Skomentuj cytat Orzeszkowej w kontekście pozytywizmu polskiego - zestawcie myślenie romantyczne z pozytywistycznym

„My zaś, którzy za cudze iluzje pokutujemy, swoich już nie mamy.”
– Eliza Orzeszkowa
Romantyzm to epoka poprzedzająca pozytywizm. Jej założenia m.in. neosarmatyzm czyli powrót do korzeni i odnajdywanie mitu narodowego po klęsce militarnej jaką było powstanie listopadowe, mistycyzm czyli wiara w rozmaite zjawiska i postacie fantastyczne, umieszczanie ich w tekstach kultury (prawdopodobnie po spożyciu rozmaitych środków które wtedy stawały się popularne) Odnajdywanie misji narodu polskiego w zbawianiu ludzkości, oraz zauważanie piękna w irracjonalnych zachowaniach – gloryfikowanie chorób psychicznych i samobójstw – zjawisko werteryzmu chociażby które pojawiło się na skutek mitu poety szalonego – wodzireja prowadzącego tłumy ku zwycięstwu, koniecznie zakochanego bez wzajemności.

Romantyzm polski miał też tzw. romantyczne oblicze które przejawiło się choćby w powstaniu epopei narodowej czyli „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. To sielanka opisująca pogodne życie w zaścianku szlacheckim, przedstawiająca lokalne swary rozrywki i życie codzienne bardzo wyidealizowane. Stworzona „Ku pokrzepieniu serc” po powstaniu styczniowym w którym autor udziału nie wziął. Te sielanki i obecność bytów nadprzyrodzonych oraz szalonej uczuciowości Orzeszkowa nazywa iluzją. Bo gdyby nie ta iluzja studenci nie ruszyliby garstką na wojsko rosyjskie i co nie zakończyłoby się tragedią wybiciem wielu odważnych, młodych mężczyzn lub uwięzieniem ich w Wilnie, oraz zaostrzeniem rygorów w zaborze rosyjskim. Do tego odnosi się cytat. A „swoich już nie mamy” można rozumieć jako pozytywistyczny styl życia. Głoszenie haseł typu praca u podstaw, praca organiczna, emancypacja kobiet oraz realizowanie ich. Nauka historii i języka. Aktywacja tajnego nauczania, powstawanie organizacji feministycznych, szkoły dla młodzieży męskiej. Te wątki są obecne tak samo w „Nad Niemnem” ponieważ powieść jest schematyczna, bohaterowie są podzieleni na pracujących i próżniaków, kryterium jest też miłość ojczyzny.

W „Lalce” Bolesława Prusa ramę kompozycyjną stanowią dwie sceny w których Rzecki bawi się lalkami. Za pierwszym razem zauważa że życie to żart, drugi raz, stary subiekt zauważa lalki i mówi że wszystko to marionetki a krótko po tej scenie umiera. Prawdopodobnie iluzje to idee które krzewili pozytywiści, chociaż nie wierzyli w nie, jedynie szli w kierunku wyznaczonym przez starszych ponieważ urodzili się w takim kraju w takiej sytuacji politycznej, nie mieli wyboru i musieli iść za przeznaczeniem oraz bronić przekonań romantyków, gdyż sami nie umieli wynaleźć czegoś nowego.