pojęć. Poznanie jej komponentów i powiązań między nimi nie jest łatwe i stanowi wyzwanie dla badaczy.
· Sprawność sytemu zależy od władz oraz od szeregowych pracowników.
SYSTEMY ANTROPOGENICZNE
W ich procesach rozróżnia się dwa odmienne typy:
1. naturalne np. ekosystemy
2. antropogeniczne np. systemy o charakterze sieciowym
Mogą mieć one charakter:
· kompleksowy – opisują holistyczne fenomen turystyki
· szczegółowy – koncentrują się na wskazanym przez autora wycinku turystyki
SYSTEM TURYSTYKI ( GUNN I RUSK )
SYSTEM PRZECŁAWSKIEGO (spojrzenie socjologa na system)
SYSTEM INTERDYSCYPLINARNY ( CHUDOBA )
SYSTEMY ORGANIZACYJNE ( KORNAK )
PRZEDSIĘBIORSTWO I OTOCZENIE ( S. F. WITT )
SYSTEM TURYSTYKI DESTYNACJI ( MAMENTE, M. C. FURLAN )
!!! SYSTEM TURYSTYCZNY ( TRAVIS )
SYSTEM MARKETINGOWY ( DIETL )
!!! SYSTEM TURYSTYCZNY ( STUDZIENIECKI )