profil

Czy konstytucja 3 maja była odpowiednio dostosowana do tamtych czasów

poleca 85% 123 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

3 maja 1791 roku uchwalono w Polsce konstytucję ( oficjalnie Ustawę Rządową). Była to pierwsza konstytucja w europie, a druga na świecie. Oddawała ona wizję ustroju RP z czasów oświecenia. Konstytucja ta została uchwalona na podczas trwania Sejmu Czteroletniego przez stronnictwo patriotyczne i królewskie. Powstała ona jako wynik dążenia do naprawy stosunków wewnętrznych w RP po I rozbiorze. Ustalała ona podstawy nowożytnego ustroju w Polsce. Uchwalono w niej, że nadal będzie obowiązywać ustrój stanowy, wzmocniono władzę wykonawczą wraz z zasadą dziedziczności tronu, zniesiono liberum veto, rozszerzono prawa mieszczan, osłabiono pozycję magnatów, oraz obiecano poprawę doli chłopów.
Patrząc z perspektywy dnia dzisiejszego konstytucja 3 maja była konstytucją idealnie pasującą do ówczesnej rzeczywistości. Odzwierciedlała ona potrzeby obywateli państwa polskiego. W jej treści uwzględniono poprawki doczesnej rzeczywistości, na przykład sytuacji chłopów. Poprawiono w niej wiele rzeczy, które budziły sprzeciw społeczeństwa. Politycy zagwarantowali w niej, że będą dbać także o sytuację mieszczan i chłopów, a nie tylko szlachty. Przez jej powstanie dano możliwość polepszenia sytuacji uboższej ludności Polski.
W konstytucji 3 maja zniesiono liberum veto, a uznano zasadę większości głosów. Dzięki temu zmniejszyła się korupcja, bo bogaty magnata nie miał już po co przekupywać innych szlachciców. Nawet, jeśli zagłosowaliby oni według jego myśli na nic by to się nie zdało, bo liczyło się zdanie większości. Postanowienie to gwarantowało lepsze funkcjonowanie Sejmu. Nawet jakby ktoś wstał i powiedział, że na daną ustawę nie daje pozwolenia, to na nikim nie zrobiłoby to większego wrażenia. Przez liberum veto wiele świetnych ustaw umarło w dniu powstania, bo jakiś szlachcic nie miał na nią ochoty, lub przeszkadzała mu ona w interesach.
Konstytucja nadała większe prawa mieszczanom. Naciągnięto na nich przywilej neminem captivabimus nisi iure dictum ( nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego). Dawało to im nietykalność osobistą, bowiem nie mogli już być oni wtrąceni do lochu bez wydania wyroku przez sąd, a jedynie na podstawie fałszywego oświadczenia. Pozwolono także wystawić im przedstawicieli do Sejmu, aby mogli oni walczyć o swoje prawa, a nie być tylko zdanymi na dobrą wolę szlachty.
Konstytucja podzieliła władzę według Monteskiusza, czyli na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Gwarantowało to lepsze funkcjonowanie państwa. Dzięki temu jedna osoba nie mogła już być od ‘wszystkiego’. Taka ustawa zapewniała ludności sprawiedliwość i rozdzielenie władzy na kilka osób, a nie jak dotychczas na jedną-króla. Władzę ustawodawczą miał sprawować dwuizbowy Sejm, który składał się z 204 posłów (szlachta-posesjonaci) i 24 plenipotentów miast.Kadencja Sejmu trwała 2 lata, posiedzenia były zwoływane w razie wypadku lub zaistniałej potrzeby. Władza wykonawcza przypadła królowi ze Strażą praw.
Konstytucja zniosła wolną elekcję. Już po śmierci króla Stanisława Augusta Poniatowskiego tron miał być dziedziczny. Szlachta mogła wybrać króla tylko w sytuacji, gdy panująca dynastia wymarła. Niwelowało to ryzyko wybrania król poprzez łapówki dla osób uprawnionych do głosowania. Dawało to gwarancję na to, że królem nie zostanie ktoś obcy, który równocześnie mógł być także królem w innym państwie i tak kierować RP, żeby było to dobre dla tego drugiego państwa.
Konstytucja ustanowiła, że sądy będą kontrolowane przez Trybunał Koronny i sąd asesorski. Zmniejszyło to trochę poczucie bezkarności u sędziów, którzy wyroki dawali najczęściej za pieniądze, a były one niekoniecznie zgodne z prawem. Zwiększyło to poczucie sprawiedliwości u obywateli RP, którzy przedtem zdani byli na zawartość swojej kieszeni.
Konstytucja uznawała wolność wyznania. Za religię panującą uznano wprawdzie katolicyzm, ale panowała zupełna tolerancja innych wyznań. Dzięki temu ludzie o innym wyznaniu mieszkający w Polsce nie musieli już ukrywać się ze swoją religią, tylko mogli ją swobodnie wyznawać.Za dyskryminowanie ich przez ludzi innego wyznania właśnie z powodu wyznawanej religii mogli tych ludzi zaskarżyć, a nie jak dotąd znosić złośliwe uwagi, które czasem prowadziły aż do opuszczenia miejsca zamieszkania.
Konstytucja pozbawiła praw politycznych szlachtę hołotę. Uznano bowiem, że szlachta ta nie robi nic samodzielnie, tylko działa na polecenie bogatszej szlachty. Powstrzymana w ten sposób rażącą korupcję występującą w RP. Przez to uznane ustawy stały się bardziej wiarygodne, bo nie były poparte w połowie przez opłaconych biedaków. Szlachta ta bowiem czasem była biedniejsza nawet od chłopów, a miała takie prawa jak bogacze. Politycy w końcu zauważyli, że hołota wykorzystuje swoje prawa w nieodpowiedni sposób, np. poprzez sprzedaż swojego głosu.
Konstytucja otoczyła chłopów rządową opieką. Dzięki temu szlachta nie mogła już robić z tymi biednymi ludźmi tego, ci jej się żywnie podobało, tylko w sprawie wymierzenia kary musiała się skonsultować z sędzią, który wydawał bardziej sprawiedliwy wyrok. Dzięki temu poprawił się byt chłopów, którzy dotychczas byli dyskryminowani przez rządzących i resztę społeczeństwa. Ludzie zauważyli w końcu, że to chłopi stanowią większą część społeczeństwa, a nie mają możliwości rozwoju. W tamtych czasach ten, kto urodził się biedny, biednym pozostawał do końca życia. Młodzi, zdolni ludzie byli uwięzieni ze swoimi rodzinami na wsi, podczas gdy rozpieszczone, bez żadnych zdolności, ale bogate dzieci szlachty kształciły się w najlepszych szkołach, aby potem móc popisywać się w towarzystwie znajomością zwrotów z obcego języka. Państwo w końcu dostrzegło, e jego rozwój leży w rękach młodych ludzi, o których trzeba odpowiednio zadbać, aby było przygotowane na przejęcie tego obowiązku.
Z moich rozważań wynika, więc że Konstytucja 3 maja jak najbardziej pasowała do tamtych czasów. Uregulowała przepisy w każdej dziedzinie życia społecznego, w której sytuacja tego wymagała. Tak więc okazuje się, że taka Konstytucja była jak najbardziej potrzebna w ówczesnych czasach i była dopasowana do potrzeb społeczeństwa.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 5 minut