Zastępując grupę hydroksylową –OH w grupie karboksylowej inną grupą, np. –OR, –NH2, –Cl, –OCOR, otrzymujemy nowe związki – odpowiednio estry, amidy, chlorki i bezwodniki kwasowe. Związki te można określić jako pochodne kwasów w grupie funkcyjnej. Ich charakterystyczną cechą jest zdolność do hydrolizy, w wyniku której otrzymuje się określony kwas. Analizując poniższy wzór łatwo zauważyć, że wszystkie te związki zawierają grupę acylową:
W zależności od rodzaju kwasu przyjmuje ona nazwy, np.
Estry to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupę–OH w grupie funkcyjnej zastąpiono grupą –OR 1 Estry powstają w reakcji estryfikacji, którą przedstawiono ogólnym zapisem: lub w reakcji alkoholizy, której ulegają np. estry, bezwodniki i chlorki kwasowe. Estry o krótkich łańcuchach węglowych są lotne i charakteryzują się owocowymi lub kwiatowymi zapachami. Dość dobrze rozpuszczają się w wodzie. H — COOC 2 H 5 metanian etylu zapach rumu CH 3 —...
I-rzędowe amidy kwasowe to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupę –OH w grupie funkcyjnej zastąpiono grupą aminową –NH 2 . Podstawienie kolejnych atomów wodoru grupy aminowej grupą alkilową lub arylową pozwala na uzyskanie II-rzędowych lub III-rzędowych amidów:
Chlorki kwasowe to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupę –OH w grupie funkcyjnej zastąpiono atomem chloru –Cl. Metody otrzymywania: Chlorki kwasowe powstają w reakcji kwasu karboksylowego z PCl 3 , PCl 5 lub SOCl 2 , np. Chlorki kwasowe należą do najbardziej reaktywnych pochodnych kwasów karboksylowych, o których mowa w tym rozdziale. Aromatyczne chlorki kwasowe należą do mniej reaktywnych niż alifatyczne. W wyniku hydrolizy chlorków kwasowych powstaje odpowiedni kwas...
Bezwodniki kwasowe to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupę –OH w grupie funkcyjnej zastąpiono grupą –OCOR. Poniżej podano wzór najważniejszego w syntezie organicznej bezwodnika kwasowego – bezwodnika octowego: Bezwodniki dikarboksylowych kwasów można otrzymać w czasie ich ogrzewania. Reakcja przebiega szczególnie łatwo, jeżeli powstają pięcio - lub sześcioczłonowe bezwodniki: Bezwodniki kwasowe ulegają hydrolizie. Proces ten jest procesem nieodwracalnym. W...
Jeżeli –X jest grupą –OH, to pochodne należą do grupy hydroksykwasów. Hydroksykwasy zawierają w cząsteczce dwie grupy funkcyjne: grupę hydroksylową i grupę karboksylową, np. Hydroksykwasy są cieczami lub ciałami stałymi, w wodzie rozpuszczają się lepiej niż w rozpuszczalnikach organicznych. Posiadają wyższe temperatury wrzenia i topnienia od analogicznych kwasów karboksylowych. Ponieważ hydroksykwasy zawierają 2 grupy funkcyjne, uczestniczą w typowych dla tych grup reakcjach. Każda z...
Jeżeli –X jest atomem chloru –Cl lub bromu –Br, to pochodne należą do grupy chlorowcokwasów. Otrzymywanie, np. α-chlorowcokwasy otrzymuje się w bezpośredniej reakcji kwasu karboksylowego z cząsteczką X 2 (X 2 = Cl 2 , Br 2 ) Związki te są substancjami stałymi, których rozpuszczalność w wodzie maleje ze wzrostem masy molowej. Chlorowcokwasy wykazują wszystkie typowe właściwości wynikające z obecności grupy karboksylowej i atomu chlorowca. Inne swoiste właściwości są wynikiem...
W najbardziej ogólnym ujęciu tłuszcze to estry różnych alkoholi i kwasów tłuszczowych. Biorąc pod uwagę skład można dokonać ich podziału na: tłuszcze proste – woski i tłuszcze właściwe (zbudowane wyłącznie z alkoholu i kwasów tłuszczowych), tłuszcze złożone – fosfolipidy i glikolipidy (zawierają dodatkowo inny składnik, np. resztę kwasu fosforowego(V) lub cukier). Charakterystyczną cechą tłuszczów jest dobra rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych. TŁUSZCZE...
Materiał opracowany przez eksperta
