System polityczny Czech

CZECHY

Forum Obywatelskie na czele przemian
Słowacja- rządy Vladimira Meciara i Jana Carnogurskiego- postulaty całkowitej odrębności;
Wybory VI 92- w czechach wygrywa obywatelsa Partia Demokratyczna ODS Vaclava Klausa- zwolennicy federacji; na Słowacji Ruch na rzecz Demokratycznej Słowacji HZDS Meciara- autonomia;
17 VII 92- deklaracja suwerenności Słowacji
1 IX 92- konstytucja;
26 VIII 92- deklaracja premierów o powstaniu niezalęznych państwo od 1 I 93; 25 XI decyzję tę zatwierdza
Zgromadzenie Federalne;

16 XII 92- konstytucja czech + karta podst. Praw i wolności z 9 I 91;
• 2-izbowy parlament; prezydent; rząd; Sąd Konstytucyjny; sądy; Najwyższy Urząd Kontroli, Czeski Bank Narodowy;
• parlamentarno- gabinetowy system rządów;

PARLAMENT- Izba Poselska+ Senat

IP
• 200 posłów; 4 lata; wybory proporcjonalne; cz p w- 18; b p w- 21; niepołączalność, przewodniczący nie może być w rządzie; tryb ciągły; przerwa max 120 dni;
Senat:
• 81 senatorów, 6 lat; co 3 lata ¼; wybory większościowe; czpw- 18; bpw- 40; niepołączalność, przewodniczący nie może być w rządzie; tryb ciągły; przerwa max 120 dni;
rozwiązanie przez prezydenta:
• nie wyrazi zaufania nowemu rządowi
• nie zajmie stanowiska wobec rządowego projektu ustawy, z którą wiąże się kwestia zaufania przez 3 miesiące
• zbyt duga przerwa
• nie można rozwiązać na 3-mce przed upływem kadencji
wspolne posiedzenia izb zwołuje przewodniczący IP
inicjatywa ustawodawcza- posłowie; rząd, rady wyższych jednostek samorządu terytorialnego;
kworum- 1/3
• przyjęcie ustawy- większość obecnych
• zgodna na stan wojenny lub obce wojska- większość wszystkich
• konstytucja, umowy m-nar- 3/5 wszystkich
dokonuje wyboru głowy państwa na wspólnym posiedzeniu, ale oddzielnym głosowaniu
rząd odpowiada przed IP
odrzucenie poprawek senatu- większość wszystkich posłów IP
gdy nie ma IP- senat może wydawać dekrety, które musza być zatwierdzone na posiedzeniu nowej IP

PREZYDENT
• 5 lat max 2 kadencje z prawem wybieralności do senatu
• kandydata zgłasza 10 posłów/senatorów
• I tura- większość bezwzględna i tu i tu
• II tura- większość zwykła
• Ślubowanie przez wspólnym zgromadzeniem
• Śmierć, rezygnacja, orzeczenie SK o zdradzie ojczyzny- opróżnienie;
 Mianuje/odwołuje premiera i ministrów
 Zwołuje sesję IP; rozwiązuje IP
 Zarządza wybory parlamentarne
 Veto ustawodawcze
 Mianuje generałów, śedziów SK, prezesa i vice Najw Urz Kontr; członków Rady Banowej CzBN
 Odznaczenia; prawo łaski; amnsetia
 Zawiera umowy m-nar; dypolomaci; dowódca SZ może uczestniczyć we obradach parlamentu i rządu
 Kontrasygnata

RZĄD
• Mianowany przez prezydenta
• 30 dni na wniosek o wotum zaufania; brak- dymisja lub odwołanie przez prezydenta
• odpowiedzialny przed IP
• decyzje kolegialne

SĄD KONSTYTUCYJNY
• 15 sędziów na 10 lat powołuje prezydent za zgodą senatu
• prawo wybieralnosci do senatu, nieskazitelny, 10 lat praktyki prawniczej
• uchylanie ustaw, skargi samorządów, pogwałcenie praw i wolności oskarżenie prezydenta
• decyzje obowiązkowe, nieodwracalne;

PRAWO WYBORCZE
Listę może zarejestrować ugrupowanie min 10 000 członków; w razie braku członków konieczność dozbierania podpisów brakujących do 10 000;

Progi
• Partia- 5% 3-4%
• Koalicja 2 partii- 7% 5-6%
• Koalicja 3 partii- 9% możliwość obniżenia 7-8%
• Większa koalicja- 11% 9-10%

• Okręg- województwo
• Głos- na 1 listę i 4 kandydatów
• Metoda hagenbacha- bischoffa

Zmiany;
• Zmniejszenie liczby okręgów do 14
• Progi
 5% 4%
 10% => 6%
 15% 8%
 20% 10%

• kaucja 15 tys koron

• wygaśnięcie mandatu
• senat- wybory uzupełniające
• IP- następny z listy


Prezydenci:
Václav Havel 1993 - 2003
Václav Klaus 2003

Premierzy
Od Do Imię i nazwisko
1 stycznia 1993 17 grudnia 1997 Václav Klaus
17 grudnia 1997 17 lipca 1998 Josef Tošovský
17 lipca 1998 12 lipca 2002 Miloš Zeman
12 lipca 2002 19 lipca 2004 Vladimír Špidla
19 lipca 2004 25 kwietnia 2005 Stanislav Gross
25 kwietnia 2005 4 września 2006 Jiří Paroubek
4 września 2006 nadal Mirek Topolánek