• Bajronizm – postawa bohaterów utworów George’a Byrona. Cechuje ją bunt, samotna walka, która kończy się klęską, wewnętrzne konflikty, które prowadzą do łamania zasad społecznych, a nawet do morderstw. Bohater bajroniczny – w przeciwieństwie do werterycznego – jest aktywny, próbuje przeciwstawiać się sytuacjom i siłom, które go jednak przerastają. Bohaterem tego typu jest w polskim romantyzmie Konrad Wallenrod.
• Frenetyzm – mroczny, ale jednocześnie gorący, entuzjastyczny i burzliwy; nagromadzenie środków mających wywołać grozę u czytelnika.
• Historyzm – zainteresowanie dziejowymi sytuacjami, w jakich żył i tworzył człowiek zakotwiczony w ówczesnej kulturze, filozofii i historii. W romantyzmie historyzm był w opozycji do oświeceniowej koncepcji człowieka, starał się widzieć indywidualne uwikłania i ewolucję. Przyczynił się do powstania dramatu historycznego i powieści historycznej.
• Indywidualizm – poczucie niezależności i odrębności osobistej; postępowanie odbiegające od ogólnie przyjętych norm i wzorców społecznych, często związane z łamaniem konwencji społecznych.
• Irracjonalizm – zakłada, że nie ma możliwości poznania rzeczywistości za pomocą normalnych racjonalnych środków poznawczych – aby to było możliwe, należy sięgnąć do sposobów pozarozumowych.
• Ludowość – zainteresowanie i przekonanie o konieczności czerpania z twórczości i kultury ludowej.
• Mesjanizm – przekonanie pochodzące z judaizmu i związane z oczekiwaniem przyjścia Mesjasza, który wyzwoli z niewoli Izrael. Wywodzi się z niego ogólniejsza teoria przypisująca wyjątkowym jednostkom lub całym narodom misję zbawienia ludzkości. Najsilniej rozwinęła się jako mesjanizm narodowy w pierwszej połowie XIX w. w tekstach polskich poetów i filozofów romantyzmu.
• Mistycyzm – prąd religijno-filozoficzny, którego nazwa pochodzi od greckiego mistikos, czyli tajemny, ukryty. Zakłada, że za pomocą intuicji człowiek może skontaktować się z Bogiem. Romantycy zakładali, że istnieje możliwość takiego kontaktu i obcowania z absolutem i naturą.
• Orientalizm – fascynacja egzotyką Wschodu (zwłaszcza kulturą arabską, perską i hinduską), czego efektem są podróże na Wschód i powstające później utwory, m.in. Giaur Byrona i Sonety krymskie Mickiewicza. W tekście pojawia się jako dobór tematu, miejsca akcji i w elementach stylizacji językowej. – fascynacja egzotyką Wschodu (zwłaszcza kulturą arabską, perską i hinduską), czego efektem są podróże na Wschód i powstające później utwory, m.in. Giaur Byrona i Sonety krymskie Mickiewicza. W tekście pojawia się jako dobór tematu, miejsca akcji i w elementach stylizacji językowej.
• Profetyzm – przekonanie, że niektóre osoby są powołane przez Boga do głoszenia jego woli i przepowiadania przyszłych zdarzeń zgodnie z jego wolą. Jest to bardzo wyraźne w III części Dziadów Mickiewicza (widzenie księdza Piotra, przekonanie Konrada o konieczności odkrycia przyszłości Polski).
• Werteryzm – określenie postawy życiowej bohatera Cierpień młodego Wertera Goethego; charakterystyczne jest dla niej uleganie emocjom, negacja racjonalności w poznaniu świata, kwestionowanie konwenansów. Bohater przeżywa ból świata w samotności, unikając kontaktów z ludźmi. Często cierpi z powodu jednostronnej miłości. Werteryzm jest cechą Gustawa z IV części Dziadów i Kordiana z dramatu Słowackiego.