2

Pytanie 1. Co to jest:
a) propedeutyka rolnictwa to przedmiot nauczania wprowadzający w podstawowe zagadnienia rolnictwa i przygotowujący do szczegółowego poznawania rolnictwa.
b) rolnictwo jako nauka (agriculture science) to powiązany ze sobą zespół dziedzin i dyscyplin naukowych: agronomii, inżynierii rolniczej, ochrony środowiska, ogrodnictwa, rybactwa, technologii żywienia i żywności, medycyny weterynaryjnej, zootechniki uprawiających szereg specjalności. Wszystkie te dyscypliny opierają się o podstawowe nauki przyrodnicze i techniczne, a także społeczne.
c) rolnictwo jako gałąź gospodarki, która ma na celu dostarczenie żywności dla ludzi i zwierząt oraz surowców dla przemysłu, a wykorzystująca do tego siły przyrody.
d) agronomia (agronomy) to nauka o produkcji roślinnej wraz ze specjalnościami z nią związanymi, takimi jak chemia rolna, gleboznawstwo, botanika rolnicza, fizjologia i anatomia roślin, ochrona roślin, ekonomika i organizacja produkcji rolniczej, agrometeorologia i inne.
e) agrotechnika (agrotechnics) oznacza całokształt decyzji, czynności i zabiegów technicznych w produkcji roślinnej prowadzonej na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych (łąki i pastwiska).
Pytanie 2. Kto i kiedy zaczął propagować trójpolówkę?
Odpowiedź: w XVII wieku J. Haur
Pytanie 3. Kiedy wprowadzono 4 – polówkę norfolską?
Odpowiedź: w XVIII wieku Thaer w Holandii, potem w Anglii
Pytanie 4. Omów rolę systemu norfolskiego
Odpowiedź: 1. wyrugowanie ugoru
2. stworzenie warunków do większej obsady zwierząt przez wprowadzenie pastewnych i okopowych
3. poprawa warunków uprawy (nawożenie obornikiem i uprawa motylkowych)
4. wzrost urodzajności gleby (dzięki roślinom motylkowym)
5. wprowadzenie ulepszeń technicznych
6. zwiększenie równomierności zatrudnienia w ciągu roku
7. ograniczenie upraw roślin kłosowych (zbożowych)
Pytanie 5. Wymień podstawowe cele rolnictwa.
Odpowiedź: 1. dostarczenie żywności (w określonej ilości, jakości i trwałości)
2. uzyskiwanie dochodu i zysku
3. produkcja substytutów (surowców mineralnych – nieodnawialnych)
4. ochrona środowiska
5. zdrowotność ludzi i zwierząt
6. zatrudnienie mieszkańców obszarów wiejskich
Pytanie 6. Podaj datę powołania Instytutu Agronomicznego w Marymoncie.
Odpowiedź: 23.09.1816r.
Pytanie 7. Wymień 3 pierwszych dyrektorów Instytutu Agronomicznego w Marymoncie.
Odpowiedź: Jerzy Flatt, prof. Michał Oczapowski, prof. Seweryn Zdzitowiecki
Pytanie 8. Kiedy utworzono Wydział Rolniczy SGGW?
Odpowiedź: w 1906r.
Pytanie 9. W którym roku pierwsi dyplomanci opuścili Wydział Rolniczy?
Odpowiedź: w 1909r.-17 osób
Pytanie 10. W którym roku zakupiono folwark Chylice?
Odpowiedź: w 1913r.
Pytanie 11. Podaj rok upaństwowienia Wyższej Szkoły Rolniczej i kto był pierwszym rektorem?
Odpowiedź: we wrześniu 1918r.; prof. J. Pomorski - Mikułowski
Pytanie 12. W którym roku założono pole doświadczalne w Skierniewicach?
Odpowiedź: w 1921r.
Pytanie 13. Co to jest?
a) produkcja rolnicza zaspokaja podstawowe potrzeby biologiczne człowieka poprzez dostarczanie mu produktów żywnościowych do bezpośredniego spożycia oraz produktów do dalszego przetwarzania na bardziej uszlachetnione artykuły żywnościowe
b) technologia produkcji to uświadomiony sposób opracowany i stosowany zbiór metod przetwarzania przedmiotów pracy w produkty finalne o właściwościach zmienionych w stosunku do surowców wyjściowych
c) dział rolnictwa oznacza ogół gałęzi i działalności, w których są wykorzystywane podobne metody i środki produkcji np.:produkcja roślinna,produkcja zwierzęca,przetwórstwo rolnicze,usługi
d) gałąź to grupy roślin lub działalności o podobnej technologii produkcji oraz grupy zwierząt tego samego gatunku np.: zboża,trzoda,masarnie,warsztaty
e) działalność obejmuje pozyskiwanie jednolitego produktu z zastosowaniem tej samej technologii produkcji np.:owies,krowy,prosiaki
f) UR : grunty orne, łąki i pastwiska (TUZ), sady i ogrody, plantacje wieloletnie. Struktura użytków rolnych to procentowy udział poszczególnych rodzajów użytków w stosunku do ogólnej ich powierzchni.
g) struktura zasiewów określa procentowy udział poszczególnych roślin w ogólnej powierzchni gruntów ornych, czyli zasiewów
h) grunty orne (GO) ziemie (tereny) rolnicze przeznaczone i wykorzystywane do produkcji roślin polowych (jednorocznych, dwuletnich i wieloletnich
i) odłóg – grunty orne, łąki i pastwiska czasowo (przynajmniej na okres dwóch sezonów wegetatywnych) wyłączone z produkcji rolniczej, czyli pozostawione bez zabiegów agrotechnicznych i pratotechnicznych.
j) ugór – grunty orne czasowo wyłączone z produkcji rolniczej celowo pozostawione bez obsiewu (zwykle na okres jednego sezonu wegetatywnego) ale pielęgnowany tzn. chwasty koszone przed kwitnieniem, przed zimą wykonana orka.
k)nieużytek- teren nieprzydatny do wykorzystania gospodarczego w tym rolniczego,bez poddania specjalistycznym zabiegom rekultywacyjnym
l) użytki zielone-ziemie(tereny)rolnicze,które w wyniku naturalnych bądź sztucznych procesów uległy zadrzewieniu najczęściej porastające wieloletnimi trawami oraz roślinami motylkowymi z domieszka ziół i chwastów
ł) powierzchnia przeliczeniowa gospodarstwa to potencjał glebowy gospodarstwa w przeliczeniu na gleby klasy IV; obliczany jako suma ilościowa powierzchni GO i TUZ w poszczególnych klasach przez właściwe współczynniki bonitacyjne
Ogólna powierzchnia gosp.:
GO ;TUZ ;sady i ogrody ;plantacje wieloletnie np. chmielniki ;łąki i parki ;stawy; grunty pod zabudowaniami i drogami; nieużytki
Bonitacja-służy do wyceny gruntu i do wyliczania ha przeliczeniowych w celu obliczenia wys. podatku gruntowego
W bonitacji GO są klasy: I- b dobre, II-dobre, IIIa,b-srednio dobre, IVa,b-średnie, V-słabe, VI-b słabe;
TUZ I-najlepsze- VI-najsłabsze
Okres wegetacji- odnosi się do biologii roślin i jest typowy dla danej rośliny np.ziemniaki wczesne 60 dni, późne 120 dni
Okres wegetacyjny- ilość dni z temp średnią dobową +5°C i wyżej w Polsce waha się od 185 w pn-wsch.do 225 pd-zach i pogórzu ,w centralnej Polsce 200-215
Praca- działalność człowieka, polegająca na przekształcaniu dóbr przyrody i przystosowaniu ich do zaspokajania potrzeb ludzkich.
Siła robocza- suma umiejętności jakimi człowiek rozporządza w pracy. Jest formą wykorzystania siły roboczej.
Kapitał- ogół dóbr materialnych i zasobów finansowych wykorzystywanych do dalszego pomnażania.
Siła pociągowa-suma energii zdolnej do pokonywania oporów związanych z przemieszczaniem narzędzi, maszyn lub środków transportowych zawarta w organizmach żywych i silnikach mechanicznych.
Podział siły pociągowej:1.żywa-czyli konie robocze,muły,osły,woły,psy 2.mechaniczna-ciągniki,samochody,silniki spalinowe,maszyny samobieżne
Wskaźnik bonitacji gleb-wskaż dobroci gleb rolniczych obliczany przez podzielenie pow. przeliczeniowej przez faktyczną pow. UR w gosp.
Pow. przelicz gosp.-potencjał glebowy gosp. w przeliczeniu na gleby klasy IV;obliczana jako suma iloczynów pow. GO i TUZ w poszczególnych klasach przez właściwe współczynniki bonitacyjne
MAPY GLEBOWE: m. bonitacyjne-(1:5000)opracowane dla terenów rol., nie obejmują miast i lasów znajdują się na nich granica i nr hipoteczny właściciela działki, jej pow. w ha i zasięg klas bonitacyjnych z uwzględnieniem GO i TUZ;są podstawa do wymiaru podatku gruntowego i do określenia ceny 1 ha przy transakcjach kupna-sprzedazy. m.glebowo-rolnicze- wykonane na bazie map bonitacyjnych(1:5000 lub 1:25000) zawierają przestrzenny zasieg kompleksów glebowo-rol., granice działek, zasięg typów i podtypow gleb, klase bonitacyjna, skład granulometryczny, obszary leśne, tereny zabudowane, wody, nieużytki. Dają one inf. o kompleksach glebowo-rol, warunkach glebowych oraz gosp. przestrzennej na terenie całej gminy. m. odczynu i zasobności gleb w składniki pok.-(1:5000) mapy pH gleb, zasobności w P i K, sporządzone na podst. analiz laboratoryjnych przez stacje chemiczno-rol.
Kompleksy glebowo- rol.- zespół różnych gleb, które wykazują zbliżone właściwości rolnicze i mogą być podobnie użytkowane.
Pytanie 14. Do czego służą klasy bonitacyjne gleby?
Odpowiedź: do oceny jakości gleb
Pytanie 15. Wymień kompleksy przydatności rolniczej dla gruntów ornych:
Odpowiedź: 1. pszenny bardzo dobry 2. pszenny dobry 3. pszenny wadliwy 4. żytni bardzo dobry (pszenno – żytni) 5. żytni dobry 6. żytni słaby 7. żytni bardzo słaby (żytnio – łubinowy) 8. zbożowo – pastewny mocny 9. zbożowo – pastewny słaby 10. pszenny górski 11. zbożowy górski 12. owsiano – ziemniaczany górski 13. owsiano – pastewny górski
Pytanie 16. Wymień cechy:
a) produkcji rolniczej b) ziemi
Odpowiedź:
a) – produkcja ta odbywa się na żywych organizmach (rośliny i zwierzęta)
- dokładne przewidzenie wyników produkcji jest niemożliwe
- uzależnienie od czynników przyrodniczo – klimatycznych
- charakter przestrzenny produkcji rolnej
- długi cykl produkcyjny
- charakter cykliczny (sezonowość prac)
- istnieje produkcja główna i uboczna (ziarno – słoma, mleko – obornik)
- rolnictwo jest producentem surowców dla własnej produkcji (obrót własny)
- występuje produkcja pierwotna (roślinna) i wtórna (zwierzęca)
- różnorodność prac
- może być w cyklu zamkniętym
b) – nieruchomość (stałość położenia)
- niepomnażalność (niepowiększalność) związana z ograniczonymi zasobami ziemi jako środka produkcji niezbędnego do prowadzenia produkcji rolniczej
- niezniszczalność oznacza, że ziemia właściwie wykorzystywana nie zużywa się; oznacza to jednak, że ziemi nie można zniszczyć (np. budowa kopalń, trzęsienia ziemi)
- przestrzenność, która wiąże się z ograniczeniem produkcji na znacznych obszarach i przystosowaniu maszyn do ruchomego procesu pracy
Pytanie 17. Wymień środki produkcji.
Odpowiedź: ziemia, praca, kapitał, organizacja i zarządzanie
Pytanie 18. Co to są środki trwałe? podaj przykłady
Odpowiedź: są wielokrotnie używane w procesach produkcyjnych i stopniowo się zużywają (długotrwałe) np. budynki i budowle, maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia, środki transportowe, melioracje, zasadzenia wieloletnie, inwentarz żywy (stado podstawowe)
Pytanie 19. Co to są środki obrotowe? podaj przykłady
Odpowiedź: zużywają się całkowicie w jednym cyklu produkcyjnym (krótszym niż 1 rok) i bezpośrednio wchodzą w produkt finalny np. młode zwierzęta, nawozy mineralne, środki ochrony roślin, materiał siewny, pasze, paliwa i smary, zapasy i środki pieniężne
Pytanie 20. Wymień czynniki produkcji
Odpowiedź: ziemia, kapitał, praca, organizacja i zarządzanie
Pytanie 21. Co to jest produkcja roślinna;
Odpowiedź: produkcja roślinna jest podstawowym, surowcowym dziełem produkcji rolniczej w gospodarstwie. Jej specyficznymi czynnikami wytwórczymi są ziemia i organizmy roślinne zdolne do fotosyntezy, czyli przetwarzania związków nieorganicznych w organiczne, przy udziale światła słonecznego.
Pytanie 22. Co to jest?
a) plon podstawowy –który przynosi głównie dochód w gospodarstwie i jest głównym celem uprawy danej rośliny np. ziarno zbóż, korzenie buraków
b) plon uboczny –który uzyskujemy przy produkcji plonu podstawowego np.słoma,plewy,liście
Pytanie 23. Cele i zadania produkcji roślinnej.
Odpowiedź: Celem produkcji roślinnej jest uzyskanie wysokich i dobrej jakości plonów przy ekonomicznie uzasadnionych nakładach i ochronie naturalnego środowiska. Zadaniem produkcji roślinnej jest jak najlepsze wykorzystanie energii słonecznej do przetwarzanie składników mineralnych i energii słonecznej za pomocą aparatu asymilacyjnego w materię roślinną.
Pytanie 24. Co to są rośliny intensywne i ekstensywne?
Odpowiedź: intensywne – duże nakłady środków produkcji i robocizny na 1 ha np.okopowe, warzywa, tytoń, chmiel.
ekstensywne – niskie nakłady na 1 ha np.rośliny zbożowe i rzepak
Plon roślin- il. masy użytecznej uzyskanej z jednostki pow. wyrażany w t/ha lub kg/m2 lub dt/ha.
Pytanie 25. Co to jest ha, morga i ar?
Odpowiedź: 1ha = 10000m2, 1ar = 100m2, 1 morga = 0,55ha ~ 0,6 ha
Pytanie 26. Co to są rośliny mono i polikarpiczne?
Odpowiedź: monokarpiczne – rośliny jednoroczne lub dwuletnie, które przechodzą pełny cykl rozwojowy w ciągu jednego lub dwóch sezonów wegetatywnych, wegetatywnych następnie obumierają.
polikarpiczne – rośliny wieloletnie (byliny), które kwitną i owocują wieloletnie i z reguły rozmnażają się generatywnie i wegetatywnie.
Pytanie 27. Co to jest produkcja zwierzęca i jej cele.
Odpowiedź: Produkcja zwierzęca w rolnictwie jest wtórna do produkcji roślinnej. Jej zadaniem jest przetwarzanie produktów pochodzenia roślinnego na bardziej cenne artykuły pochodzenia zwierzęcego. Celem produkcji zwierzęcej jest wytwarzanie produktów zwierzęcych. Produkcja zwierzęca to wielkość uzyskiwanej produkcji: żywca rzeźnego, przyrostu stada, produkcji (mleka,jaj,wełny)
Pytanie 28. Co to jest?
a) sztuka fizyczna – to każda sztuka inwentarza, niezależnie od gatunku, wieku i wagi.
b) sztuka przeliczeniowa (sztuka duża-SD)– odpowiednik 1 krowy: o wadze 500kg, ale przebywająca w gospodarstwie cały rok.
c) sztuka obornikowa – taka, która produkuje rocznie 10 ton obornika
d) sztuka żywieniowa – taka,na której wyżywienie zużywa się rocznie 3500 jednostek owsianych(podstawa- krowa o masie 500kg. i wydajności 3000l. mleka rocznie)
e) jednostka owsiana – przeliczeniowa jednostka stosowana w przygotowywaniu dawek żywieniowych dla zwierząt,której podstawą jest wartość pokarmowa 1kg owsa
f) obsada inwentarza żywego-to liczba zwierząt przypadająca na 100 ha UR (najczęściej w SD ale można je określić w sztukach fizycznych)
g) struktura inwentarza żywego- to procentowy udział różnych gatunków zwierząt w ogólnej liczbie zwierząt w gospodarstwie(zawsze w SD). Struktura ta wyznacza tzw. kierunek produkcji zwierzęcej.
h) struktura stada – to procentowy udział poszczególnych grup zwierząt w ogólnej liczbie zwierząt w danym stadzie (określa się w sztukach fizycznych, ale można i w SD). Struktura ta określa tzw. kierunek chowu.
Pytanie 29. Co to jest stado? stado podstawowe i produkcyjne
Stado- wszystkie zwierz 1 gatunku utrzymywane w gosp. np. stado bydła,
podstawowe – reprodukcyjne – przeznaczone do rozmnażania (krowy, jałówki cielne, knury, lochy itp.)
produkcyjne – towarowe – zwierzęta towarowe np. tuczniki,opasy itp.
Pytanie 30. Wymień czynniki wpływające na klimat.
Odpowiedź:
- szerokość geograficzna
- odległość od mórz i oceanów
- wzniesienie nad poziom morza
- rodzaje podłoża
- charakter szaty roślinnej
Pytanie 31. Wymień strefy klimatyczne w Europie.
Odpowiedź: strefa klimatu oceanicznego i kontynentalnego
Pytanie 32. Krótko scharakteryzuj warunki klimatyczne Polski.
Odpowiedź: Warunki klimatyczne Polski są bardzo zróżnicowane. Jest to spowodowane położeniem naszego kraju pomiędzy obszarem Europy Zachodniej o klimacie wyraźnie oceanicznym, a rozległymi obszarami Ukrainy i Rosji o klimacie zdecydowanie kontynentalnym. Polska leży w umiarkowanych szerokościach geograficznych. Takie położenie powoduje, że Polska ma klimat umiarkowany o charakterze przejściowym między klimatem morskim i kontynentalnym.
Pytanie 33 Wymień rejony klimatyczne w Polsce wg Romera.
Odpowiedź: okręg bałtycki, pojezierzy, Wielkich Dolin, wyżyn środkowych, nizin podgórskich i kotlin, podgórski, górski
Pytanie 34. Co to jest rejonizacja i regionalizacja produkcji roślinnej?
rejonizacja – po wyodrębnieniu jednostek regionalnych należy określić wpływ warunków przyrodniczo – rolniczych w nich występujących na kierunek i poziom produkcji gatunków roślin lub ich grup, a także na wielkość obsady zwierząt, typy i rasy zwierząt.
regionalizacja – zróżnicowane warunki przyrodnicze i ekonomiczne w różnych częściach Polski, które powodują, że produkcja rolnicza ma charakter wyraźnie regionalny. Aby dobrze wykorzystać rolniczą przestrzeń produkcyjną ocenia się warunki określonych obszarów i wydziela jednostki regionalne w oparciu o specyfikę agroekologiczną
Pytanie 35. Jakie czynniki są brane pod uwagę przy obliczaniu wskaźnika liczbowego jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej?
Odpowiedź: gleba (0,1 – 100 punktów), warunki agroklimatyczne (0,1 – 15 punktów), rzeźba terenu (0,1 – 5 punktów), warunki wodne środowiska (0,1 – 5 punktów)
System uprawy roślin- następowanie roślin po sobie uzasadnione przyrodniczo, agrotechnicznie i ekonomicznie a)s płodozmienny, b)monokultura, c)s dowolny
System uprawy roli- sposób oddziaływania maszyn i narzedzi uprawowych na glebę a) płużny, b)bezorkowy, c)siewu bezpośredniego
System rolnictwa- to systemy gospodarowania w danym gosp. a)intensywny, b)ograniczony, c)zintegrowany
Makroskładniki (C,O,H,N,P,K,Ca,Mg,S) – występują w roślinie w dużych ilościach i są pobierane przez rośliny w dużych ilościach.
C,O,H stanowią 94 – 99,5%
Mikroskładniki (Mn,Fe,Cl,B,Zn,Cu,Mo) - występują u roślin w małych ilościach i niewiele ich pobierają rośliny, ale są niezbędne do normalnego wzrostu i rozwoju.
Uznaje się je za niezbędne, gdyż:
- pozwalają roślinie przejść pełen cykl wzrostu i rozwoju,
- działanie ich nie może być zastąpione przez żaden inny składnik,
- biorą udział bezpośredni w procesach metabolicznych rośliny jako element substancji konstytucyjnych lub aktywator enzymów
W związkach chemicznych pierwiastki mogą mieć wartościowość:
a) dodatnią (K,Na,Ca,Mg,Fe,Mn,Cu,Zn) – atomy tych pierwiastków oddają elektrony i tworzą jony dodatnie – kationy, są zaliczane do metali
b) ujemną (N,S,P,B) – atomy tych pierwiastków przyjmują elektrony i tworzą jony ujemne – aniony, ale mogą również elektrony oddawać w połączeniach a atomami pierwiastków bardziej elektroujemnych, są niemetalami.
Podział składników pokarmowych wg ich znaczenia dla roślin w procesach fizjologicznych:
- ogranogeny (C,H,O) – są podstawowymi składnikami cząsteczek związków organicznych
- niemetale (N,S,P,B) – pobierane w postaci utlenionej jako aniony, ważne składniki związków organicznych
- metale – pobierane jako kationy
* alkaliczne (K,Na,Mo,Ca)
* ciężkie (Fe,Mn,Cu,Zn,Mo)
Azot – jest składnikiem białka roślinnego i kwasów nukleinowych; decyduje o wzroście i dojrzewaniu rośliny;
Fosfor - wchodzi w skład różnych związków organicznych i mineralnych; decyduje o rozwoju systemu korzeniowego i szybkości dojrzewania roślin; niezbędny do prawidłowego wykształcanie nasion; zapobiega wyleganiu;
Potas – występuje wyłącznie w postaci jonowej, nie tworzy żadnych związków organicznych; reguluje gospodarkę wodną i steruje ruchami aparatów szparkowych; jest aktywatorem ponad 50 enzymów; bierze udział w procesach fotosyntezy i przemieszczaniu asymilatów;
Siarka – składnik aminokwasów, które są elementem białek, witaminy B1 i biotyny; aktywator niektórych enzymów; wchodzi w skład olejków gorczycznych;
Magnez – wchodzi w skład chlorofilu, który jest niezbędny dla fotosyntezy; odgrywa rolę w syntezie kwasów nukleinowych RNA i białek; aktywator wielu enzymów;
Wapń – występuje w ścianie komórkowej w wakuoli, w mitochondriach, fitynie; utrzymuje struktuę błon cytoplazmatycznych; niezbędny przy podziałach i wzroście komórek stożków wzrostu; opóźnia starzenie się części wegetatywnej; zwiększa wytrzymałość ścian komórkowych; wpływa na dorodność bulw i nasion;
Żelazo – niezbędny czynnik syntezy chlorofilu; podstawowa rola w procesach fotosyntezy i oddychania;
Mangan – bierze udział w reakcjach związanych z przenoszeniem energii w fazie świetlnej fotosyntezy; wpływa stabilizująco na struktury chloroplastów;
Miedź – występuje w chloroplastach; składnik wielu enzymów katalizujących reakcje utleniania; uczestniczy w katabolizmie związków azotowych; decyduje o dobrym wykorzystaniu azotu mineralnego przez rośliny;
Bor – niezbędny w procesach podziału komórek i wzrostu; stabilizuje półprzepuszczalne błony cytoplazmatyczne; decyduje o rozwoju stożków wzrostu;
Ciało zwierzęcia składa się z:
woda (50-60%), białko (15-20%), tłuszcz (10-60%), węglowodany (1%), związki mineralne (3-4%).
Woda - decyduje o procesach biologicznych; warunkuje całą przemianę materii; nośnik substancji odżywczych; składnik wszystkich płynów ustrojowych; reguluje ciepłotę organizmów; zapotrzebowanie od 20l u świń i koni do 80-100l u krów dziennie
Białko ogólne – podstawowy składnik budulcowy organizmu zwierzęcego; Dzieli się na:
- białko właściwe (zbudowane z amin) : a) proste (proteiny) b) złożone (proteiny)
- związki azotowe (niebiałkowe) – proste związki zawierające azot, rozpuszczalne w wodzie;
Aminokwasy mogą być:
- endogenne – zwierze może samo je syntetyzować;
- egzogenne – niezbędne, ale organizm zwierzęcy nie potrafi ich syntetyzować i muszą być dostarczane w paszy;
- względnie egzogenne – mogą być syntetyzowane z innych aminokwasów, lecz reakcja odwrotna jest niemożliwa.
Węglowodany – stanowią podstawowy składnik organiczny pasz pochodzenia roślinnego; są to związki zawierające C,H,O; główne źródło energii dla zwierząt;
Tłuszcze – składnik pokarmowy o najwyższej wartości energetycznej; składnik wszystkich komórek organizmu zwierzęcego; stanowią izolację cieplną organizmu; stanowią substancję rezerwową, jako tłuszcze zapasowe (podskórny); wpływają korzystnie na wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach;
Popiół surowy = składniki mineralne – niezbędne do życia, zaliczamy do nich makro i mikroelementy; składnik budulcowy tkanek (kostnych i miękkich); wchodzą w skład różnych związków organicznych; utrzymują odpowiedni poziom jonów wodorowych w płynach ustrojowych, od których zależy stałe pH we krwi; wchodzą w skład enzymów lub są ich aktywatorami; utrzymują równowagę kwasowo – zasadową organizmu; decydują o stanie koloidów ciała zwierząt;
Witaminy - nazywami związki organiczne, których organizm nie jest w stanie sam wyprodukować, ale są mu potrzebne do normalnego wzrostu, rozwoju i zdrowia. Dzielimy je na dwie grupy:
-rozpuszczalne w tłuszczach
-rozpuszczalne w wodzie
Paszą - nazywamy produkty pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, mineralnego i syntetycznego stosowane w żywieniu zwierząt
Zagrożenia dla ludzi:
-występuja w pracach polowych i transporcie
-związane z zapyleniem
-związane z zastosowaniem nawożenia mineralnego
-ze stosowaniem chemicznych środków ochrony roślin
-występują w produkcji zwierzęcej
Okres karencji - czas jaki musi upłynąć od zastosowania zabiegu wykonanego danym preparatem do zbioru opryskanej rośliny.
Okres prewencji (dla pszczół) –to liczba dni lub godzin jaka powinna dzielić zabieg od początku kwitnienia danej rośliny, jest to okres zapobiegający zatruciu pszczół.
Klasy toksyczności wydziela się na podstawie LD50 jest to statystycznie obliczona na podstawie wyników badan ilości sub. Chem. Która powoduje śmierć 50% organizmów badanych.
Próg ekonomicznej szkodliwości określa liczebność szkodnika, nasilenie choroby przy których nie ponosimy jeszcze strat lub sa one tak niewielkie ze wartośc ich nie przekracza kosztów zabiegów które miały by im zapobiec.
Choroby odzwierzęce; sa to choroby zakazne lub pasożytnicze wywoływane przez wirusy, bakterie, grzyby i pasożyty zwierzęce np.; gruźlica, wscieklizna, wąglik, włośnica, bruceloza i choroba szalonych krów(BSE)
Zagroszenia dla środowiska:
1. Zagr. Wynikające z transportu rol.:
-zanieczyszczanie atm, spalinami a gleby rozlanym paliwem i olejem
2. Niebezpieczeństwo wynikające ze stosowania nawozow
-wymywanie składników do wód gruntowych i rzek
-zwiekszanie zasolenia i zakwaszenia gleb przy stosowaniu nawozów min.
-prze nawożenia gleb i stosowanie nawozowi w niewłaściwych terminach
-nadmierne dawki gnojowicy są bardzo szkodliwe dla śr.
3. Zagr. Wynikające ze stosowania srodków ochrony rośl.
-nadmierne i nie właściwe stosowanie śr. Ochr. Rośl.
-zagr. Dla wód powierzchniowych spowodowane ich zmywaniem
-zagr, dla wód glebiniowych oraz pszczół
Przyczyny degradacji zbiorowisk roślinnych: karczowanie lasów, zaorywanie i osuszanie stepów, osuszanie i wypalanie torfowisk, nie właściwe uzytkowanie gleb, nadmierny wypas terenów trawiastych, zgrabianie ściółki w lasach, przesuszanie i przenawożenie pól uprawnych łak i pastwisk, nadmierna rekreacja
Użytki Zielone to łąki i pastwiska, dzielimy je na;
-użytki przemienne(krótkotrwałe)
-TUZ
Łąki- tereny porośnięte wieloletnią rośl. Trawiastą i roślinami motylkowymi z przewagą roślin wysokich które są koszone.
Dzielimy je na: łąki niżowe, łąki górskie i pastwiska
Pastwiska –tereny porośnięte wieloletnimi trawami i roślinami ale z przewagą roślinności niskiej które sa przeznaczone na spasanie
Użytkowanie UZ;
1. kośne (Intensywne, umiarkowanie intensywne i ekstensywne)
2. pastwiskowe (wypas na uwięzi, kwaterowy, kwaterowy dawkowany, wolny)
3. kośno pastwiskowe (okresowy wypas obiektów łąkowych, okresowe kośne użytkowanie pastwisk, zmienne kośne i pastwiskowe TUZ w ciągu całego okresu wegetacyjnego.
Zioła -rośl posiadające wysoka wart. Pokarmową zawierające witaminy sole mineralne, garbniki polepszające właściwości smakowe i dietetyczne paszy
Chwasty –rośl. Które są bezpośrednio szkodliwe dla zwierząt lub pośrednio wpływają na obniżenie jakości paszy i zbieranych plonów
Funkcje TUZ: hydrologiczna, klimatyczna, ochronna, filtracyjna, zdrowotna i lecznicza, krajobrazowa i estetyczna, psycho-socjologiczna, rekreacyjno-turystyczna