Magellan - Człowiek, który otworzył wrota świata

Cofnijmy się do roku 1480- epoki wielkich okryć, lęku, chwały i tragedii, boga i pieniędzy. W tym, że okresie urodził się w Portugalii Ferdynand Magellan. Przyjrzyjmy się temu niezwykłemu człowiekowi, który otworzył wrota świata.

Magellan pochodzi z arystokracji, więc zgodnie ze zwyczajem jako mały chłopiec zostaje paziem na dworze królewskim. Tu nie tylko otrzymuje edukację, ale także wysłuchuje bezpośrednich relacji takich znakomitości jak Krzysztof Kolumb, który dopiero co wrócił z Ameryki. Ferdynand zaczyna marzyć o dniu, w którym to on usłyszy łopot żagli nad głową.

Niestety w roku 1495 w zamachu ginie jego protektor, król Jan II, a jego tron obejmuje książę Emanuel, żądny bogactw, w żadnym stopniu nie zainteresowany odkryciami. Ale kiedy Vasco da Gama wraca załadowany przyprawami korzennymi, władca zaczyna inaczej myśleć. W końcu w 1505 r. Pozwala wziąć udział Magellanowi w wyprawie wojennej, która dociera jeszcze dalej na wschód do Malakki. W roku 1513 podczas potyczki w Maroku Magellan zostaje ciężko zraniony w kolano, przez co do końca życia kuleje. Lecz ani bohaterskie czyny żeglarza, ani jego poświęcenie nie zdołały zmienić nastawienie władcy. W rezultacie Magellan zostaje odesłany z pensją nie wystarczającą na życie arystokraty.

Ale Ferdynand nie poddaje się. Z pomocą przyjaciela postanawia przekonać króla Hiszpanii (tak jak niegdyś Kolumb) na zorganizowanie wyprawy która miały by na celu odkrycie- jak przypuszcza- krótszej drogi prowadzącej przez el paso legendarną cieśninę przecinającą Amerykę południową; później należałoby przeprawić się przez ocean przemierzywszy przesmyk panamski.

Rozłożywszy mapy Magellan przedstawia swe argumenty młodemu królowi Hiszpanii, który jest bardzo zainteresowany zachodnią drogą do Indii, która by nie przechodziła przez szlaki portugalskie. W końcu daje się przekonać i wyposaża Magellana w pięć starych statków, które trzeba najpierw wyremontować, a jego samego mianuje dowódcą flotylli. Żeglarz niezwłocznie przystępuje do dzieła, ale wskutek intryg króla Manuela przygotowania do heroicznej wyprawy trwają z górą rok.

Dnia 20 września 1519 roku pięć statków San Antonio, Concepcion, Victoria i Santiago wyruszają za Trinidadem - okrętem flagowym Magellana.

Dnia 13 grudnia osiągają Brazylię i wpływają do portu Rio de Janeiro- tu zaopatrują się w prowiant na dalszą drogę. Następnie kierują się na dzisiejszą Argentynę, ciągle wypatrując EL PASO- legendarnej cieśniny prowadzącej do innego oceanu. Tymczasem z dnia na dzień Temperatury są coraz niższe i dnia 31 października zatrzymują się w porcie San Julian, aby przezimować. Podróż trwa już 6 razy dłużej niż pierwsza przeprawa Kolumba przez Atlantyk, a marynarze się niecierpliwią, dlatego nic dziwnego, że wybucha bunt- ale dzięki szybkiej interwencji Magellana wszystko ucicha, a dwóch prowodyrów traci życie. Na południowych wodach nie trudno o gwałtowne sztormy, dlatego nic dziwnego, że flotylla traci pierwsza jednostkę - niewielką karawelę Santiago.
Potem cztery ocalałe statki gnają niesłabnącymi wiatrami w ku jeszcze zimniejszym wodom, co trwa do 21 października, gdy oczom wszystkich uczestników podróży ukazuje się legendarna cieśnina EL PASO. Ale nawet ten moment jest usłany goryczą- oto niezauważenie wycofuje się i zawraca San Antonio i wraca do Hiszpanii.

Po pięciu wyczerpujących tygodniach Magellan wpływa na ocean tak cichy, że nazwa go spokojnym- Pacyfikiem. Wszyscy cieszą się, ale niewiedzą, że to dopiero początek ich problemów, gdyż wbrew przypuszczeniom „małe może” okazuje się tonią wodną ciągnącą się bez końca, a oni sami są coraz bardziej słabi, wykończeni i chorzy. W żagle dmie pasat, czysta woda przelewa się pod klifem, a załogę dziesiątkuje szkorbut i głód- jeden z uczestników wyprawy opisał to w swoim dzienniku tak: „Jedliśmy zarobaczone i cuchnące odchodami szczurów suchary; piliśmy żółtą, zgniłą wodę. Żywiliśmy się też skórami cielęcymi i szczurami, za które płaciło się po pół korony i wciąż ich brakowało.” –To wszystko kończy się to śmiercią 19 marynarzy.

6 marca 1521 roku flotylla dopływa do Wysp Mariańskich. Tu jednak natrafiają na czynny opór tubylców, przez co nie mogą zdobyć zbyt wiele prowiantu na dalszą drogę. W końcu dnia 16 marca, oczom uczestników ukazują się Filipiny. Nareszcie wszyscy mogą się najeść i odzyskać wszystkie siły zdrowotne.

Magellan człowiek bardzo religijny, nawraca tu na katolicyzm wielu wyspiarzy, w tym również wodzów. Ale ta gorliwość doprowadza go do zguby. Daje się bowiem wciągnąć w spór krajowy stając naprzeciw 1500 krajowcom swoim odziałem składającym się z 60 ludzi. Wierząc, że kusze, muszkiety oraz bóg pomogą mu zwyciężyć. Tymczasem ginie w walce, a z nim większość jego żołnierzy. Magellan miał w tedy zaledwie 41 lat. Kilka dni później przyjaźnie dotąd usposobieni wodzowie zabijają 27 marynarzy jedynie strzegących bezpieczeństwa statków. Ciało żeglarza spoczęło w znanych dla niego wodach z wcześniejszych wypraw. Nieco na południe od tego miejsca leżą wyspy korzenne, a na zachód Mekka, gdzie walczył w 1511 roku.

Żeglarzy jest teraz za mało by obsadzić trzy statki, dlatego zatapiają Concepcion i wyruszają do celu podróży- wysp Korzennych. Po dotarciu tam zabierają ładunek korzeni po czym się rozłączają. Uszkodzony Trynidad zostaje zdobyty przez Portugalczyków, którzy biorą załogę do niewoli. Natomiast Victoria uchodzi cało.

Kiedy w końcu dnia 6 września 1522 załoga pod dowództwem Juliana Sebastiana Elcano, dopływa do portu w Hiszpanii na pokładzie znajduje się 18 chorych i wycieńczonych marynarzy. Ale nie ulega wątpliwości, że to oni pierwsi opłynęli ziemię. Rzecz zadziwiająca: 26- tonowy ładunek korzeni przywiezionych przez Wiktorię pokrywa koszty całej wyprawy!