Typ ascety w literaturze na podstawie „Legendy o św. Aleksym”.

Powstanie.

Tekst ten pochodzi prawdopodobnie z ok. 1454. pierwotna wersja powstała w V-VI w. p.n.e. w Syrii, skąd w X w przywędrowała do Europy Zachodniej. Staropolska wersja opierana jest na wzorze włoskim i francuskim.

Budowa.

Jest to typowa legenda hagiograficzna. W prologu autor wyjawia powody skłaniające do napisania żywotu; prosi wyższe siły o pomoc, a czytelników o wyrozumiałość. Dalej jest właściwa opowieść o ś., relacjonowana od narodzin, młodości aż do śmierci ( w tym aspekcie mam często doczynienia z cudami związanymi ze śmiercią).

Aleksy jako asceta.

Wyrzeka się uciech doczesnych, pobożnych. Umartwia się i rezygnuje z uroków życia w imię osiągnięcia świętości. Chce zasłużyć na szczęście wieczne i aureolę św. Oddaje się kościołowi i chce pomagać bliźniemu. Wyrzekł się on swojego pochodzenia, rodziny, a opuszczając dom musi znosić biedę i upokorzenia, które znosi z pokorą. O śmierci Aleksego wiedzieli tylko najbliżsi. Umarł świadomie i samotnie. Zgon jest dla niego etapem i przejściem do życia wiecznego.
Legenda o św. Aleksym była odbierana jako autentyczny opis ludzkiego cierpienia, a postać Aleksego cech mistycznych. Ówcześni czytelnicy mieli także świadomość głębokiego sensu cierpienia.