Narodziny
Większość rekinów rodzi swoje młode. Niektóre, na przykład płaszczak, są jajożyworodne, to znaczy, że jaja rozwijają się w macicy i tam też wykluwają się młode rekiny. Inne, na przykład żarłacz biały, są żyworodne - jaja rozwijają się przytwierdzone do ściany macicy żółtkowym "łożyskiem". Trzecia grupa rekinów, jej przedstawicielem jest rekinek psi, to gatunki jajorodne składające zapłodnione jaja. Rekiny z grupy tawroszowatych i lamnowatych są kanibalami już wewnątrz ciała matki. Większe młode żywią się zjadając przed porodem swoje mniejsze rodzeństwo i w efekcie matka rodzi zazwyczaj tylko kilka młodych.
Niebezpieczeństwo dla ludzi
Niektóre gatunki rekinów nazywane są ludojadami. Należy do nich między innymi żarłacz biały. Te duże drapieżniki są jednak stosunkowo nieliczne. Dlatego liczba napaści rekinów na ludzi w ciągu jednego roku nie przekracza setki. Żarłacze białe są jedynymi rekinami, które polują na ssaki morskie, takie jak foki i delfiny. Z tego powodu mogą mieć skłonności do atakowania kąpiących się ludzi, tym bardziej, że polują głównie w pobliżu brzegów morza.
Pewne rejony mórz na świecie są bardziej niebezpieczne ze względu na obecność rekinów niż inne, a zachowanie się rekinów jest uzależnione od dostępu do naturalnego pokarmu. Rekiny młoty są postrachem rybaków w jednych krajach, podczas gdy w innych nie. Rekiny nie są inteligentne i trudno się uczą. Ich zachowania w dużym stopniu są oparte na natychmiastowych reakcjach na proste bodźce.
Szkielet rekinów, tak jak szkielet bezżuchwowców, jest zbudowany z chrząstki. Rekiny nie posiadają pęcherza pławnego i gdyby przestały pływać, opadłyby na dno. Przedstawiciele niektórych gatunków rekinów większość czasu spędzają na dnie morza. Są też takie, które na dnie morza tylko odpoczywają. Zawierająca tlen woda dostaje się w okolice skrzeli poprzez usytuowane za oczami otwory zwane tryskawkami. Gdyby woda z tlenem była wciągana przez jamę gębową, byłaby zanieczyszczona piaskiem lub mułem.
Ciało rekina, tak jak innych ryb chrzęstnoszkieletowych, jest pokryte tak zwanymi łuskami plakoidalnymi. Łuski te zbudowane są z zębiny, w środku której znajduje się jama i nerw
y, co przypomina budowę zębów kręgowców lądowych. Zęby rekina są przekształconymi łuskami plakoidalnymi. Ponieważ wszystkie pozostałe kręgowce, także człowiek, mają wspólnego przodka z rybami chrzęstnoszkieletowymi, liczni naukowcy uważają, że nasze zęby to przekształcone łuski plakoidalne protoplasty kręgowców.
Wielkie rekiny drapieżne, takie jak żarłacz tygrysi albo żarłacz biały, mają duże, ostre jak brzytwa zęby, przeznaczone do kawałkowania i rozszarpywania zdobyczy. W wodzie trudno jest walczyć z ofiarami, więc rekiny przypuszczają jeden gwałtowny atak, a następnie wycofują się i czekają na śmierć ofiary, po czym powracają i rozrywają jej ciało na strzępy. Wiele rekinów, wśród nich rekinek psi, żeruje w strefie przydennej. Mają one silne zęby kruszące pancerze skorupiaków i muszle mięczaków. Rekiny rybożerne, na przykład lamna (żarłacz śledziowy) lub tawrosz, mają długie cienkie zęby, przystosowane do chwytania śliskiej zdobyczy.
Rekiny posiadają do 3 tyś. zębów ułożonych w licznych rzędach (od 6 do 20). Tylko dwa pierwsze rzędy odgrywają rolę w pobieraniu pokarmu, pozostałe to zęby zapasowe, które zastąpią zużyte lub zniszczone. Rekiny mogą wymieniać swoje zęby co pięć dni, dzięki temu są one zawsze ostre. Szczęka rekina jest 300 razy silniejsza niż szczęka człowieka i działa z silą 3 ton na centymetr kwadratowy.
Na pysku rekina znajdują się najbardziej czułe elektroreceptory w całym świecie zwierząt. Są w stanie wykryć istnienie ładunku elektrycznego rzędu jednej milionowej wolta, co stanowi wartość mniejszą niż naturalny ładunek elektryczny wytwarzany przez nerwy. Posiadanie elektroreceptorów ułatwia rekinom wykrywanie ofiar. Kanały boczne usytuowane wzdłuż ciała działają jak receptory ciśnienia. Wypełnione są galaretowatą substancją i reagują na ruch zwierząt w otoczeniu rekina albo na napór fal wywołanych ruchem jego ciała lub powstałych przy odbiciu od nieruchomych obiektów.
Drapieżne rekiny mają dobry wzrok, ale jego znaczenie nie jest tak istotne jak rola węchu. Otwory nosowe są używane tylko do wąchania, a nie do oddychania, a smak wody również pomaga rekinowi orientować się w położeniu zdobyczy. Rekiny są szczególnie wrażliwe na zapach i smak krwi. Mogą wykryć jej obecność w roztworze wodnym, w którym krew będzie stanowiła jedną milionową część. Oznacza to mniej więcej jedną kroplę krwi na sto piętnaście litrów wody.
REKIN POLARNY
Somniosus microcephalus, rekin wód arktycznych; dł. ok. 7,5 m; b. małe płetwy; ciemne ubarwienie grzbietu; jeden z większych rekinów.
DŁUGOSZPAR
rekin olbrzymi, żarłacz olbrzymi, Cetorhinus maximus, jeden z największych rekinów; dł. do 15 m, ciężar ok. 4 t; posiada 5 wydłużonych szczelin skrzelowych; filtrator, gł. planktonożerny; powierzchniowa strefa chłodniejszych mórz.
MŁOT, zool.
ryba młot, Sphyrna zygaena, gatunek rekina; długość ciała 4-5 m, masa ok. 400 kg; głowa spłaszczona, rozszerzona na boki na kształt młota; ciepła i gorąca strefa Oceanu Atlantyckiego i Oceanu Spokojnego.
REKIN WIELORYBI
Rhincodon typus, rekin mórz tropikalnych i subtropikalnych; dł. do 16 m; planktonożerny filtrator; największa ze wszystkich ryb.
REKINEK PSI
Scyliorhinus canicula, rekin europejski; dł. do 70 cm; europejskie pobrzeża Oceanu Atlantyckiego, Morze Śródziemne.
REKINY
Squaliformes, nadrząd chrzęstnych ryb spodoustych; 287 gatunków, długość 40 cm-16 m; szczeliny skrzelowe po bokach ciała; górny płat płetwy ogonowej zawsze większy od dolnego; zęby spiczaste, ułożone w szeregi, w miarę zużycia zastępowane nowymi; niektóre bardzo drapieżne - np. żarłacze; największe: rekin wielorybi (Rhincodon typus, 16 m), długoszpar (Cetorhinus maximus, 15 m), żywią się skorupiakami; należą tu ponadto: lis morski, raszpla; poławiane, mają duże znaczenie gospodarcze.
ŻARŁACZE
grupa rekinów; bardzo drapieżne; np. oceaniczny żarłacz ludojad (żarłacz biały), Carcharodon carcharias, największy długość do 12 m, masa 5 t.
Istnieje wiele gatunków rekinów. Niektóre, jak rekinek psi, mieszkają w głębinach i żywią się mięczakami i skorupiakami, inne, jak rekin wielorybi i długoszpar (żarłacz olbrzymi), żywią się planktonem odcedzanym z wody. Najlepiej znane rekiny to szybkie drapieżce: ogromna ryba młot, rekin ostronosy i żarłacz ludojad poluje też na delfiny i foki, a nawet na ludzi.
Rekiny wraz z płaszczkami i chimerami różnią się od innych ryb. Mają szkielet zbudowany z chrząstek, a nie z kości. Skóra ich jest pokryta tysiącami łusek plakoidalnych opatrzonych ząbkami; jest podobna do papieru ściernego. Zęby w paszczy rekina są ostre, spiczaste i rosną w rzędach. Kiedy rekin traci jakiś ząb, jego miejsce zajmuje ząb znajdujący się z tyły. Rekin może mieć w swojej paszczy 3000 zębów. Zęby są spiczaste, trójkątne często wyżłobione, przystosowane do piłowania mięsa, lub płaskie-do miażdżenia mięczaków i skorupiaków.
Wszystkie rekiny reagują na prąd elektryczny, ponieważ w ich pysku znajdują się szczególnie wrażliwe narządy nerwowe. Wszystkie mają bardzo dobry wzrok, widzą nawet przy słabym świetle.
W 1983 r. odkryto nowy gatunek rekina długości 4,5 m, mającego ogromny pysk. Nadano mu naukową nazwę Megachasma – wielkopysk. Żywi się on planktonem, krewetkami i meduzami.