Pożegnanie
Zmarły ojciec idealizowany
Tymczasem w wielu tekstach kultury spotykamy się z idealizacją zmarłego ojca. Np. w Hamlecie Williama Szekspira duch ojca pełni funkcję wyroczni, która dyktuje księciu ocenę faktów i narzuca kierunek postępowania. Pamięć o ojcu każe Hamletowi zrezygnować z dawnych ambicji i planów i zająć się pomszczeniem rodzica. Kosztuje go to... miłość i życie. Idealizacja zmarłego następuje także w Nad Niemnem Orzeszkowej. Jan Bohatyrowicz w rozmowach z Justyną wspomina czasem swego ojca, który...
Uczta rzymska
Huczne rzymskie uczty na dworze Nerona pokazuje Quo vadis Henryka Sienkiewicza. Panuje na nich rozpasanie, sporo się pije, uwodzi kobiety... Epikurejską ucztą, urządzoną na pożegnanie przyjaciół (i pożegnanie z życiem), jest przyjęcie wyprawione przez sybarytę Petroniusza. Rzymski poeta i dostojnik, który popadł w niełaskę Nerona, sprasza przyjaciół, podejmuje ich i czyta im obraźliwy list do cesarza. W czasie uczty podcina sobie żyły, umiera w otoczeniu piękna, miłości (Eunice!),...
Pożegnanie ze szlacheckim światem w "Panu Tadeuszu"
Przemijanie obyczajów, starego szlacheckiego porządku obrazuje narodowa epopeja Pan Tadeusz , pogodne, ale jednak pożegnanie z dawnym światem. Bardzo często powtarza się w utworze przymiotnik „ostatni” – ostatni zajazd, ostatni, co tak poloneza wodzi... Żegnamy się z rytuałem posiłków, polowań, z tradycją szlachecką, z wielkimi ucztami, ze wspaniałym serwisem, z ostatnim świetnym litewskim cymbalistą, z takimi tańcami, z takimi potrawami... Zachodzące w finale słońce jest symbolem schyłku...