Kuba po II wojnie światowej

Datę 1902 przyjmuje się za początek republiki na Kubie. Władzę prezydencką objął wtedy Tomas Estrada Palma. Od 1902 r na Kubie następowała znaczna koncentracja kapitału amerykańskiego. Powodowało to gotowość USA do interwencji zbrojnej w razie zagrożenia ich interesów na wyspie.
W okresie międzywojennym miały miejsce napięcia społeczne spowodowane kryzysem na rynku cukru, jednego z podstawowych towarów eksportowych Kuby. Doprowadziło to do objęcia władzy przez dyktatora generała Machado y Moralesa w 1925 r.
Został on obalony w 1933 r. w wyniku wojskowego zamachu stanu (tzw. bunt sierżantów kierowany przez Fulgencio Batistę).
W latach 1940-1944 prezydentem Kuby był proamerykański Fulgencio Batista i doprowadził on do uchwalenia demokratycznej konstytucji oraz wprowadził reformy, wzorowane na amerykańskiej polityce „nowego ładu”. Wskutek porażki w wyborach w 1952 r. doprowadza on do zamachu stanu i zostaje dyktatorem. Od 1956 r. nasiliły się ruchy opozycyjne. Część z nich przekształciła się w ruch partyzancki (tzw. Ruch 26 Lipca) pod kierownictwem Fidela Castro. Walka partyzancka doprowadziła do upadku Batisty i wkroczenia partyzantów do Hawany 1 stycznia 1959. Castro został premierem. Znacjonalizował przemysł, banki i skonfiskował własność amerykańskich firm i obywateli. Doprowadził także do uspołecznienia ziemi uprawnej. Po pewnym czasie Kuba rządzona przez Castro nawiązała sojusz z ZSRR.
17-19 kwietnia 1961 doszło do zorganizowanej przez CIA inwazji uchodźców kubańskich w Zatoce Świń. Okazała się ona całkowitym fiaskiem, a w rezultacie nacjonalizacji i konfliktu Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Kubą. W 1962 USA wprowadziły embargo handlowe i blokadę morską Kuby i wpisały to państwo na listę krajów popierających terroryzm.
W październiku 1962 miał miejsce kryzys kubański, który nieomal doprowadził do wybuchu wojny światowej.
W tym okresie Kuba była militarnie, gospodarczo i finansowo wspierana przez ZSRR, a w roku 1972 przystąpiła do RWPG.
Dnia 14 października 1962 r amerykański samolot zwiadowczy U-2 wykonał zdjęcia sowieckiej bazy budowanej na Kubie, na których widniały wyrzutnie rakietowe, zaś inny lotniczy zwiadowca USA sfotografował na Morzu Karaibskim radziecki frachtowiec „Krasnogorsk”, na pokładzie, którego można było rozpoznać przewożone myśliwce odrzutowe. Rząd USA podjął, więc decyzję o blokadzie Kuby, oświadczając, że może dowieść, iż na wyspie instalowane są radzieckie rakiety ofensywne. W ostatnich dniach października 1962 sekretarz generalny ONZ U Thant rozpoczął rokowania z trzema stronami konfliktu, dnia 28 października 1962 zawartoporozumienie amerykańsko-radzieckie, w myśl, którego ZSRR wycofał wojskową blokadę Kuby.

Narastający kryzys gospodarczy spowodowany był upadkiem bloku wschodniego, czyli głównego rynku zbytu, "burzą stulecia" oraz nasileniem amerykańskiej blokady wyspy do szybkiego wzrostu bezrobocia (z 8% do 36,5%) i praktycznie zahamowania wzrostu gospodarczego. W 1992 roku Fidel Castro doprowadził do zmian w konstytucji dopuszczających prywatną działalność gospodarczą oraz swobodę praktykowania religii. Kryzys wymusił reglamentację żywności począwszy od 1993 r., a gospodarce kubańskiej zaczął doskwierać brak ropy.
Od czasu zmiany ustroju wielu Kubańczyków w sposób legalny lub nie, starało się wyemigrować do USA. Pierwsza fala emigracji nastąpiła po przejęciu władzy przez Castro, druga w latach 1965-1973 (300 tys.), a następna duża fala to zaplanowana przez Castro na początku lat 80. XX wieku akcja wypuszczenia przeciwników systemu. Opuściło wtedy Kubę w kierunku Florydy ponad 120 tys. emigrantów, jednak w znacznej liczbie byli to przestępcy i pacjenci zakładów psychiatrycznych.
W 1998 r. wyspę odwiedził papież Jan Paweł II. Kolejne lata stały pod znakiem nieudanych prób normalizacji stosunków z USA, pogorszone konfliktem wokół Eliana Gonzaleza, zestrzeleniem dwóch amerykańskich awionetek, wciąż zdarzającymi się represjami kubańskich dysydentów i naciskami antycastrowskiego lobby kubańskiego z Florydy.

Kuba to państwo rolniczo-przemysłowe nastawione na uprawę trzciny cukrowej, tytoniu, roślin cytrusowych i kawy. Posiada wiele bogactw naturalnych, m.in.: rudy niklu, miedzi, chromu, żelaza oraz złoża ropy naftowej.
Rozwinięty przemysł hutniczy, metalowy, chemiczny i elektrotechniczny.
Handel zagraniczny: eksportuje się głównie cukier (73,2%), minerały (9,2%), owoce (3,9%) m.in. do krajów byłego ZSRR, Niemiec i Chin. Importuje się paliwa (32,4%), maszyny (31,2%), żywność (11,4%).