Problemy gospodarcze krajów powstałych po rozpadzie ZSRR.

W większości powstałych państw obecnie podstawą gospodarki jest rolnictwo. Można także doliczyć produkcję maszynową. Jednym z głównych problemów jest brak żyznych gleb. Jedynie Ukraina i 50% powierzchni Litwy to ziemie o bardzo dobrej jakości i nadających się do uprawy różnych roślin takich jak pszenica, kukurydza, len, słoneczniki, tytoń, owoce itp.
Najbardziej wysuniętym na północ powstałym krajem jest Estonia. Tam gospodarka opiera się także na rolnictwie, ale tylko 20% ziem nadaje się do uprawy. Do problemów Estończyków możemy także doliczyć brak energii. 350 małych wiejskich elektrowni produkuje energie z torfu, lecz to nie zaspokaja potrzeb tego kraju. Najlepiej rozwijającą się gałęzią przemysłu jest rybołówstwo.
Kolejnym państwem jest Łotwa. Tam z powodu bagnistych terenów rolnicy musieli osuszać tereny pod uprawę, a to oczywiście ciągnie za sobą duże koszty.
Przemysł na Ukrainie rozwinął się po upadku ZSRR, ponieważ znaczna cześć majątku i sił zbrojnych, które były w posiadaniu Związku Radzieckiego przeszły w posiadanie rządu Ukrainy. To państwo posiada duże złoża minerałów. Gdy obszar obecnego państwa należał do Związku Radzieckiego to Rosjanie wybudowali tutaj elektrownie, a można powiedziec, że zaniedbali resztę gospodarki na tym regionie co skutkuje obecną, wręcz krytyczną, sytuacją na Ukrainie. Reformy gospodarcze na Ukrainie po odzyskaniu niepodległości obniżyły poziom wydobycia surowców, spowodowały spadek produkcji przemysłowej i rolnej, inflację i bezrobocie. Odbiło się to ujemnie na poziomie życia mieszkańców. Roczny PKB spadł do najniższych w Europie. Kolejnym problemem Ukrainy jest rak funduszy na ochronę środowiska co prowadzi do procesów erozji i deflacji gleb, a zarazem zmniejsza się powierzchnia ziem uprawnych.
Białoruska gospodarka od początku popadła w duże kłopoty z powodu braku surowców do produkcji. Większość powierzchni jest bagnista i zalesiona, co także zatrzymuje rozwój. Mimo to rolnictwo ma większe znaczenie od przemysłu. Do problemów gospodarczych możemy także zaliczyć obecny ustrój polityczny, który ewidentnie dąży do ponownego wprowadzenia gospodarki centralnie sterowanej. Taka polityka, jak wiemy chociaż z naszego doświadczenia z lat 70-tych czy 80-tych, nie jest dobrym rozwiązaniem dla obywateli. Mimo, iż w czasach władzy radzieckiej rozwinął się tutaj przemysł maszynowy, włókienniczy, drzewny i spożywczy to jest on zbyt energio-, wodo- i pracochłonny oraz zbyt zacofany technologicznie, aby przynosić relatywne zyski. Dodatkowo potrzebna jest modernizacja i restrukturyzacja sfery rolniczej. Dawniej były tutaj własności państwowe ( sowchozy) i spółdzielcze (kołchozy). Rolnictwo więc wymaga zatem zmian w strukturze własności ziemi i w wielkości gospodarstw rolnych. Niezbędna jest również rozbudowa infrastruktury rolniczej, tzn. budowa dróg, chłodni , magazynów, punktów skupu , itd. Ogromną szansą dla białoruskiej gospodarki jest położenie geopolityczne. Bowiem leży ona między zachodnią Europą a Rosją.
Mołdawia jest krajem rolniczym. Przemysł jest tu bardzo słabo rozwinięty, a to skutkuje biedą. Jak wiadomo to właśnie przemysł jest główna podstawą państwa, a gdy jest on w opłakanym stanie, państwo nie funkcjonuje tak jak powinno.
Rosja jest tym krajem, któremu pozostał największy obszar ZSRR, bo rozciąga się na dwa kontynenty. Jeszcze przed 1917 roku Rosja była w pełni krajem rolniczym, ale potem położono zbyt duży nacisk na przemysł militarny i kosmiczny, w wyniku czego inne gałęzie przemysłu zatrzymały swój rozwój i pozostały w tyle w porównaniu z resztą krajów uprzemysłowionych. Kolejnym problemem jest centralnie sterowany przemysł jeszcze za czasów ZSRR, co w Rosji w latach 90 skutkowało poważnym załamaniem gospodarki. Kolejnym problemem mieszkańców Rosji, a zarazem także gospodarki jest niedobór żywności. Powierzchnia kraju to 17075400 km2 na której mieszka 14870400 mieszkańców. Jak wiemy wyżywienie tak dużej ilości osób jest dla państwa bardzo dużym wyzwaniem. Najlepiej mieszka się tym ludziom, którzy osiedlili się w wielkich miastach. Taka sytuacja ma miejsce, ponieważ w dużych miastach ludziom łatwiej jest dostać prace. Także dostęp do świata jest łatwiejszy. Na terenie Rosji występuje wiele złóż surowców mineralnych. Dzięki dobremu wykorzystaniu ich, państwo rosyjskie, mogłoby mieć ogromne możliwości.

Statystyki gospodarcze Rosji :
Produkt krajowy brutto (2004): 1.45 bln USD - 9 miejsce na świecie
PKB na 1 mieszkańca (2004): 10000 USD (Polska: 12.000 USD)
Wzrost PKB (2004): 7,5% (Polska 5,3%)
Struktura PKB (2004)
rolnictwo: 5,2% (Polska: 3%)
przemysł: 35,1% (Polska: 31%)
usługi: 59,8% (Polska: 66%)
Inflacja (2004): 11,7% (Polska: 3,5%)
Bezrobocie (2004): 7,6% (Polska: 17,3 %)
Ludność poniżej minimum egzystencji (2004): 18,7% (Polska: 19,2%)

Problemami dotyczącymi wszystkich państw powstałych po upadku Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich są to m.in. ujemny przyrost naturalny, a co za tym idzie starzenie się społeczeństwa, oraz przewaga emigracji względem imigracji, co zmniejsza liczbę ludności, a także prowadzi do poważnego kryzysu na rynku pracy. Do następnego problemu należy duża przepaśc miedzy unowocześnieniem techniki pracy w fabrykach czy w rolnictwie co prowadzi do wyrobów o gorszej jakości, ale także podnosi koszty produkcji. Wraz z tym rośnie cena towaru. Jak wiemy im wyższa cena tym mniejszy jest popyt na produkt. Co prawda w krajach Europy Wschodniej i Środkowej zostały poczynione kroki w celu sprywatyzowania przedsiębiorstw, co ma skutkować poprawą sytuacji gospodarczej, aczkolwiek prywatyzacja jest planem długoterminowym i nie daje korzyści od samego początku.
Podsumowując należy podkreślić, iż główną przyczyną zacofania gospodarczego państw bloku wschodniego jest, stosowana w czasach Związku Radzieckiego, gospodarka centralnie sterowana. Na dzień dzisiejszy większość państw próbuje dogonić zaawansowane systemy gospodarcze państw zachodnich, ale strata jaką posiadają jest rzędu kilkudziesięciu lat i nadrobienie tak wielkiej przestrzeni czasu jest bardzo trudną sztuką. Właściwie wszystkie te problemy ukształtowały się jeszcze przed rokiem 1991, kiedy to upadł ZSRR. Dzisiaj właściwie oglądamy skutki błędów i złych decyzji rządów związku.