Geneza nowej epoki - Renesans

Periodyzacja

1450r. Wynalezienie druku
1492r. Odkrycie Ameryki
1543r. Upadek Konstantynopola
1517r. Wystąpienie Marcina Lutra
1548r. Sobór trydencki
1648r. Koniec wojny trzydziestoletniej


Renesans jest epoką otwierającą czasy nowożytne. Przepaść między "starą" a "nową" kulturą europejską jest wielka, ponieważ na przełomie XV / XVI wieku we Włoszech, a w XVI w. W innych częściach kontynentu, zmieniało się całkowicie myślenie człowieka, jego podejście do sztuki i tradycji filozoficznej i literackiej. Oczywiście zmiany te nie nastąpiły z dnia na dzień. Przełom idei jest procesem, na który składają się wydarzenia historyczne, sytuacja polityczna oraz zjawiska społeczne.


Odrodzenie to przede wszystkim epoka wielkich indywidualności.
Każdy, kto czuł w sobie przypływ talentu, rozwijał go wszechstronnie. Człowiek nie był zorientowany na jedną dyscyplinę, bardzo często pełnił wiele funkcji: zawodowych, społecznych, politycznych i artystycznych .
Najlepszym przykładem może być Leonardo da Vinci albo Michał Anioł którzy interesowali się nauką, techniką, rozmaitymi dziedzinami sztuki i filozofią.
Renesans zrodził wielu geniuszy, których osiągnięcia do dziś wzbudzają podziw i szacunek, gdyż znajdują praktyczne zastosowania.

Odrodzenie się człowieka w renesansie polegało na odrzuceniu ideałów średniowiecznej ascezy, zanegowaniu scholastyki i średniowiecznego systemu gradualnego ( hierarhi bytów od najniższych po uduchownione). Nowa epoka podkreślała niezwykłą godność człowieka, wartości życia ziemskiego. Z tak rozumiana wartością życia doczesnego wiązała się ciekawość świata i chęć jego odkrywania. Było to olbrzymie pole, które dopiero należało odkryć i zbadać. Stąd też XV i XVI wiek to czas wielkich odkryć geograficznych i podróży naukowych.

Renesans to również okres odrodzenia nauki i sztuki. Pojawił się druk, który zrewolucjonizował całą epokę, myślenie o świecie oraz przekaz informacji. Książki, które były dotąd prawie niedostępne i nieosiągalne ze względu na ich cenę, stały się dobrem powszechnym. Wydarzenie to wpłynęło na szybkość przekazu idei i myśli. Nie można również zapominać, iż Renesans jest czasem, w którym obficie korzystano z dorobku antycznego, w którym się do niego odwoływano i stawiono go sobie za wzór.
Średniowiecze nie otaczało antycznych zabytków szczególna czcią, a myśl antyczna była jedynie zbiorem mądrych zdań. Renesans nadał antykowi nowy sens.
Antyk stał się kryterium oceny dorobku renesansowego, kanonem piękna w sztuce i filozofii. Bardzo popularne stało się hasło powrotu do źródeł - czyli od fontes. Zdaniem badaczy wpływ na narodziny renesansu wpływ miały również. m. in. Kryzys papiestwa, rozluźnienie więzi łączących papiestwo z cesarstwem, rozwój miast, handlu i rzemiosła. Ponadto odrodzenie miało miejsce tylko w łacińskiej części Europy. W Bizancjum przełom renesansowy nie nastąpił.

Reformację i humanizm uważa się za dwa najważniejsze prądy renesansowe. Np.. W Niemczech większą role odgrywała reformacja, natomiast we Włoszech czy Hiszpanii - humanizm. Jednak nie da się wyznaczyć ostatecznych granic między tymi zjawiskami, które przenikały się, zwalczały i napędzały wzajemnie.

Renesans pozostał epoką, w której dominowała jeszcze łacina. Był to uniwersalny język , którym posługiwała się wykształcona Europa. Renesansowa łacina była jednak bardziej przejrzysta od średniowiecznej, odzyskała swój starożytny blask i piękno. Wielu pisarzy było już twórcami dwujęzycznymi - rozwijały się tym samym literatury i języki narodowe.