Najwieksze erupcje wulkaniczne XX wieku

Spis treści:

Novarupta 2
Mount Pinatubo 3
Góra Świętej Heleny 4


Novarupta
Wysokość: 841 metrów
Wypiętrzenie: 70 metrów
Średnieca: 395 metrów
Lokalizacja: Alaska
Największa erupcja XX w.

Erupcja wulkanu Novarupta w lipcu 1912 roku drastycznie zmieniła obraz prowincji Katmai. Wiele trześień ziemi nawidzilo region podczs tygodnia poprzedzajacego erupcje. W koncu Novarupta eksplodowala z zatrwazajaca sila. Niewyobrazalne ilosci goracego, lsniacego pumeksu i popiołu zostaly wyrzucone z wulkanu i pobliskich kraterów. Przez okrągle 60 godzin uwolnione zostało 35 kilometrów sześciennych materiału, w tym 15 kilometrów sześciennych magmy. Pył zaciemniał niebo nad większością północnej półkuli przez długi okres czasu. Na pobliskiej wyspie Kodiak przez dwa następne dni nie można było dojrzeć latarni trzymanej w odległości wyciągniętej do przodu ręki. Nawet w odległym Vancouver kwaśne deszcze przepalały sznury na pranie.
Na miejsce tak olbrzymiej ilości uwolnionego materiału powstał szeroki na dwa kilometry krater. Te ubytki pociągnęły za sobą zapadniecie się oddalonego o 10 kilometrów wulkanu Mount Katmai. Potoki lawy osiągnęły oddalone nawet do 21 kilometrów doliny. Pył przykrył 40 mil kwadratowych lasu na głębokość do dziś dokładnie nie znaną (szacuje się że grubość pokrywy wynosi około 700 stóp, czyli 200 metrów (!)). Temperatura wewnątrz hałdy materiału wulkanicznego wynosiła w 1919 roku 645 stopni C. (dziś nie przekracza 90).
Dopiero w 1916 roku, cztery lata po erupcji na wyspę dotarła ekspedycja National Geographic Society. Robert Griggs, widząc dolinę za kraterem nadał jej nazwę „dolina dziesięciu tysięcy dymów” z powody olbrzymiej ilości słupów pary ulatniającej się spod nagrzanej hałdy.



Mount Pinatubo
Wysokość: 1,745 m przed lipcem 15, 1991 i 1,485 m po.
Lokalizacja: Filipiny
2 pod względem wielkości erupcja XX w.

Mount Pinatubo jest jednym z wulkanów kompozytowych, które razem tworzą łuk wulkaniczny Luzon na Filipinach. Jest jednym z najwyższych szczytów wśród zachodnio-centralnej części łańcucha . Jego dawna wysokość, 1,745 m. N.p.m. była prawdopodobnie efektem nałożenia się dużej ilości materiału wulkanicznego podczas potężnej erupcji około 500 lat temu. Na żyznych ziemiach leżących u podnóża wulkanu mieszkało około 30,000 tysięcy ludzi. W niewielkiej odległości znajdowało się 500 tys. miasto i dwie amerykańskie bazy wojskowe.
W czerwcu 1991 roku podczas erupcji zastał zniszczony stożek wulkanu, a uwolnione zostało około 5-6 kilometrów sześciennych materiału wulkanicznego. Zapaść stożka utworzyła krater o szerokości 2 kilometrów, obecnie wypełniony przez jezioro Pinatubo. Wokół wulkanu 4 tys. km. Kwadratowych zostało przykryte 5 cm. warstwą pyłu.
Przed wybuchem przeprowadzono jedną z najsprawniejszych akcji sejsmiczno ratowniczych – władze Filipin przy pomocy marynatki Stanów zjednoczonych ewakuowały z wyspy 78 tys. ludzi i biliony dolarów ruchomości. Ofiary wyniosły 300 osób, w większości zabitych przez walące się pod presją pyłu dachy i tajfun Yunya, którego nadejście połączyło się z erupcją wulkanu.


Góra St. Helen


Lokacja: Washington
Wysokość: 2,549 m.
(8,364 stóp (9,677 stóp przed 18 maja, 1980))
Najlepiej udokumentowana erupcja XX w.

18 maja 1980 roku, po blisko 2 miesiącach aktywności sejsmicznej, wybuchach pary i ok. 10,000 małych trzęsień ziemi spektakularnie wybuchła góra św. Heleny, najlepiej udokumentowany wybuch wulkanu w XX w. Pierwszy, najsilniejszy wybuch, przedłużył się do 9 godzin, niszcząc 150 mil kwadratowych lasu i terenów rekreacyjnych, zabijając niezliczoną ilość zwierząt oraz pozostawiając 60 osób zabitych lub zaginionych. Po silnej erupcji nastąpiła olbrzymia lawina, a podczas następnych 3 dni wulkan wyrzucił z siebie ok. 0.7 mili kwadratowej materiału, w tym 0.03 mili sześciennej lodu lodowcowego i śniegu.
Potoki lawy były tak silne, że jeden z nich zablokował leżący 70 mil dalej kanał żeglugowy na rzece Columbia. Pył wyrzucony w powietrze wzniósł się na 15 kilometrów i pognany wiatrem rozniósł się po całych stanach Zjednoczonych, a małe jego ilości dotarły w każdy
zakątek kuli ziemskiej. Opady pyłu w USA spowodowały zablokowanie ruchu i straty ekonomiczne na całej ich powierzchni.