Chmielnicki Bohdan Zenobi

Pochodził z szlacheckiej rodziny, kształcił się w lwowskim kolegium jezuickim. W 1620 uczestniczył w bitwie pod Cecorą, trafił do tureckiej niewoli, z której się wykupił. W następnych latach służył wojsku Kozaków zaporoskich, dochodząc do wysokiego stanowiska pisarza wojska zaporoskiego. W 1637 zdegradowany na setnika pułku. W 1646 powrócił do dawnej godności. Po konflikcie z podstarościm czehryńskim D. Czaplińskim w 1647, zbiegł na Sicz Zaporoską. W 1648 uzyskawszy pomoc Turcji i Tatarów krymskich, rozpoczął powstanie kozacko-chłopskie przeciw Rzeczpospolitej. W dążeniu do uzyskania niezależności Ukrainy wykazał się wybitnym talentem wojskowym i dyplomatycznym. Pokonał w 1648 wojska polskie pod Żółtymi Wodami, Korsuniem i Piławcami, oblegał Lwów i Zamość. W latach1648–54 kontynuował wojnę z Rzeczpospolitą, przegrał m.in. bitwę pod Beresteczkiem w 1651, wygrał pod Batohem w 1652. Zawierał kolejne ugody, m.in. w: Zborowie 1649, Białej Cerkwi 1651, Żwańcu 1653. W 1654 podpisał umowę z Moskwą w Perejesławiu, na mocy której Ukraina miała być przyłączona do Rosji. W czasie „potopu” walczył przeciw Rzeczpospolitej,sprzymierzony z Moskwą, Jerzym II Rakoczym i Karolem X Gustawem.

Lachom i Litwie nic do nas (...). My w poddaństwie i w niewoli u nich być nie chcemy.
Bohdan Chmielnicki