Charakterystyka – Anna Stogowska „Biruta”

Anna Stogowska jest jedną z postaci w powieści Stefana Żyromskiego pt. „Syzyfowe Prace”. Dziewczynka wraz z młodszymi siostrami i ojcem, który jest lekarzem wojskowym, a w mieście znanym karciarzem, mieszka w Klerykowie. Matka Anny zmarła, gdy dziewczynka miała 14 lat. Kobieta ta była wrażliwą Rosjanką, ze względu na wielką miłość do doktora Stogowskiego i niechęć do Rosjan za krzywdy wyrządzone Polakom wyuczyła się języka polskiego i ten język uważała za panujący w domu. Sądziła, że ojciec Anny nie kocha jej tylko dlatego, że była Rosjanką.

Ania towarzyszyła matce w ostatnich dniach jej życia, w bólach i cierpieniach kobiety. Przez doświadczenia rodzicielki i obawy przed takim losem dziewczyna postanowiła nie interesować się chłopcami i nigdy z żadnym z nich nie związać. Z tego powodu koleżanki z żeńskiego gimnazjum, którego Anna była uczennicą postanowiły nazwać ja „Birutą” i wieczną dziewicą, „nigdy nie śmieje się oczami do chłopców i twierdzi, że do końca życia pozostanie dziewicą.”

We wspomnianej już szkole nie mogła znieść iż nazywają ją Rosjanką. Z tego powodu łamała panujące w gimnazjum przepisy przez co bardzo często była karana.

W książce poznajemy Annę jako pierwszą miłość Marcina Borowicza – głównego bohatera powieści, wkrótce po ich kilku spotkaniach w parku dziewczynka wraz z ojcem przeprowadza się w głąb Rosji.

Na temat wyglądu panny Stogowskiej nie ma zbyt wielu informacji zawartych w tekście. Podczas jej pierwszego spotkania zimą z Marcinem Borowiczem Ania ubrana w barankową czapkę spod której wystawały blond kosmyki włosów szła do Cerkwi. W jej błękitnych oczach zdobionych długimi rzęsami widać było smutek.

Podczas następnego spotkania kilka miesięcy później Anna wyglądała już jak młoda kobieta. Jej „liczko stało się teraz twarzą dziewiczą o rysach tak pięknych, jakby to z nich właśnie czerpano wzór do boskich profilów Pallady-Ateny w sztychowanych winietach starego wydania rapsodów Homera.” Błyszczące oczy dziewczynki były duże jak monety. Pasma blond włosów zdobiły twarz Anny natomiast „chude ramiona podlotka, przekształcone teraz na barki dziewicze, cudnymi liniami łączyły się z zarysem piersi rozciągających stanik ciasnego mundurka brązowej barwy”.

Ania była nieufną, zamkniętą w sobie i niedostępną osobą. Charakter odziedziczyła po matce. Dziewczynka czytała polską literaturę by być prawdziwą Polką. Czytała tez inne lektury dzięki czemu była bardziej wykształcona niż jej rówieśnicy.

Biruta budzi w moich oczach podziw. Po śmierci tak bliskiej osoby jak matka potrafiła sobie poradzić, zająć się domem i młodszym rodzeństwem. Żałuję, że jej znajomość z Marcinem tak szybko się skończyła. Gdyby Anna chodziła do mojego gimnazjum z chęcią bym się z nią zapoznała, ponieważ wydaje się być ułożoną dziewczyną, która zna priorytety życiowe.