profil

Sposoby oczyszczania rudy metali

poleca 85% 371 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Metale znano wcześniej niż nauczono się otrzymywać je z rud. Już w czasach prahist. Wyrabiano przedmioty użytkowe z miedzi rodzimej, złota, srebra oraz żelaza meteorytowego (znaleziska z terenu Egiptu i z Ur. w Mezopotamii, IV–III tysiąc. p.n.e.). Za początek hutnictwa można uważać otrzymywanie miedzi z rudy w ognisku (ok. 3800 p.n.e., Tereny Egiptu), otrzymywanie brązu (brązu epoka) przez przetapianie rudy miedzi z rudą cyny (ok. 3500 p.n.e., Egipt). Żelazo z rud w ognisku zaczęto wytapiać ok. 2000 p.n.e. (Azja Mniejsza). Wysoki poziom osiągnęła technika wytwarzania stopów miedzi i technika odlewnictwa w staroż. Grecji, np. odlany posąg Heliosa na Rodos (Rodyjski Kolos). Umiejętności te przejęli Rzymianie, którzy rozwijali produkcję ołowiu, srebra i rtęci. Początki hutnictwa żelaza w środk. I zach. Europie przypadają na IX w. p.n.e. (żelaza epoka) i są związane z kulturami okresów: halsztackiego, lateńskiego i okresu rzymskich wpływów. W okresie wędrówki ludów nastąpiło zahamowanie produkcji hutniczej.
Nowy okres rozwoju hutnictwa w Europie przypada na VIII w., Przy czym podstawowym piecem do wytopu żelaza była wówczas dymarka. Stopniowa zmiana kształtu i zwiększenie wymiarów dymarek (m.in. budowa dymarek naziemnych, zastosowanie w XII w. We Francji energii wodnej do napędu miechów) doprowadziły w XIV w. Do przekształcenia ich w wielki piec, w którym otrzymywano ciekłą surówkę. Z surówki tej wykonywano odlewy żeliwne lub, przez utlenianie domieszek we fryszerkach (fryszowanie), otrzymywano żelazo zgrzewne. Opisy hutnictwa metali w XVI w. Podali w swych dziełach V. Biringuccio i G. Agricola. Próby zastąpienia węgla drzewnego węglem kam. Do wytopu żelaza przeprowadzono w końcu XVII w. w Anglii. W 1735 A. Darby (syn) pierwszy wytopił surówkę stosując koks, a 1784 H. Cort oprac. pudlarski proces przerobu surówki na stal. Szybki rozwój hutnictwa rozpoczął się w Europie w XIX w.: 1828 J.B. Neilson zastosował gorący dmuch do wielkiego pieca; 1857 E.A. Cowper wprowadził nagrzewnicę dmuchu; 1839 I. Nesmyth zbudował pierwszy młot parowy; 1856 H. Bessemer opatentował konwertor (konwertorowy proces) do świeżenia surówek niskofosforowych, (w którym po raz pierwszy otrzymał ciekłą stal), 1878 S.G. Thomas — konwertor do przerobu surówek wysokofosforowych; 1864 E. Martin zbudował, przy udziale W. Siemensa, piec (martenowski proces) z regeneratorami ciepła (wynalezionymi 1856 przez braci F. i W. Siemens). W końcu XIX i na pocz. XX w. opracowano proces rafinowania stali w piecach elektr. (łukowym, indukcyjnym); 1952–53 zastosowano w Austrii b. wydajny konwertorowy proces tlenowy (proces L.D.) do otrzymywania stali z surówki.
Metale nieżel., których wiele odkryto w końcu XVIII w. i początkowo używano jako składników stali stopowych (wprowadzanych w postaci żelazostopów), w stanie czystym zaczęto produkować na skalę przem. w 2 pół. XIX w.; otrzymano: 1848 czysty nikiel, 1860–72 czysty cynk, 1854 aluminium (1872 w produkcji zastosowano metodę elektrolizy). W 2 pół. XIX w. wprowadzono proces konwertorowy do otrzymywania miedzi. W XX w. rozwinęła się produkcja metali nieżel. dawniej nie użytkowanych (np. chromu, wolframu, molibdenu, wanadu, niobu, tantalu, tytanu i cyrkonu), jak również otrzymywanie metali o b. dużej czystości, co jest ściśle związane z rozwojem elektroniki, techniki jądr. i rakietowej; są produkowane również stopy lekkie, m.in. stopy aluminium, magnezu, tytanu na potrzeby lotnictwa.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 2 minuty