Inflacja

TEORIE INFLACJI I ICH CHARAKTERYSTYKA.
1. Pojęcie inflacji.
2. Monetarystyczna teoria inflacji.
3. Teoria kosztowa inflacji i jej typy.
a) egzogeniczny, b) endogeniczny, c) defensywny
4. Dochodowa teoria inflacji.
5. Podobieństwa i różnice między teoriami inflacji.
6. Rodzaje skutków inflacji:
a) alokacyjny, b) produkcyjny, c) redystrybucyjny
7. Sposoby kontroli inflacji oraz skutki spadku inflacji.
Ad. 1)
Inflacja - sytuacja gdy nadmierna emisja pieniądza prowadzi do wzrostu cen i redystrybucji dochodu na niekorzyść otrzymujących stałe dochody.
Teoria kosztowa inflacji i jej typy.
Teoria kosztowa - inflacja jest wynikiem  kosztów produkcji który jest wywołany  płac pod wpływem działalności silnych związków zawodowych, oraz  cen spowodowanych przez monopole krajowe lub zagraniczne np.:  cen ropy naftowej. Punktem wyjścia jest założenie że na rynku towarowym i na rynku pracy istnieją po stronie podaży monopoliści, którzy są w stanie dyktować warunki dotyczące cen i płac. Działalność rządu przez bardziej ekspansywną politykę fiskalną lub pieniężną wywołuje dążenie do zwiększenia cen lub i płac.
W zależności od rodzaju zmian wyróżnia się trzy typy kosztowej inflacji:
1) Egzogeniczny - wywołany przyczynami zewnętrznymi ( cen importu), lub wewnętrznymi ( wydajności pracy).
2) Endogeniczny - w społeczeństwie w którym klasy i grupy społeczne są zorganizowane w związki zawodowe, organizacje konsumentów, pracodawców itp., zmiana wynagrodzenia jednego czynnika produkcji wywołuje reakcje społeczne i dążenie do przywrócenia poprzednich relacji między wynagrodzeniami czynników produkcji. Konkurencja na tym tle może przybrać formy:
(a) konkurencja - ceny - płace - gdy ruch cen wywołuje żądanie  płac. (b) konkurencja - płace - płace - dążenie różnych grup pracowniczych do wyrównywania poziomu płac. W innych gałęziach produkcji pod presją związków zawodowych, następują również  płac. Daje to początek inflacji. Ogólny  płac wyprzedza  wydajności pracy.
(c) konkurencja - ceny - ceny - dążenie przedsiębiorstw różnych gałęzi do uzyskiwania podobnych przyrostów cen.
(d) konkurencja - płac - podatki lub ceny - podatki - wzrost opodatkowania lub zastosowanie bardziej progresywnego opodatkowania przedsiębiorstw będzie w sprzyjających warunkach rynkowych wywoływał  cen lub płac.
(e) konkurencja - płace - dewaluacja - dewaluacja wywołuje najczęściej przez  cen towarów importowanych,  kosztów utrzymania i występujące za tym żądanie  płac w gospodarce.
3) Defensywny - grupy i klasy starają się nie o zwiększenie realnego dochodu lub jego względne przyrosty, lecz o utrzymanie dotychczasowego poziomu realnego dochodu (udziału w dochodzie narodowym).
Dochodowa teoria inflacji (makroekonomiczna, socjopolityczna) - przyczyną inflacji i jej rozwoju jest walka między grupami i klasami o podział wytwarzanego dochodu. W warunkach pełnego zatrudnienia klasy i grupy społ. starają się zwiększyć lub utrzymać swój udział w realnym dochodzie w danym okresie. Dokonuje się to dzięki próbom zwiększenia dochodu pieniężnego przez  cen, płac, wydatków budżetowych i świadczeń socjalnych. Najczęściej inflacja jest zaincjowna przez  wydatków państwa, ceny lub płace. Za nimi postępuje wzrost innych dochodów po pewnym czasie. Warunki pełnego zatrudnienia powodują, że  dochodów realnych jednej klasy powoduje redukcję dochodów innych klas, co wywołuje przeciw działania z ich stron. W ten sposób rozwija się spirala inflacyjna (ceny-płace-podatki, podatki-ceny-płace, itd.). Nie jest możliwe pogodzenie stabilności cen pełnego zatrudnienia i równowagi bilansu płatniczego. Przedmiotem sporów jest, który czynnik najczęściej wywołuje inflację: monopol, państw czy związki zawodowe. Teoria ta nie ogranicza się do czynników ekonomicznych lecz akcentuje znaczenie czynników politycznych i socjologicznych dla powstania i wzrostu inflacji.
Podobieństwa w teoriach inflacji, to występujące elementy składające się na inflację, są to:
a)  poziomu cen krajowych
b) istnienie nadwyżki popytu w stosunku do nadwyżki podaży
c)  podaży pieniądza na rynku krajowym
d) deprecjacja pieniądza krajowego
Różnice:
przedstawiają odmienne kolejności występowania składników inflacji.
Dla monetarystów - inflacja rozpoczyna się do  podaży pieniądza Potem jest nadwyżka popytu,  cen i deprecjacja pieniądza.
Teoria kosztowa - inflacja zaczyna się od  płac, kosztów i cen, co pociąga zwiększenie dochodów, deprecjacja pieniądza i  jego podaży.
Teoria dochodowa - nie zawiera jednostronnego spojrzenia na początek i rozwój inflacji. Różne grupy i klasy mogą zapoczątkować proces inflacji. Jeśli -  wydatków rządowych   podaży pieniądza na rynku krajowym. Jeśli monopole - inflację wywołuje  cen. Teoria ta wskazuje, że różny może być początek procesu inflacyjnego. Tłumaczy dlaczego pierwszy impuls powoduje powstanie następnych. Wyjaśnia dynamikę procesu inflacyjnego w sposób najbardziej wszechstronny. Zatem zdefiniowanie inflacji zależy od uznania co jest przyczyną inflacji.
Rodzaje skutków inflacji:
a) skutek alokacyjny - inflacja skraca horyzont czasowy dla działalności gospodarczej, co powoduje pogorszenie alokacji zasobów.
b) skutek produkcyjny - stymulujący wpływ inflacji na  gospodarczy - keynesowska teoria inflacji - stały i umiarkowany  cen zwiększa mobilność czynników produkcji i stwarza perspektywy  rentowności. Monetaryści - inflacja  wydajności pracy oraz oszczędności i inwestycji. Stymulujący wpływ inflacji uznawano w okresie umiarkowanej inflacji (lata '50-'60) negatywną rolę podkreślano w okresie nasilenia (lata '70)
c) skutek redystrybucyjny - inflacja przesuwa dochody od warstw pasywnych (emeryci, renciści, pracownicy o stałych dochodach) do warstw aktywnych gospodarczo (pracownicy). Dla zwolenników strukturalnej teorii inflacji jest to zjawisko pozytywne - zwiększa szansę akumulacji i industralizaji. Dla dochodowej - jest to źródło konfliktów klasowych oraz braku stabilizacji gospodarczej i politycznej.
Sposoby kontroli nad inflacją ...
Skutki spadku inflacji:
1) Waluta krajowa ulega aprecjacji (przy płynnym kursie)
2)  ceny importowanych towarów, w tym surowców
3)  pozom %, co przyciąga obce kapitały, odpływ kapitału
4)  oszczędności dobrowolne
5) większa stabilizacja gospodarcza pobudza inwestycje,  gospodarczy i redukcje bezrobocie.
Monetaryści - inflacja jest zagrożeniem dla  gospodarczego.
Keynesiści - umiarkowana inflacja sprzyja  gospodarczemu.