"Kamizelka" B. Prusa - kreacja bohaterów i rola kamizelki.

„Któż może powiedzieć, że za tymi chmurami nie ma słońca?” To pytanie uczyń kluczem do odczytania Kamizelki Bolesława Prusa. W interpretacji tekstu zwróć uwagę na kreację bohaterów, rolę kamizelki jako motywu kompozycyjnego

Nowela, jeden z gatunków literackich, ukształtowała się we Włoszech. Na pierwszy plan utworu wysuwa się ośrodek kompozycyjny czyli centralny motyw. Pojawia się on w każdej fazie i odgrywa dominującą rolę w rozwiązywaniu problemu - jest to tzw. teoria sokoła, której nazwa została utworzona od tytułu słynnej noweli Giovanniego Boccacia pt. "Sokół". Najsławniejszy pisarz polskiego pokolenia pozytywistów Bolesław Prus pisząc nowelę pt. „Kamizelka” kierował się właśnie tą rygorystyczną zasadą określającą budowę klasycznej noweli.
Akcja „Kamizelki” rozgrywa się w Warszawie, w starej kamienicy czynszowej. Analizując pierwszy fragment pochodzący z początku utworu zauważam , iż jednym z bohaterów jest narrator występujący w pierwszej osobie. Zajmuje się on kolekcjonowaniem pamiątek. Najcenniejsza rzeczą w jego zbiorze jest stara kamizelka, którą nabył od ulicznego handlarza starzyzną. Narrator jest pisarzem, który z okien swego mieszkania obserwuje życie pewnego małżeństwa. Los jego sąsiadów nie jest mu obojętny. Wraz z nimi przeżywa ich dramaty oraz rozterki życiowe. Jest bardzo wzruszony wzajemną wielką miłością obojga ludzi będąca w stanie przetrwać wszystko Nie jest człowiekiem patrzącym biernie, ale pełnym współczucia dla tragedii rodziny.
Kolejną parą głównych bohaterów jest Pan i Pani. Jest to młode małżeństwo mające dosyć dobrą sytuację materialną. Zatrudniali oni „małą służącą, która sypiała, (...) na kuferku za szafą” i pomagała im w domu. . Pani jest szczupłą nauczycielką, która wieczorami dorabiała szyciem. Pan natomiast jest dosyć tęgim mężczyzna pełniącym funkcje „drobnego urzędniczka”. Tworzyli bardzo szczęśliwą i kochającą się parę, aż do momentu wielkiej tragedii. Pewnego dnia Pan zachorował na nieuleczalną chorobę – gruźlicę. Od tej pory ich życie uległo znacznym zmianom. Choroba męża okazała się ogromną destrukcyjną siłą. Mąż przestał chodzić do pracy, w związku z czym ich sytuacja materialna znacznie się pogorszyła i doszło do tego, że musieli zwolnić pokojówkę. Mimo trudów choroby małżeństwo wspierało się wzajemnie. Miłość oraz wzajemny szacunek pomagały im przetrwać ciężkie chwile. Właśnie te uczucia oraz potrzeba wzajemnego dodawania sobie otuchy skłoniły ich do kłamstewek. Mąż miał kamizelkę, w której codziennie przesuwał sprzączkę , aby żona myślała, iż przybiera on na wadze, a żona codziennie skracała mu pasek aby ten myślał iż naprawdę zdrowieje. Uczucia, które do siebie żywili pozwoliły im przetrwać trudne chwile.
Kolejnym bohaterem pojawiającym się w analizowanym przeze mnie fragmencie jest postać ulicznego handlarza starzyzną. Jest to człowiek charakteryzujący się nieprzeciętnymi zdolnościami do prowadzenia biznesu oraz ogromnym sprytem i przebiegłością. W tym czym się zajmuje stawia głównie na zysk. Widząc duże zainteresowanie narratora kamizelką postanawia sprawdzić jej kieszenie w celu odnalezienia czegoś bardzo cennego. Przekonawszy się, że kamizelka nie zawiera nic wartościowego postanawia jednak zrobić dobry interes i sprzedać ją po jak najbardziej wygórowanej cenie. Handlarz był człowiekiem bezwzględnym. Nie okazał współczucia dla dramatu rodziny, a jedynym co się dla niego liczyło były pieniądze oraz zysk.
Głównym motywem przewodnim pojawiającym się zarówno na początku jak i końcu utworu oraz w każdym momencie rozwoju akcji jest tytułowa „kamizelka”. Jak wspomniałam na początku jest to motyw sokoła pochodzący od tytułu słynnej noweli Giovanniego Boccacia pt. "Sokół". Kamizelka jest symbolem ważnych i bolesnych spraw ludzkich – miłości, cierpienia, śmierci. Zawiera w sobie nie tylko nie spotykane uczucie dwojga ludzi, ale również wynikające z niego kłamstwo popełnione w dobrej wierze. Miało ono dodać otuchy i nadziei mężowi i doprowadzić do jego wyzdrowienia.
Narrator spostrzega kamizelkę inaczej: widzi w niej symbol cierpienia, choroby oraz wielkiego rodzinnego dramatu. Jest rzeczą nadzwyczaj ważną , przypominającą historię małżeństwa. Kamizelka jest odzwierciedleniem zła, nędzy oraz choroby w otaczającym nas świecie.
Przejdę teraz do analizy drugiego fragmentu będącego zakończeniem noweli. Dowiadujemy się w nim całej prawdy o kamizelce - o jej przesuwanej przez męża sprzączce i skracanym przez żonę pasku. O całym kłamstwie będącym próbą przezwyciężenia choroby, a przynajmniej złagodzenia jej skutków. Narrator zastanawia się czy nadejdzie kiedyś moment ,w którym wyznają sobie wzajemnie swój mały sekret. Zauważa, iż ziemię pokrywa zimny śnieg, a niebo gęste chmury będące metaforą zła i cierpienia. Nie traci jednak nadziei ponieważ jak mówi „ Któż jednak powie, że za tymi chmurami nie ma słońca?”. Widzi promyk światła który swoja jasnością rozgania wszelkie zło. Wierzy, że kiedyś ta para spotka się i będzie miała okazję do wyjaśnienia wszystkiego o czym do tej pory o sobie nie wiedzieli. W ostatnich zdaniach pojawia się postać ptaka wtulającego się w swoje skrzydło. Świat stanowi dla niego ogromne zagrożenie, ptak marzy więc o bezpieczeństwie, które niegdyś posiadał będąc w objęciach matki. Jest on symbolem ulotności oraz dramatu rodziny dotkniętej przez chorobę. Kamizelka pojawiająca się we wszystkich etapach utworu oraz ptak ukazany w zakończeniu mają przypominać nam o najważniejszym uczuciu jakim jest miłość.
Przesłaniem „Kamizelki” jest wiara w ludzi, miłość i nadzieję. Bolesław Prus przedstawia nam w niej różnych ludzi mających zupełnie inne hierarchie wartości: małżeństwo ze swoja wielką miłością, stawiającego na zysk ulicznego handlarza starzyzną oraz narratora z wrażliwością i współczuciem dla rodziny pogrążonej w dramacie. Tytułowa kamizelka jest symbolem zmuszającym nas do rozważań o świecie. Bolesław Prus ukazuje nam w swoim utworze świat pełen cierpienia, choroby i śmierci. Mimo to istnieje w nim iskierka nadziei na lepsze życie..życie w miłości.