Zagadnienia

5 Cement jest to krzemionka w postaci piasku, a zarazem zaprawa, która twardnieje zarówno w powietrzu jaki i w pod wodą, jets więc, podobnie jak gips palony, zaprawą hydrauliczną.
Cement otrzymuje się przez wypalanie w 1400 C rozdrobnionej mieszaniny wapieni i gipsu z dodatkiem gliny. W zależności od dodatków można otrzymać różne rodzaje cementu, np. portlandzki, hutniczy, glinowy. Cement z dodatkiem piasku, żwiru i wody tworzy gęstą mase, która z czasem twardnieje tworząc beton. Do budowy wielkich konstrukcji beton zbroi się szkieletami stalowych prętów. Otrzymuje se wówczas tzw. żelazobeton.

6 Szkło - to materiał otrzymywany w wyniku stopienia tlenku krzemu z różnymi dodatkami dobranymi w odpowiednich proporcjach, a następnie szybkiego ochłodzenia tak, aby nie doszło do pełnej krystalizacji krzemionki, lecz aby w strukturze pozostało jak najwięcej fazy amorficznej, będącej formalnie rzecz biorąc przechłodzoną cieczą.

a) Otrzymywanie szkła
Surowcem do produkcji tradycyjnego szkła jest piasek kwarcowy oraz dodatki, najczęściej: węglan sodowy i węglan wapniowy, topniki: tlenki boru i ołowiu oraz barwniki, którymi są zazwyczaj tlenki metali przejściowych. Surowce są mieszane, topione w piecu w temperaturze 1400-1500 C, po czym formowane w wyroby przed pełnym skrzepnięciem.

b) Właściwości i rodzaje szkła

Właściwości:
- materiał izotropowy
- słaby przewodnik dla elektryczności
- materiał o dużej odporności chemicznej
- właściwości mechaniczne szkła budowlanego:
- gęstość szkła budowlanego 2400-2600 kg/m3
Właściwości szkła są uzależnione od sposobu wytopu, oraz w ograniczonym zakresie od składu chemicznego.

Rodzaje:
- szkło budowlane: płaskie walcowane i ciągnione, zespolone, hartowane, barwne nieprzejrzyste,
- piankowe, szkła budowlane są zazwyczaj szkłami sodowo/wapniowo/potaso-krzemianowymi.
- szkło jenajskie zwane też szkłem boro-krzemianowym - cechuje je stosunkowo niska temperatura topnienia, łatwość formowania i jednocześnie wysoka odporność na nagłe zmiany temperatury.
- szkło ołowiowe (kryształowe) - przepuszczalne dla ultrafioletu, o bardzo wysokim współczynniku załamania światła, używane do produkcji wyrobów dekoracyjnych, oraz soczewek optycznych.

c) Zastosowanie szkła:

Szkło dzięki swoim cechom znajduje zastosowanie we wszystkich dziedzinach życia. Jest ono stosowane jako:

- optyczne - pryzmaty, soczewki czyli specjalnie uformowane kawałki szkła
- okienne - szyby okienne
- laboratoryjne - sprzęt laboratoryjny
- budowlane - wata szklana, płyty wykładzinowe, izolacja cieplna (szkło piankowe)
- stołowe - szklanki, kieliszki, wazony, talerze, ozdobne dzbanki
- elektrotechniczne - żarówki, izolatory
- butelkowe - butelki
- na opakowania - słoiki i inne szklane opakowania, przydatne w różnych dziedzinach życia

7 Gleba – najbardziej zewnętrzna powłoka litosfery składająca się z luźnych cząsteczek mineralnych i
organicznych, powietrza i wody. Cechą charakterystyczną gleby są procesy glebotwórcze takie jak: klimat, woda, drobnoustroje glebowe, rośliny, zwierzęta oraz działalność człowieka.
Gleba nie ma konkretnej ilości poszczególnych składników. Ilość danej substancji zależy od jej typu. Skład procentowy gleby przedstawia się następująco: 45% części mineralne, 25% woda, 25% powietrze, 5% substancje organiczne.
W przeciwieństwie do zanieczyszczeń powietrza i wody, zanieczyszczenia gleby zalegają w niej bardzo długo - setki lat. Dużym zagrożeniem dla gleby moga być sztuczne nawozy, których celem jest wzbogacanie gleby w pierwiastki niezbędne do życia roślin: azot (N), fosfor (P), potas (K). Nawozy te stają się jednak szkodliwe, jeśli stosowane są w nadmiernych ilościach. Równie groźne jest nadmierne stosowanie środków ochrony roślin lub innych toksycznych substancji. Do gleb przedostają się również pochodzące z przemysłu i motoryzacji metale ciężkie, które mogą z kolei przenikać do rosnących na niej upraw. Oddzielne zagrożenie stanowi zakwaszanie gleb, które zależy od ilości kwaśnych opadów oraz stopnia zakwaszenia wód.

8 Żyzność gleby warunkuje ilość substancji organicznych (próchnicy). Jeśli gleba jest dobrze uwodniona i napowietrzona tym jest żyźniejsza, czyli ma dużą zdolność do zaopatrywania roślin w wodę, tlen i składniki pokarmowe.
Jeżeli glebama odczyn kwasowy, to niekorzystniento wpływa na uprawe roślin. Bardzo ważnym zabiegiem w tej sytuacji jest zobojętnienie kwaśnego odczynu gleby przez dostarczanie jej wapienia, lub dolomitu; tzw. wapnowanie gleb.
Jednym ze sposobów oczyszczania gleb jest wypłukiwanie z niej substancji toksycznych, lub mieszanie gleb bardzo skażonych z glebą czystą.
Aby urzyźnić glebę mozna wprowadzać poplony, dzięki którym gleba wzbogaci się w resztki korzeniowe, dążyć do wyrównania bilansu próchnicy i unikać więcej niż trzykrotnej uprawy po sobie roślin kłosowych.