Pracownicy oczekują, ze ich praca znajdzie odzwierciedlenie w wynagrodzeniu. Tylko te działania, które będą właściwie wynagradzane, będą realizowane i wzmacniane. Ważna jest:
- informacja zwrotna o efektach pracy pracowników, a także, aby była dostarczana na bieżąco.
- Pracownik musi znać wymagane standardy,
- dysponować odpowiednim sprzętem i
- zasobami umożliwiającymi wykonanie pracy.
1. PŁACA
- Za przepracowany czas – godzinowa, tygodniowa, miesięczna…
Wady: brak motywacji do max. wysiłku
- Za wyniki – na ogół stawka stała + stawka ruchoma, zależna od wyników pracy.
Wady systemu akordowego: niska jakość, wrażenie wyzysku
- System łączony – płaca godzinowa z premią za dobre wyniki (ilościowe i jakościowe)
- Umowa o dzieło – płaca za wykonanie pracy zgodnie z instrukcją, w określonym czasie, wg. ustalonych standardów
Wady: brak zaangażowania w cele organizacji, działań wykraczających poza umowę
- System prowizyjny – stawka godzinowa + % od wartości sprzedaży
Wady: sprzedawcy oferują przede wszystkim produkty najdroższe
Premie i nagrody motywacyjne:
- Premia
- Dodatek funkcyjny
- Dodatek stażowy; w Europie Zach. także:
- Udział w zyskach
- Progresywna premia zależna od wyników
- Akcje przedsiębiorstwa
- Premie długookresowe
2. INNE WYNAGRODZENIA MATERIALNE
- Służbowy samochód, telefon kom., bezpłatne miejsce na parkingu…
- Bezpłatne lub dotowane posiłki w stołówce firmy
- Prawo do korzystania z usług lub nabywania produktów po kosztach własnych lub zbliżonych do własnych
- Prawo do bezpłatnego (ulgowego) korzystania z przedszkoli przyzakładowych
- Dotowane wczasy
- Bony prezentowe, paczki dla dzieci pracowników na święta
3. KARIERA
- Kariera menedżerska – awans w górę, rozszerzenie odpowiedzialności, władzy, powierzenie zespołu pracowników
- Kariera specjalisty – rozwój kwalifikacji pracownika w kierunku, który go interesuje, finansowanie studiów zaocznych, szkoleń
- Kariera oparta na przedsiębiorczości – pozioma – z jednej jednostki organizacyjnej do drugiej, zapewnienie odpowiednich warunków do pracy w dziale badawczo-rozwojowym.
- Kariera oparta na autonomii – umożliwienie samodzielności
4. MISJA
- Poczucie wartości, ważności, użyteczności – motywują znacznie bardziej niż już wymienione. Ale nie zadziałają, jeżeli nie zostały zapewnione środki do życia, zaspokojona potrzeba bezpieczeństwa zatrudnienia i rozwoju.
- Stosowane przez organizacje ideowe i społeczne, rola ucz4estników jest ważna, a cel godny
- W „zwyczajnych” organizacjach przybiera formę odwoływana się do filozofii firmy (służba narodowi, rozwój postępu technicznego)
- Niskie płace mogą obniżyć prestiż społeczny zawodu (nauczyciele) i przynieść zwątpienie w powołanie (lekarze)
5. WYNAGRODZENIA NIEMATERIALNE
Dyplomy, pochwały oficjalne i nieoficjalne…
POZAPŁACOWE ŚRODKI POBUDZANA MOTYWACJI:
1. Doskonalenie polityki awansowania
- należy ustalić ścisłe kryteria awansowania na określone stanowiska
- kryteria te powinny być sformułowane w regulaminie pracowniczym i podane wszystkim do wiadomości
- trzeba je stosować konsekwentnie i w sposób jawny
- wykorzystanie tych kryteriów musi podlegać społecznej kontroli
- kryteria powinny być stabilne w długich okresach czasu, nowe kierownictwo nie może ich zmieniać
2. Poszerzanie procesu partycypacji – udziału w kształtowaniu decyzji dot. przedsiębiorstwa
- Udział indywidualny:
- Styl zarządzania (konsultacje)
- Ruchomy czas pracy
- Restrukturyzacja zadań (poszerzanie, wzbogacanie pracy)
- Plany kofeteryjne (wybór rodzaju nagrody)
- Udział grupowy:
- Rady nadzorcze, kierownicze, pracownicze…
- Grupy partnerskie, koła jakości, zebrania pracowników, rady produkcyjne, referendum
3. Doskonalenie kontroli pracy
Brak kontroli – niepewność i zagrożenie
Nadmiar – ogranicza swobodę, inwencję, inicjatywę, usztywnia zachowania, osłabia śmiałość i chęć podejmowania ryzyka, powoduje brak wiary we własne siły, tłumi chęć do pracy i twórczego działania, wywołuje zobojętnienie lub nawet niechęć do organizacji.
Pracownicy muszą dysponować wystarczająco dużym zakresem działania i być odpowiedzialni za wyniki swojej pracy, czerpiąc przy tym chęć do pracy z poczucia własnej wartości.
4. Doskonalenie wewnętrznej komunikacji
- Rzetelny przepływ informacji na zasadzie sprzężenia zwrotnego
- Wzajemne zaufanie
- Udzielanie informacji właściwych: aktualnych, ścisłych, wystarczających, dostępnych, istotnych dla sprawy
Strategie:
- Używać opisu, nie oceny
- Koncentracja na problemie
- Nie kierować się niejasnymi motywami
- Wykazywać empatię
- Prezentować postawę równości i szacunku
5. Wczesne rozwiązywanie konfliktów
Kierownictwo musi:
- Zapobiegać konfliktom,
- Wyszukiwać i likwidować źródła ich powstawania,
- Umieć się zachować w sytuacji konfliktowej
- Nie generować konfliktów
Wady menedżera:
- Skłonności autorytarne
- Makiawelizm
- Dogmatyzm
- Niska tolerancja na stres
- Niewrażliwość empatyczna
- Skłonności psychopatyczne
- Brak umiejętności komunikowania się
Sposób rozwiązania konfliktu powinien uwzględnić aktualne i przyszłe interesy stron i ich wzajemne relacje. Menedżer powinien dążyć do osiągnięcia porozumienia, nie powinien obwiniać za konflikt żadnej ze stron.
6. Doskonalenie sytuacji pracy
- Dostosowanie maszyn i urządzeń, czynności i zadań do możliwości człowieka
- Redukowanie fizycznych i psychicznych uciążliwości oraz eliminowanie zagrożeń dla życia i zdrowia człowieka
- Tworzenie fizycznego i psychicznego komfortu wykonywania pracy
- Wzbogacanie stanowisk pracy o wartości intelektualne i funkcje autonomiczne, zwiększające zainteresowanie pracą i i poczucie odpowiedzialności za wyniki
7. Właściwe sterowanie zmianami
- Upowszechnienie opinii o konieczności zmian
- Stworzenie i rozpropagowanie wizji przyszłego rozwoju przedsiębiorstwa
- Pokazanie wynikających z projektowanej zmiany realnych korzyści
- Dokładne przygotowanie założeń i etapów realizacji zmiany
- Stworzenie dobrej atmosfery pracy – wspólne omawianie wątpliwości i obaw
- Delegowanie odpowiedzialności i uprawnień – uaktywnia kreatywność i motywację
- Stworzenie systemu motywacyjnego zachęcającego do wprowadzenia zmian i premiującego osiągane w tym zakresie sukcesy
- Demonstrowanie przez kierownictwo poparcia dla wprowadzanych zmian.