Kryzys w Europie Zachodniej w XIV wieku - Wojna stulenia 1337 - 1453

Kryzys w Europie Zachodniej w XIV wieku



Wojna stulenia 1337 - 1453



Była to wojna pomiędzy Anglią a Francją. Francja dążyła do opanowania leżących na jej terenie resztek dziedzicznych posiadłości angielskiej dynastii Plantagenetów oraz do zagarnięcia bogatej Flandrii, którą Francuzi zagarnęli w 1328 roku. Antyfrancuzki ruch miast flandryjskich popierali Anglicy (Flandria była lennem Francji, ale gospodarczo związana z Anglią, gdyż stamtąd sprowadzano wełnę). Konfliktem również stał się tron francuski, gdyż po wygaśnięciu głównej linii Kapetyngów najbliższym krewnym i pretendentem do korony francuskiej był król Anglii Edward III - zgodnie z zasadą eliminującą dziedziczenie w linii żeńskiej, a Edward był wnukiem po kądzieli króla Francji Filipa IV Pięknego. Na tronie zasiadł Filip VI Walezjusz. Kolejną przyczyną był kryzys, jaki dotknął rycerstwo, które w wojnie, w spodziewanych łupach, upatrywało źródło dochodów i powetowanie sobie strat, jakie przyniósł spadek renty feudalnej.

W czasie wojny stuletniej stoczono niewiele bitw, lecz przyniosły one dotkliwe klęski rycerstwu feudalnemu, które zostało zdziesiątkowane.

- 1340 rok - bitwa pod Sluis - klęska floty francuskiej

- 1346 rok - bitwa pod Crecy - ponownie wojsko angielskie pokonało rycerstwo francuskie. W międzyczasie wojna zostaje przerwana z powodu zarazy dżumy

- 1356 rok - bitwa pod Poitiers - kolejna klęska Francuzów - król francuski Jan II Dobry dostaje się do niewoli. Wybucha powstanie chłopskie. Stany Generalne występują przeciwko niekontrolowanej władzy królewskiej.

- 1359 rok - wojna partyzancka Francji

- 1360 rok - pokój w Bretigny Karola V Mądrego - Anglia otrzymuje Akwitanię i port Calais oraz okup za uwolnienie z niewoli Jana Dobrego.

- 1365 rok - ponowny wybuch wojny (tzw. wojna szarpana), wojna domowa we Francji - spór Burgundczyków z Armaniakami

- 1375 rok - kolejny rozejm - Anglia traci większość nabytków

- 1413 rok - król Anglii - Henryk V podjął działania wojenne

- 1415 rok - bitwa pod Azincourt, łucznicy angielscy rozgromili o wiele liczniejsze francuskie poczty feudalne

- 1420 rok - Henryk V zajął Normandię i zmusił chorego umysłowo króla Francji Karola VI Szalonego do zawarcia traktatu w Troyes, a po zawarciu małżeństwa z jego córką, został uznany za następcę króla Francji. Po śmierci Karola VI i Henryka V, król Anglii Henryk VI przyjął tytuł królewski - Karol VII (nie został wtedy jeszcze prawowitym królem Francji)

- 1424 rok - bitwa pod Vernenil - sukces Anglików, wyparli oni wojska Karola VII i oblegli Orlean. Francuzi znienawidzili Anglików; przemawiał przez nich patriotyzm.

- 1429 rok - Joanna d'Arc stanęła przed Karolem VII, oświadczyła, że otrzymała od Boga misję wypędzenia Anglików i doprowadzenia do koronacji w Reims prawowitego władcy Francji. Przekonała króla i żołnierzy. Orlean został uwolniony a Reims zdobyte. Tam też odbyła się uroczysta koronacja Karola VII.

- 1430 rok - Joanna d'Arc dostała się do niewoli oskarżana przez Anglików

- 1431 rok - Joanna d'Arc zostaje spalona na stosie w Rouen

- 1444 rok - zawieszenie broni (Anglia utraciła Paryż)

- 1450 rok - Zwycięstwo Francuzów pod Formigny

- 1453 rok - kolejne zwycięstwo Francuzów tym razem pod Castillon; zdobyli Normandię i Gujenny, w rękach Anglików zostały tylko Wyspy Normandzkie i Calais.



Tak mniej więcej wyglądał przebieg tę trwającej około sto la wojny. Jej skutkiem było wyniszczenie oby krajów i zrujnowanie ich rycerstwa. Francja, mając oparcie w niższej szlachcie i kadrze urzędników, rozpoczęła etap przebudowy wewnętrznej. Anglia natomiast jeszcze przez trzydzieści lat przeżywała trudności polityczne i gospodarcze. W połowie XV wieku walki między dwoma angielskimi arystokratycznymi rodami przerodziły się w krwawą wojnę domową, nazwaną "Wojną Dwóch Róż". Konflikt pomiędzy rodem Yorków (biała róża) a Lancastów (czerwona róża) trwający trzydzieści lat zdziesiątkował możnowładztwo i rycerstwo angielskie. Z wojny zwycięsko wyszedł potomek obu rodów, Henryk Tudor, który jako Henryk VII w 1485 roku zapoczątkował panowanie dynastii Tudorów w Anglii.