Barok - pojęcia

Epitet - wyraz określający rzeczownik, przydawka podkreślająca, uwydatniająca charakterystyczną cechę jakiegoś przedmiotu, osoby, stanu i stosowany w celu wzmocnienia plastyki opisu oraz dla jego emocjonalnego zabarwienia. np. czerwony kubek

Oksymoron - metaforyczne zestawienie wyrazów przeciwstawnych. Np. gorzkie szczęście, wymowne milczenie.

Anafora - figura stylistyczna polegająca na rozpoczynaniu tym samym wyrazem lub kilkoma wyrazami kolejnych zdań, części zdań itp.

Antyteza - srodek stylistyczny polegający na zestawieniu elementów znaczeniowo przeciwstawnych dla wywołania silniejszego efektu.

Paralelizm - tozsamosc lub podobieństwo treściowe, kompozycyjne lub składniowe kilku części utworu, zdań lub wersów (zwykle w pieśniach ludowych)

Makaronizm - obcy wyraz, zwrot, obca forma gramatyczna itp. wplecione do zdań w języku ojczystym.

Gradacja - figura stylistyczna (zwłaszcza w retoryce i poezji) polegająca na uszeregowaniu składników wypowiedzi (slow lub wyrażeń). W porządku nasilania się lub słabnięcia ich intensywności ekspresywnej, lub znaczeniowej; stopniowanie

Eufemizm - slowo lub zwrot użyte zastępczo w intencji złagodzenia wyrażeń drastycznych, dosadnych lub nieprzyzwoitych

Przerzutnia - przerzucenie do następnego wersu, wyrazu lub kilku wyrazów należących treściowo do wersu poprzedniego

Paradoks - poglad, twierdzenie zaskakująco sprzeczne z ugruntowanymi przekonaniami, często ujęte w formie błyskotliwego aforyzmu.

Konceptyzm - jeden z nurtów XVIIw. prozy hiszpańskiej. Bliski gongoryzmowi. Charakteryzujący sie niezwykłością myśli, nieoczekiwanymi asocjacjami i przeciwstawieniami.

Turpizm - lac. turpis 'szpetny, brzydki kult brzydoty

Koncept - trafny pomysł, szczęśliwa myśl

Kontrreformacja - usilowano wprowadzić porządek w kwestiach wiary formułując doktrynę katolicką. Był to początek kontrreformacji, wielkiego ruchu, który zmierzał do odnowy kościoła i był zarazem skierowany przeciw różnowiercom.

Poezja Metafizyczna - niepokojace wiersze, które mieszały w sposób ryzykowny tematykę religijną, filozoficzna i erotyczna. Znakomicie wyrażały atmosferę sceptycyzmu i niepewności.

Topos marności "vanitas" - określamy nim różne literackie i artystyczne prezentacje kruchości ludzkiego istnienia.

Sylwa - rekopisy z różnorodną zawartością, zapisywano w nich nie tylko ważne wydarzenia, ale i potrzebne informacje spisywane przez szlachtę.

Racjonalizm - poglad filozoficzny polegający na uznaniu absolutnego prymatu rozumu w procesie poznawania świata.

Kompozycja lancuchowa - sposon rozwijania wypowiedzi za pomocą powtórzeń i dopełnienia jakiegoś elementu członu poprzedniego. np "stoi w lesie stary grab, pod tym grabel leży drab..."

Figura sumacji - rodzaj pointy polegającej na zebraniu najważniejszych slow, motywów lub pojęć po to, aby przedstawić je w nowy sposób.

Topos życia - teatru: np. Szekspir stosował czasem motyw teatru w teatrze. Świat jemu wydawał sie wielkim teatrem. Totus mundus agit histrionem ( cały świat gra jakaś role).

Teatr Elżbietański - na przel. XVI i XVIIw. za czasów panowania królowej Elżbiety rozkita teatr w Anglii.

Panegiryk - poeci związani z dworami królewskimi. Musieli często pisać utwory wychwalające ich panów.

Kartezjusz - Rene Descartes (1596 -1650) najwybitniejszy filozof XVIIw. Był racjonalista. Uważał, iż cala nauka oparta jest na rozumie. "Cogito ergo sum" (myślę wiec jestem)

Opera - pierwsza scena operowa powstała w Polsce na dworze króla Władysława IV. łączyła ona muzykę, słowa i obraz.

Sarmatyzm - ideologia i kultura szlachty polskiej dominującą miedzy XVI a XVIIw. Punktem wyjścia sarmatyzmu była legenda o pochodzeniu polakow