Utwór A. Kamińskiego „Kamienie na szaniec” czy „Pamiętnik z powstania warszawskiego” M. Białoszewskiego zostały napisane w czasie okupacji niemieckiej. Autor stwarza wiarygodną relację głównie o ludziach, których znał osobiście, i o wydarzeniach, których uczestniczył sam, lub poznał ich przebieg z relacji światków.
A. Kamieński swoją opowieść rozpoczął słowami: „Posłuchajcie opowiadania o Alku, Rudym, Zośce i kilku innych cudownych ludziach, o niezapomnianych czasach 1939-43r., w czasach bohaterstwa i grozy. Posłuchajcie opowiadania o ludziach, którzy w tych niesamowitych latach potrafili żyć pełnią życia, których czyny i rozmach wycisnęły piętno na stolicy oraz rozeszły się echem po kraju, którzy w życie wcielić potrafili dwa wspaniałe ideały: braterstwo i służbę. W momencie zagrożenia ojczyzny potrafili chwycić za broń. Dom rodzinny, szkoła, harcerstwo ukształtowały ich charaktery i patriotyzm. Byli zwykłymi ludźmi, tuż po zdaniu matury. Od pierwszych dni okupacji zaczęli szukać sposobów walki z okupantem.
Ich działalność konspiracyjna polegała najpierw na prowadzeniu akcji propagandowych. Sporządzali różne napisy, rysunki na murach, informujące o tym, iż Polska walczy. Przeprowadzali różne akcje: gazownie niemieckich lokali, wybijali szyby u fotografów, którzy wystawiali zdjęcia niemieckich oficerów. W rocznicę świąt narodowych zrywali flagi niemieckie, a rozwieszali flagi biało-czerwone. Praca w konspiracji nie zwalniała ich od nauki. Kończyli swoje szkoły. Nauczyli się tłumić zwykły strach i ból, stali się nieugięci. Chociaż byli bardzo młodzi potrafili pracować nad sobą. Walczyli nad swoimi wadami, rozwijali natomiast zalety. W czasach pogardy zachowali swoją godność. Bohaterowie nasi mieli do rozstrzygnięcia trudny problem. Dotyczył on zabijania innych ludzi. Mimo to, że muszą spełniać wobec ojczyzny obowiązek patriotyczny to wciąż mieli wątpliwość zabijania ludzi nawet wrogów.
Od działalności sabotażowej przeszli do akcji dywersyjnych. Ich akcje teraz polegały na likwidacji wroga i odbijaniu więźniów z transportu jadących do obozów koncentracyjnych. Brali udział w wysadzaniu mostów i torów kolejowych, którymi szły niemieckie transporty wojskowe.
W opowiadaniu J. Iwaszkiewicza okrucieństwo gestapo sprawiło, że zginął młody, nie winny człowiek.
Opowiadania te są o ludziach, którzy potrafili pięknie żyć i umierać. „Kamienie na szaniec” to książka o wielkim patriotyzmie młodych ludzi, którzy w momencie zagrożenia ojczyzny służą Polsce narażając własne życie.
Kamiński tak zakończył swoją opowieść: „Opowieść o wspaniałych ideałach BRATERSTWACH i SŁUŻBY, o ludziach, którzy potrafią pięknie umierać i PIĘKNIE ŻYĆ.
Czas czytania: 2 minuty
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.