Pokrywa powierzchnię ciała zwierzęcia lub wyściela jego narządy i jamy ciała. Cechami specyficznymi tkanki nabłonkowej jest ścisłe przyleganie komórek do siebie oraz ich spolaryzowanie. Komórki te spoczywają na tzw. błonie podstawnej i połączone są między sobą przez różne połączenia międzykomórkowe /desmosomy, połączenia zwierające, zamykające, komunikacyjne/. Brak substancji międzykomórkowej. Komórki nabłonkowe mogą być zaopatrzone w rzęski. U bezkręgowców mogą też produkować różne wydzieliny płynne lub stałe określone mianem kutikuli /oskórka/. U kręgowców komórki wielowarstwowego nabłonka powłokowego przekształcają się w różne struktury, np. włosy, pióra, pazury, kopyta lub gruczoły skórne.
Klasyfikacja nabłonków:
– nabłonki jednowarstwowe i wielowarstwowe;
– nabłonki płaskie, sześcienne, walcowate;
– nabłonki pokrywowe, gruczołowe, zmysłowe.
Często dany nabłonek spełnia jednocześnie kilka funkcji.
Nabłonki pokrywające
– chronią powierzchnię ciała /u bezkręgowców nabłonek taki jest jednowarstwowy, często pokryty oskórkiem wysyconym, jak u stawonogów chityną/; u kręgowców nabłonek pokrywający wielowarstwowy tworzy naskórek;
– wyścielają powierzchnię narządów wewnętrznych, przewodów i jam ciała;
– umożliwiają wchłanianie różnych substancji, w czym pomocą mogą być mikrokosmki /np. w jelicie cienkim/;
– pełnią funkcję lokomotoryczną, dzięki rzęskom umożliwiając ruch całego ciała lub przemieszczanie różnych ciał /także gamet/ w przewodach.
Nabłonki gruczołowe
– pełnią funkcję wydalniczą /np. nabłonki w przewodach gruczołów wydzielania zewnętrznego oraz w kanalikach nerkowych/;
– pełnią funkcję wydzielniczą /nabłonki w gruczołach dokrewnych/.
Nabłonki zmysłowe
– biorą udział w odbieraniu bodźców ze środowiska zewnętrznego /np. komórki czuciowe i fotoreceptorowe, nabłonek w błonie węchowej nosa, w ślimaku ucha wewnętrznego/.