Turpizm

Turpizm to typowa tendencja występująca w niektórych kierunkach działalności artystycznej w okolicach 2. połowy XX wieku. To szerokie pojęcie opisuje zjawisko swoistego zachwytu nad brzydotą; to fascynacja tym, czym dotąd się nie fascynowano. Twórcy stwierdzili po prostu, że brzydota jest nieodłącznym elementem życia człowieka i to na niej powinni skupić swą uwagę, jeżeli chcą poszerzyć horyzonty względem kompletnego poznania istoty ludzkiej. Kalectwo, śmierć, choroby, deformacje, wydzieliny, ekskrementy, starzenie się, rozkład – te oto wyznaczniki spowodowały lawinę twórczości, nazywaną buntem pokoleniowym. Spotykamy się więc z opisami brudnymi, pełnymi antyestetycznych sformułowań; opisami niepokojącymi, dotykamy zjawisk, które pomimo, że towarzyszą niezmiennie w codziennym życiu, najchętniej pomijalibyśmy milczeniem, z racji na oczywiste poczucie estetyki każdego z nas. Takie oto poczucie estetyki w przypadku turpistów było nieco odmienne od normalnego rozumienia, co zaowocowało szeregiem niezwykłych utworów, obrazów, dzieł ukazujących człowieka w inny niż do tej pory sposób – według turpistów – w sposób bardziej prawdziwy, bliższy naturalnemu życiu.

Ludziom od zawsze towarzyszy chęć poznania, zbadania niezbadanego, odkrycia wszystkiego, co się da i dotarcia do źródła, wręcz do poszewki człowieczeństwa. Turpiści zrobili to na tyle dosadnie, że na swe barki podjęli ciężar zmagania się z najmniej lubianym zjawiskiem w naszym życiu, jakim jest brzydota. Tą oto niedocenianą wcześniej cechę wznieśli na piedestał, antyestetyzm stał się za ich pomocą czymś ważnym a ludziom pomogli zrozumieć, że przeciwieństwa razem tworzą równowagę. Gdyby owi twórcy nie zmusili odbiorców do rozważań nad względnością piękna, czym byłoby wówczas zachwycanie się nad nim? Każde szczęście jest bez nieszczęścia nic niewarte – dla pełnego zbudowania własnej estetyki należy więc zapoznać się z różnymi sposobami postrzegania piękna. A że brzydota jest cechą stale nam towarzyszącą, typowo ludzką i niezmienną – turpiści uczynili zatem ogromny krok, pomogli zrozumieć wielu osobom, dlaczego warto zastanawiać się nad aspektem czegoś powszechnie odrzucanego jako złe i nieużyteczne.