Czym była Noc Paskiewiczowska?

Cóż to takiego jest Noc Paskiewiczowska? Otóż tym terminem określamy sytuację, jaka panowała w Królestwie Polskim po klęsce powstania listopadowego (1830). W życiu narodu wystąpiły liczne zmiany, które w największym stopniu dotknęły mieszkańców Królestwa Polskiego.

Po pierwsze car Mikołaj I unieważnił konstytucję i z instytucji Królestwa pozostawił jedynie Radę Administracyjną oraz Radę Stanu, która miała stanowić organ doradczy rosyjskiej Rady Państwa. Zagwarantował również wolność wyznania i ograniczoną wolność osobistą i własności. Te zmiany zostały zawarte w dokumencie zwanym Statutem Organicznym. Na terenie Królestwa Polskiego został dość szybko, po wprowadzeniu tego statutu, ogłoszony stan wyjątkowy, który trwał do początku XX w. Dlatego też Statut Organiczny został zawieszony.

W okresie stanu wyjątkowego car mianował feldmarszałka Iwana Paskiewicza namiestnikiem Królestwa. Sporą część żołnierzy z armii Królestwa wcielono do armii rosyjskiej oraz przeprowadzono na terenie Królestwa pobór do armii rosyjskiej (służba trwała 20 lat). W Królestwie miała stacjonować stutysięczna armia rosyjska. Jeżeli chodzi o powstańców to ogłoszono dla nich amnestie, jednak wiele majątków należących do rodzin emigrantów uległo konfiskacie. W Warszawie wybudowano Cytadelę, w której stworzono specjalny oddział dla więźniów politycznych zwany Pawilonem X. Była ona również siedzibą Komisji Śledczej, która miała prawo do wydawania wyroków skazujących na zesłanie oraz na kary fizyczne.

Stopniowo przeprowadzono unifikację systemu prawnego Królestwa z rosyjskim (podział na guberie; wprowadzenie rosyjskiego kodeksu karnego; ujednolicenie z rosyjskim systemu miar i wag oraz monetarnego). Zamknięto polskie uczelnie m.in. Uniwersytet Warszawski i Wileński. Zawieszono działalność Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Próbowano walczyć również z kościołem rzymskokatolickim. Rosja wprowadziła nowe taryfy celne (na towary rosyjskie bardzo niskie cła, a na wyroby Królestwa obowiązywały wysokie cła). Na wsi zaczęto czynszowanie chłopów.

Moim zdaniem takie postępowanie Rosji było logiczne, ponieważ musieli w jakiś sposób ukarać Polaków za powstanie, a najgorszą karą dla zniewolonego narodu jest ograniczenie do minimum swobód obywatelskich. Takie postępowanie miało również swoje złe strony, gdyż zniechęcało jeszcze bardziej ludzi do Rosjan i dawało Polakom nowe powody do walki o wolność. Represje i szykanowania tworzyły męczenników narodowych, a kto jest większym autorytetem i przykładem do naśladowania dla katolika jak nie męczennik. Uważam, że Rosjanie nie mogli zrobić nic innego, bo puszczenie płazem takiego czynu jakim jest powstanie zbrojne spowodowałoby jeszcze gorsze konsekwencje.