nie ma za co czy nie ma zaco - razem czy osobno?
Znaczenie : “nie ma za co” to zwrot grzecznościowy, którego używamy w odpowiedzi na podziękowanie Zasada : prawidłowy zapis to “nie ma za co” nie ma za co nie ma zaco Przykłady : - Dziękuję za zrobienie zakupów - Nie ma za co.
jakby czy jak by - razem czy osobno?
Znaczenie 1. “jakby” - jako spójnik w znaczeniu “gdyby”, wprowadza zdanie podrzędne 2. “jakby” - jako partykuła w znaczeniu “gdzieżby” Zasada : “jakby” jako spójnik i partykułę piszemy łącznie Wyjątek : “jak by” piszemy rozdzielnie,...
w momencie czy w momęcie - jak piszemy?
Jak piszemy : w momencie czy w momęcie? Zasada : “en” piszemy w wyrazach przed spółgłoskami zwartymi: p, b, t, d, k Pochodzenie : wyrażenie “w momencie” pochodzi od rzeczownika moment, który zapisujemy przez “en”, gdyż znajduję się przed...
ode mnie czy odemnie - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie Pochodzenie : “ode mnie” składa się z staropolskiej formy przyimka “od” i zaimka “mnie”. Można zapamiętać, że skoro piszemy rozdzielnie “od ciebie”, “od nas” , to i “ode mnie” również....
spróbuje czy sprubuje - jak piszemy?
Zasada : “spróbować” jak formę “spróbuje” piszemy przez “ó”. Pochodzenie : “spróbuje” to dokonany czasownik w 3 os.lp; bezokolicznik - “spróbować”; forma niedokonana - próbować. Podobne wyrażenia : skosztuje, sprawdzi, przetestuje,...
apropo czy à propos - jak piszemy?
Znaczenie : tak na marginesie, swoją drogą, nota bene Zasada : wyraz piszemy “à propos” Pochodzenie : wymawiamy [a propo], wyraz pochodzi z języka francuskiego, używamy chcąc wtrącić coś do wypowiedzi. Podobne wyrażenia : w związku z,...
znaleźć czy znaleść - jak piszemy?
Znaczenie : ustalić miejsce pobytu, zdobyć, natrafić, odkryć Pochodzenie : “znaleźć” to forma dokonana czasownika “znajdować” Można zapamiętać tak: formy osobowe w czasie przeszłym to: “ja znalazłem”, “ty znalazłeś”, “on znalazł” a nie “ja...
pokolei czy po kolei - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenia przyimkowe “po kolei” piszemy rozdzielnie i przez “i” na końcu. - Literę “i” (mimo że słyszymy ji) piszemy po samogłoskach (kolei) oraz spółgłoskach oprócz c, s, z. - Zakończenie “i” (jedno “i”) mają rzeczowniki rodzime...
trzeba czy tszeba/czeba - jak piszemy?
Zasada : po samogłosce “t” piszemy “rz” Pochodzenie : “trzeba” klasyfikujemy jako czasownik niewłaściwy, albo tzw. predykatyw, w zdaniu pełni funkcję czasownika. Podobne wyrażenia : należy, wypada, przystoi, powinno się trzeba...
ponieważ czy poniewarz - jak piszemy?
Zasada : spójniki zakończone na “aż” piszemy przez “ż” Pochodzenie : “ponieważ” to spójnik łączący zdanie podrzędne złożone okolicznikowe przyczyny (zadajemy pytanie “dlaczego?” Podobne wyrażenia : albowiem, bowiem, gdyż ponieważ...
ul czy ól - jak piszemy?
Znaczenie : pomieszczenie przystosowane do trzymania pszczół w celu hodowli, zaopatrzone w drewniane ramki do budowy plastrów. Potocznie : więzienie Zasada : W języku polskim głoska u znajduje się najczęściej na początku wyrazu....
naprawdę czy na prawdę - razem czy osobno?
Znaczenie : partykuła oznaczająca prawdziwość, słuszność poglądu. Pełni funkcję wzmacniającą, przy wyrażaniu opinii. Zasada : partykułę naprawdę zawsze piszemy razem Podobne wyrażenia : rzeczywiście Wyjątek : Jako wyrażenie przyimkowe...
zaczął czy zaczoł - jak piszemy?
Zasada : czasowniki w 3 os. l.p w czasie przeszłym mają samogłoskę “ą” przed spółgłoską “ł” Podobne wyrażenia : rozpoczął, wszczął, przystąpił, zapoczątkował zaczął zaczoł Przykłady: - To nie ja! To on zaczął pierwszy! - Gdy...
próba czy pruba - jak piszemy?
Znaczenie : 1. test, doświadczenie, dowód 2. wysiłek, podejście 3. namiastka, przedsmak, test 4. trudna sytuacja 5. grupa jednostek podlegająca badaniu Zasada : próba piszemy przez “ó” próba pruba Przykłady : - Dzisiaj o...
dzięki czy dzienki - jak piszemy?
Znaczenie : 1. podziękowania, wyrazy wdzięczności, 2. za sprawą czyjegoś działania, coś się miało/ma/będzie miało pomyślny finał 3. potocznie “dziękuję” Zasada : zawsze piszemy z “ę” - dzięki Pochodzenie : rzeczownik w l.mn., rodzaj...
kategorii czy kategori - jak piszemy?
Znaczenie : “kategoria” - gatunek, typ, klasa Zasada : jeżeli w wyrazy zakończone na “ia” są obcego pochodzenia, to w dopełniaczu l.p. przyjmują końcówkę z podwójnym i “ii” kategorii kategori Przykłady : - Zawody są...
przecież czy przeciesz/przecierz - jak piszemy?
Zasada : jeśli w zakończeniach wyrazów pojawia się samogłoska przed “ż”, wówczas piszemy “ż” (-aż, -eż, -iż, - oż) Pochodzenie : przecież to partykuła lub spójnik przeciwstawny Podobne wyrażenia : wszak, wszakże, toż przecież...
skąd czy z kąd? - razem czy osobno?
Znaczenie : 1. Zaimek pytający o miejsce pochodzenia, źródło, przyczynę czegoś 2. Jako wykrzyknienie zastępujące partykułę "nie" Zasada : "skąd" zawsze piszemy razem Podobne wyrażenia : z jakiego miejsca, nie, ani trochę, nigdy w życiu...
wujek czy wójek - jak piszemy?
Zasada : wyraz “wujek” piszemy zawsze przez “u”, tak samo jak “wuj” wujek wójek Przykłady : - Wujek Andrzej to brat mojej mamy. Brat taty to stryjek Tomasz. - Dzisiaj idziemy na urodziny do wujka Bartka.
beze mnie czy bezemnie - razem czy osobno?
Znaczenie : bez mojego udziału Zasada : to wyrażenie przyimkowe piszemy rozdzielnie, zachowując końcówkę “e” w przyimku “bez”. Taka sama zasada obowiązuje w innych wyrażeniach przyimkowych, np.: “przede mną”, “nade mną”. Nigdy nie piszemy...
babcią czy babciom - jak piszemy?
Zasada : obie formy są poprawne - zależą do kontekstu wypowiedzi Pochodzenie : formy “babcią” i “babciom” pochodzą od rzeczownika r. żeńskiego “babcia”: - “babcią” jest to Narzędnik, l.p. (z kim?) - “babciom” jest to Celownik l.mn (komu?)...
manager czy menager - jak pisemy?
Znaczenie : osoba zarządzająca zespołem ludzi Pochodzenie : wyraz jest zapożyczony z języka angielskiego: “manager” stąd prawidłowy zapis jest taki, jak oryginalny - “manager” lub spolszczona forma: “menedżer” Podobne wyrażenia :...
pinezka czy pineska - jak piszemy?
Zasada : obie formy są poprawne pinezka pineska Przykłady : - Zamów do biura pinezki. - Uważaj gdzie stawiasz stopy, bo spadła mi pineska i nie potrafię jej znaleźć. - Wbiła mi się pinezka w palec i mnie boli.
oprócz czy oprucz - jak piszemy?
Zasada : “oprócz” piszemy przez “ó” Podobne wyrażenia : poza, obok, z pominięciem, z wyjątkiem, nie licząc Uwaga : jeśli w zdaniu występuje “oprócz” to nie stawiamy przecinka. oprócz oprucz Przykłady : - Oprócz nas pojadą...
gżegżółka czy grzegrzółka - jak piszemy?
Znaczenie : kukułka Zasada : Pomimo istniejącej zasady, że po spółgłosce “g” piszemy “rz” wyraz “gżegżółka” zapisujemy przez “ż”, co więcej przez “ó” (chociaż synonimicznie “kukułka” piszemy przez “u”. Wyjątek : wyraz “gżegżółka”...
niedawno czy nie dawno - razem czy osobno?
Zasada : nie z przysłówkami, które zostały utworzone od przymiotników piszemy razem Podobne wyrażenia : dopiero co, ledwie co, ostatnio, nie tak dawno, Wyjątek : Możliwa jest pisownia rozłączna, kiedy chcemy podkreślić przeciwstawność...
chumor czy humor - jak piszemy?
Znaczenie : - żartobliwość, wesołość - nastrój, usposobienie, samopoczucie Zasada : “humor” piszemy przez “h” humor chumor Przykłady : - Widzę, że dzisiaj dopisuje ci humor. - Przez awanturę z rodzicami, straciłam humor. -...
także czy tak że - razem czy osobno?
Znaczenie : “także” - jako partykuła - “również”, “też” “tak że” - “więc”, “dlatego”, “zatem” - jako spójnik dla zdania wynikowego Zasada : Jako partykułę piszemy razem, jako spójnik piszemy rozdzielnie Uwaga : wyrażenie “tak, że” -...
do czynienia czy doczynienia - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie do czynienia doczynienia Przykłady : - Nie chcę mieć z nim nic więcej do czynienia. - Tak niewiele potrzeba do czynienia dobra.
standard czy standart - jak piszemy?
Znaczenie : 1. poziom usługi/ jakość 2. przeciętna lub podstawowa jakość/wyposażenie 3. w muzyce jazzowej - temat, podstawa do improwizacji Zasada : w wyrazie “standard” na końcu piszemy głoskę “d” ale wymawiamy ją bezdźwięcznie jak “t”....
wtedy czy w tedy - razem czy osobno?
Zasada : “wtedy” piszemy łącznie Pochodzenie : “wtedy”to zaimek Podobne wyrażenia : wówczas, w owym czasie, wtenczas wtedy w tedy Przykłady : - Nie umiem doczekać się wakacji. Wtedy dopiero odpocznę. - Pamiętasz nasz ostatni...
dwóch czy dwuch - jak piszemy?
Zasada : “ó” wymienia się na “o” - dwóch bo dwoje Synonimem wyrazu : “dwóch” jest dwu - zasada mówi, że na końcu wyrazu piszemy “u” dwóch dwuch Przykłady : - Dzisiaj w klasie nie było dwóch uczniów. - Spośród 30 kandydatów...
nawzajem czy na wzajem - razem czy osobno?
Znaczenie : obopólnie, jeden drugiemu Zasada : “nawzajem” piszemy razem Podobne wyrażenia : wzajemnie, również, także nawzajem na wzajem Przykłady : - Jako para stanowią dla wszystkich przykład do naśladowania - darzą...
opinii czy opini - jak piszemy?
Znaczenie : sąd, pogląd Zasada : 1. jeśli “ia” występuje po”n” i zakończenie wymawiamy długo [-ńja] to piszemy “-nii” 2. jeśli wyraz jest obcego pochodzenia to dopełniacz l.p i l.mn ma taką samą formę “nii” Pochodzenie : “opinii” - to...