Renesansowe poglądy na miejsce człowieka we wszechświecie i społeczeństwie na podstawie „Pieśni XIX” Jana Kochanowskiego oraz utworu Giovanniego Mirandoli „O godności człowieka”.

Renesans to epoka , w której jednym z podstawowych prądów był humanizm , kierunek koncentrujący się na człowieku i jego osobowości. Wyznacznik światopoglądu epoki stanowił antropocentryzm, który stawiał jednostkę ludzka w centrum zainteresowania.
„Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce” -cytat z Terencjusza, będący wyrazem nowych zainteresowań, oraz inspiracje antykiem i jego estetyka możemy odnaleźć w utworach Jana Kochanowskiego i Givanniego Mirandoli.
Mirandola w dziele pt. ”O godności człowieka” pisze o wyjątkowej pozycji człowieka we wszechświecie. Jednostka ludzka stanowi bowiem istotę najbardziej godna i szczęśliwą, co jednocześnie wzbudza zazdrość stworzeń stojących niżej i wyżej. Miejsce w tej hierarchii wynika z hojności Boga, który nadał gatunkowi ludzkiemu rozum oraz umiejętność dokonywania wyborów.
Człowiek przedstawiony jest w utworze jako kreator własnego losu, może kształtować siebie i realizować swoje pragnienia, będąc jednocześnie odpowiedzialnym za własne wybory. Wyjątkowość i uprzywilejowana pozycja ludzka przejawia się również dramatem, gdyż istota człowieczeństwa może ulec degradacji lub wznieść się na wyższy poziom. W utworze pojawia się połączenie cielesności z duchowością człowieka co stanowi główny wyraz poszukiwań harmonii i ładu w życiu.
W „Pieśni XIX” Jan Kochanowski podobnie jak Mirandola podkreśla wyjątkową pozycje człowieka, który obdarzony przez Boga rozumem i mowa jako wybraniec, stanowi istotę uprzywilejowana. Akceptuje on w pełni śmierć jako naturalny porządek [...musi zniszczeć ciało..] oraz trwa w przekonaniu o nietrwałości dóbr materialnych i wyższości bogactw duchowych. Autor pisząc [...i szkoda zwać człowiekiem kto bydlęce żyje...] ukazuje moralny nakaz kształtowania samego siebie, swojego charakteru. Uważa , ze dobra sława jest celem człowieka, sposobem na przemijalność, a uzyskanie tej sławy możliwe jest jedynie poprzez prace dla innych ludzi. Tak wiec każdy człowiek powinien czuć się w obowiązku służenia bliźnim zgodnie ze swymi zdolnościami.
Kochanowski podkreśla w pieśni dobrą wymowę jaka powinna charakteryzować każdą jednostkę ludzką i przejawiać się krzewieniem dobrych obyczajów, przestrzeganiem praw oraz pilnowaniem porządku publicznego. Autor wymienia dodatkowo inne, równie ważne cechy ludzkie jak siła i męstwo, które powinny zapewniać obronę ojczyzny i wiary.
Poeta uważa , ze osiągniecie dobrej sławy jest moralna nagroda człowieka, który posiada harmonijna koncepcje społeczeństwa.
W „Pieśni XIX” zastosowana została liryka zwrotu do adresata o czym świadczy użycie przez autora pierwszej osoby liczby mnogiej. Pojawiają się rozkaźniki, stanowiące nakaz zachowania odpowiedniej postawy oraz wyrażone na końcu pytanie retoryczne podkreślające sens dążenia do sławy.
W obu tekstach podkreślona została wyjątkowa pozycja człowieka w świecie, która wynika z obdarzenia go rozumem i umiejętnością dokonywania wyborów. Mirandola rozważa miejsce człowieka pośród innych bytów, zarówno wyższych jak i niższych, natomiast Kochanowski, wskazując wyższość człowieka nad zwierzętami i wyróżnienie go przez Boga, koncentruje się na ukazaniu roli jednostki w społeczeństwie. Oba teksty odzwierciedlają humanistyczne zainteresowanie człowiekiem i antropocentryzm.