Na jakie choroby cierpi polskie społeczeństwo opisane w Lalce? Odpowiadając na to pytanie, prześledź relacje między różnymi klasami społecznymi oraz między Polakami i Żydami

Polskie społeczeństwo ukazane w Lalce przybiera różne charakterystyczne cechy typowe dla danej klasy. Najgorzej zostaje ukazana arystokracja, nie możemy znaleźć w jej przedstawicielach niczego pozytywnego. Jako warstwa uprzywilejowana, dąży do reform kraju, ale nie jest gotowa na żadne zmiany. Jej przedstawiciele tacy jak Łęcki czy Starski są osobami zdemoralizowanymi, dla których priorytetem jest życie w luksusie (nawet ponad stan, jak w przypadku Tomasza) i podążają tylko za pieniędzmi. Żyją w zamkniętym świecie, gardzą tymi, którzy są biedni, nie posiadają tytułu. Nie pomagają potrzebującym, nie widzą takiej potrzeby.

Mieszczaństwo to bardzo zróżnicowana pod względem majątkowym i narodowym grupa społeczna. Do tej warstwy zaliczają się przedstawiciele inteligencji, studenci, kupcy oraz mieszkańcy miasta wykonujący rozmaite zawody. Żydzi są zamożni i pracowici, mieszczanie pochodzenia niemieckiego są oszczędni i skrupulatni, a polscy przedstawiciele są zróżnicowani pod względem wykształcenia i dorobku. Wszyscy jednak są bierni – mają możliwości wprowadzenia korzystnych zmian, stanowią większość, ale wolą swoje życie takie, jakie jest. Nie można przypisać tej grupie wielu typowych cech, ponieważ jest bardzo liczna, przez co trudno ją precyzyjnie scharakteryzować.

Biedotę stanowią zarabiający ciężką pracą na skromne utrzymanie ludzie oraz bezrobotni nędzarze, złodzieje i prostytutki. Potrzebują pomocy, lecz pozostałe grupy społeczne nie chcą dostrzec ich problemów. Pozostają wobec nich bierni, bądź ich pomoc jest niewystarczająca. Przedstawiciele biedoty nie mają możliwości zmiany swojego życia, jest to zbyt trudne.

Wokulski będąc w Paryżu dostrzega, jak bardzo zepsute jest polskie społeczeństwo. O Warszawie mówi tak: „Wszystko co umiem, co mam, co zrobić mogę, nie pochodzi stąd. Tu znajdowałem tylko upokorzenie, zawiść…”. Z wielką chęcią nie wracałby do kraju, lecz kieruje się uczuciami i wraca do ukochanej Izabeli.

Żydzi przedstawienie w „Lalce” odgrywają znaczącą rolę. Są ludźmi pracowitymi, oszczędnymi i systematycznymi. Potrafią prowadzić interesy, wiedzą gdzie i jak lokować swój kapitał, mądrze nim zarządzają. W opinii Polaków są przebiegli i cwani. Ich relacje nie są dobre, ponieważ Polacy są nieufni i podejrzliwi. Mimo wszystko niechęć Polaków do żydowskiej mniejszości nie przeszkadzała im, a w szczególności arystokracji, w zaciąganiu u nich pożyczek. Ale kiedy nadchodził czas spłaty, traktowali ich jak natrętów zakłócających im spokój (Tomasz Łęcki). Mieszczanie obawiali się, że Żydzi pozbawią ich pracy lub będą zatrudniać na niekorzystnych warunkach. Zaś biedota bała się, że zostanie „wyparta” z rzemieślniczego rynku pracy właśnie przez tę mniejszość.

  Polskie społeczeństwo ukazane w „Lalce” Bolesława Prusa jest nieufne, podejrzliwe. Jej przedstawiciele nie zauważają swoich wad, są próżni i nie podejmują żadnych działań mających na celu wprowadzenie reform. Sytuacja jest na tyle trudna, że pojawiają się chęci emigracji. Wszystko to wynika z nieumiejętności współpracy między sobą różnych klas społecznych.