Powstanie Listopadowe i kilka pojęć z tego okresu.

Autonomia - rodzaj samostanowienia, prawa do samodzielnego rozstrzygania spraw wewnętrznych zbiorowości.

Emigracja - dobrowolne opuszczenie kraju rodzimego.

Emisariusz - tajny wysłannik polityczny. Kaliszanie - grupa posłów przeciwnych łamaniu konstytucji, przywódcy - bracia Niemojowscy.

Manifest - uroczyste orędzie, odezwa, ogłoszenie programu lub deklaracja publiczna.

Powstanie Listopadowe - 1830 - 1831, powstanie narodowe przeciw Rosji, trwające od 29 XI 1830 do października 1831. Objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie, część Ukrainy i Białorusi. Sprowokowane m.in. łamaniem konstytucji Królestwa z 1815 oraz represjami wobec tajnych związków i organizacji. Do wybuchu walk przyczyniły się rewolucje we Francji i Belgii oraz planowana wobec nich interwencja Rosji. Spiskowcy zdecydowali się rozpocząć powstanie od zamachu na wielkiego księcia Konstantego atakując jego rezydencję w Belwederze. Inne oddziały miały za zadanie zajęcie koszar rosyjskich i rozbrojenie znajdujących się tam żołnierzy. Na początku powstanie szło zgodnie z planem, lecz po przegranej pod Ostrołęką poniosło klęskę.

Rabacja - zbrojne wystąpienie chłopów przeciw szlachcie. Rusyfikacja - narzucanie języka, kultury, wpływów rosyjskich innym narodom lub grupom etnicznym, będące przejawem polityki ich wynaradawiania. Świadomość narodowa - wspólnoty języka, terytorium, historii, tradycji i jest podstawowym elementem więzi narodowej.

Uwłaszczenie - nadanie ziemi używanej na własność.

Wielka Emigracja - po powstaniu listopadowym emigracja ponad 10 tys. ludzi. Wiosna Ludów - 1848 - 1849 - zjednoczenie: włochy (+), Niemcy ( - ), republika: Francja (+), część Niemiec ( - ), konstytucja: Niemcy (+), niepodległość: Włochy (+), Węgry (+), uwłaszczenie chłopów: Niemcy (+), Węgry (+), Francja ( - ), powszechne prawo wyborcze Francja (+), ograniczenie absolutyzmu Włochy (+).