Stan emocjonalny bohatera IV części "Dziadów".

Głównym bohaterem IV części „Dziadów” Adama Mickiewicza jest Gustaw. Początkowo jest on postacią bardzo tajemniczą, która pragnie zachować maksimum anonimowości nie podając nawet swojego imienia, a dzięki niecodziennemu wyglądowi nie wzbudza jakichkolwiek podejrzeń i jest bardzo trudna do rozpoznania. Gdy przybywa do domostwa księdza – swego dawnego nauczyciela przez którego traktowany był jak syn, podaje się za pustelnika szukającego schronienia w noc dnia zadusznego. Jednakże duchowny stara się w nim dostrzec znajome rysy i nieustannie zdaje mu się, że widział gdzieś podobnego człowieka.

Gustaw jest osobą bardzo zagubioną. Nieustannie podczas swoich rozmów z księdzem wspomina o okropnych grzechach jakie popełnił do tej pory i jest szczerze przekonany, że po śmierci czekają na niego piekielne czeluści. Jest też postacią niesłychanie tragiczną. Jego głównym życiowym problemem jest nieszczęśliwa miłość, którą żywił do młodej dziewczyny. Niestety został zmuszony do rozstania z nią co było dla niego ogromnym ciosem po którym nie zdołał się już podnieść. Jako jedyną pamiątkę po ukochanej posiada on jedynie gałązkę jemioły, którą otrzymał od swojej lubej w dniu ich rozstania, a którą również uważa za swojego najlepszego przyjaciela.

Gustaw jest postacią stojącą na granicy świata rzeczywistego z zaświatami. Początkowo w utworze Mickiewicza można go uznać za kolejnego nieszczęśliwego młodzieńca, jednak w końcu ujawnia on swe prawdziwe oblicze i przebijając się nożem daje tym samym do zrozumienia, że jest upiorem który przyszedł upomnieć się o swoje dawne prawa. Żąda on przywrócenia, pradawnego i pogańskiego święta dziadów, które pozwalało zbłąkanym duszą zaznać spokoju i które ma nadzieję mogłoby ukrócić jego cierpienie spowodowane rozłąką z ukochaną.