Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Ryby
RYBY Ryby są gromadą kręgowców liczącą wiele gatunków (około 12 tysięcy) i wskazującą wielką rozmaitość form. Zasiedlają wody morskie i słodkie całej kuli ziemskiej. Charakterystyczne cechy ryb są następujące: -ciało o kształcie...
Rosliny nago i okrytonasienne
NAGONASIENNE Liczba gatunków: - około 800 Formy życiowe: - drzewa i krzewy Tkanki: - mniej zróżnicowane - drewno zbudowane z cewek - w łyku komórki sitowe, brak komórek towarzyszących Łodyga: - zdrewniała Liście: - u...
Pierścienice
Ewolucyjna rola metamerii Wyodrębnia się głowa, w której koncentrują się najważniejsze ośrodki nerwowe i aparat obróbki pokarmu. Sposób wykształcania odnóży, budowa ukł. nerw., cefalizacja, podstawowy plan budowy ciała - cechy te przejęły...
Budowa i funkcje tkanki nabłonkowej
Nabłonek jest to zespół komórek, które są ułożone ściśle obok siebie, tworzące jednolitą warstwę. Komórki nabłonka oraz ich jądra są różnego kształtu. Większość komórek posiada jedno jądro, ale także zdarzają się komórki z dwoma jądrami, a nawet z...
Charakterystyka ślimaków, głowonogów i małż
Ślimaki (Gastropada) zarys sylwetki Pierwotnie dwuboczna symetria ewoluowała w budowę asymetryczną (wyróżniająca ślimaki z pośród innych grup mięczaków) nastąpił obrót narządów wewnętrznych o 180˚; części ciała · dobrze wyodrębniona głowa·...
Wirusy, bakterie.
WIRUSY Wirusy są tworami znajdującymi się na pograniczu materii ożywionej i nieożywionej. Pochodzenie wirusów jest niejasne. Istnieje kilka hipotez tłumaczących istnienie wirusów. Są prymitywną, niekomórkową formą życia. Stanowią wysoko...
Nagonasienne i Okrytonasienne
U roślin nasiennych dominacja sporofitu nad gametofitem.Nagonasienne-lisćcie zarodnonoścne(sporofile)zebrane są w kłos zarodnonośny(strobil=szyszki,kwait)Mikrosporofile-męskie.Każdy liść zarodnionośny,zwany pręcikiem ma podczepione po...
Tkanki, narządy, układy
Tkanka – zespół komórek o podobnej budowie, pełniący tę samą funkcję 1. Rodzaje tkanek zwierzęcych: a) tkanka nabłonkowa – wyściela przewody i przestrzenie w ciele, pokrywa skórę b) tkanka łączna (właściwa) – spaja i łączy różne tkanki c)...
Budowa komórki nerwowej
Komórka nerwowa, inaczej neuron, jest podstawowa jednostka anatomiczno-czynnosciowa tkanki nerwowej. Sklada sie ona z ciala komorki okreslanego mianem perikarionu, i dwoch rodzajow wypustek - licznych zazwyczaj wypustek cytoplazmatycznych,...
Zastosowanie inżynierii genetycznej w medycynie, hodowli roślin i zwierząt oraz ochronie środowiska
Inżynieria genetyczna określana jest jako postępowanie zmierzające do przekształcania informacji genetycznej poprzez stosowanie różnych technologii. Inżynieria genetyczna polega zatem na wprowadzaniu do komórek organizmu, którego cechy chcemy...
Układ nerwowy i hormonalny
PODZIAŁ UKŁADU NERWOWEGO: Ośrodkowy : Mózgowie ---- rdzeń kręgowy Mózg – móżdżek – rdzeń przedłużony Obwodowy Nerwy unerwiające skórę i kończyny Nerwy unerwiające narządy wew. ROLE UKŁADU NERWOWEGO: OPP - Odbiera Przetwarza i...
Patyczaki, pojęcia z biologii
1. Budowa zewnętrzna: Ciało owadów jest wyraźnie podzielone morfologicznie i funkcjonalnie na trzy tagmy: głowę, tułów i odwłok. Głowa pokryta jest oskórkiem tworzącym puszkę głowową. Puszka złożona jest z licznych sklerytów, płytek...
Porosty
Porosty (łac. Lichenes) - są to organizmy plechowate utworzone przez powiązanie komórki glonu (zielenice lub sinice) i strzępki grzyba (workowce lub podstawczaki). Uznawane za grzyby lichenizowane (zdolne do symbiozy z glonami). Budujące je...
Proces trawienia białek i cukrów
TRAWIENIE BIAŁEK Trawienie cukrów rozpoczyna się w żołądku. Polega na stopniowym ich rozkładzie do uzyskania wolnych aminokwasów, które są dobrze rozpuszczalne i łatwo się wchłaniają. Gruczoły znajdujące się w ścianach żołądka wydzielają...
Ekologia
Ekologia jako nauka młoda jest nauką istotną. Ekolodzy zajmują się badaniem wzajemnych zależności między jednymi organizmami a drugimi, organizmami a ich środowiskiem. Skoro ekologia bada zależności pomiędzy danymi ustrojami żywymi, jasny jest jej...
Rożnorodność organizmów żyjących w jeziorze
Warunki zycia wjezorze,zmieniajace sie w zaleznosci od odleglosci od brzegu i glebokosci jeziora,wplywaja na roznorodnosc zyjacych w nim organizmow. Jedynie zyja w strefie przybrzeznej, inne w otwartej toni wodnej jeziora,a jeszcze inne na dnie....
Właściwości i budowa białek
Właściwości i budowa białek Białka są to polimery aminokwasów białkowych połączony ze sobą wiązaniami peptydowymi, w których liczba reszt aminokwasowych przekracza 100. Głównymi pierwiastkami wchodzącymi w skład białek są C, O, H, N, S, P,...
Budowa ryby
Zewnętrzna budowa ryby - Otwór gębowy - Nozdża - Wąsy - Oko - Łuski grzbietowe - Płetwa grzbietowa - Łuski - Płetwa ogonowa - Linia boczna - Skóra - Odbyt (kloaka) - Płetwa odbytowa - Płetwa brzuszna - Płetwa piersiowa...
Jakie jest znaczenie genetyki w medycynie, hodowli, rolnictwie
Genetyka jest nauką zajmująca się dziedziczeniem cech. Pierwszym genetykiem był Grzegorz Mendel. Prowadził on badania nad różnymi odmianami grochu, charakteryzującymi się różnymi barwami kwiatów. Krzyżował on gatunki...
Pojęcie zdrowia i choroby – czynniki chorobotwórcze – podział chorób.
Zdrowie dla człowieka to najdroższa, najcenniejsza wartość i niczym nie można go zastąpić. Dopóki jesteśmy zdrowi, nie interesujemy się naszym organizmem. Sytuacja radykalnie się zmienia gdy zaczynamy chorować, wtedy próbujemy dowiedzieć się jak...
Podział cukrów i ich charakterystyka
Cukry stanowią ogromną grupę związków chemicznych. Popularna nazwa „węglowodany” wywodzi się ze wzoru sumarycznego, gdzie liczba atomów wodoru dwukrotnie przekracza liczbę atomów tlenu, tak jak ma to miejsce w cząsteczce wody. Wzór ogólny...
Antropogeneza - pochodzenie, ewolucja człowieka
Pochodzenie człowieka jest zagadnieniem, które od dawna nurtowało umysły ludzkie. Na ten temat snuto różne domysły, które były częścią legend i wierzeń religijnych. Jeden z takich mitów, zawarty w biblii, był przez wieki podstawą obowiązującego...
Kiedy człowiek o którym mówimy że jest dojrzały może założyć rodzinę?
Wyróżniamy trzy rodzaje dojrzałości - społeczną - psychiczną - biologiczną Dojrzałość społeczna wyraża się w dostrzeganiu potrzeb i wartości innych ludzi, w umiejętności współpracy, w podejmowaniu bezinteresownych działań na rzecz...
Dziura ozonowa
Dziura ozonowa, spadek zawartości ozonu (O3) na wysokości 15-20 km głównie w obszarze bieguna południowego, obserwowany od końca lat 80. Tempo spadku wynosi ok. 3% na rok. Powstawanie dziury ozonowej Największe znaczenie mają w tym procesie...
Owady żyjące społecznie
Owady żyjące społecznie to, np. pszczoła i biedronka. Pszczoły żyją po nawet kilkanaście tysięcy w jednym sklepisku. Są bardzo pracowite, stąd też przysłowie „pracowity jak pszczoła”. Jedynie trutnie mają mało „zajęć”, ponieważ do ich...
Sowy
Sowy od wieków budziły wśród ludzi żywe uczucia. Jedni je kochali przypisując im przynoszenie szczęścia, czy też wierząc iż to właśnie one ochronią przed wybuchem pożaru. Inni zaś widzieli w sowach zwiastuna śmierci,wcielenie wszelkiej maści sił...
Tkanki twórcze
Tkanki twórcze- merystymatyczne przechodzą intensywne podziały w wyniku, których zwiększa się ich ilość lub rozmiar Rodzaje tkanek twórczych: a)merystem wierzchołkowy- występuje na szczycie łodygi i korzenia powodując wzrost na długość...
Znaczenie ptaków w naturze i gospodarce człowieka
Ptaki to gromada stałocieplnych kręgowców o ciele pokrytym piórami, przednich kończynach przekształconych w skrzydła i szczękach okrytych rogowym dziobem, u współczesnych przedstawicieli pozbawionym zębów. Można je spotkać praktycznie wszędzie- w...
Układ krwionośny
Układ krwionośny człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Naczynia to żyły, tętnice oraz włosowate naczynia krwionośne. Krew wypływa z...
Kleszcze, choroby i profilaktyka
Kleszcze W Polsce występuje około 20 gatunków kleszczy (spośród ponad 800 żyjących na Świecie). Najwięcej można ich spotkać w rejonie Białegostoku, Suwalszczyzny, Mazur, Pomorza i okolicach Szczecina. W polskim klimacie kleszcze żerują od...
Kwiat - budowa i funkcje
KWIAT jest organem rozmnażania płciowego. Występuje tylko u roślin nasiennych. Wytwarza nasiona. Kwiat jest skróconym, przekształconym pędem. Jego części to przekształcone liście. BUDOWA KWIATU OKWIAT to zewnętrzna część kwiatu, która...
Lasy bukowe
W górach rosną na nich lasy bukowe noszące nazwę buczyny karpackie. Lasy te spotykamy także na Pomorzu, gdzie nazywane są buczyną pomorską. Tam, podobnie jak grądy,rosną na glebach brunatnych. Głównym drzewem tworzącym typ tego lasu jest buk. W...
Budowa i funkcje układu pokarmowego
1.Budowa i funkcje układu pokarmowego Układ pokarmowy człowieka jest odpowiedzialny za trawienie, wchłanianie oraz wydalanie niestrawionych resztek pokarmu. Łączna jego długość to średnio sześć do ośmiu metrów. Układ pokarmowy dzieli się na:...
Zboża i jego przetwory
Zboża klasyfikuje się do roślin trawiastych z gatunku jednolistnych, z punktu widzenia technologii żywności zboża są to roślinny uprawiane ze wzg. na właściwości ziaren przeznaczonych do konsumpcji lub przerobu na przetwory zbożowe. Do zbóż...
Sprawdzian z biologii.
Nr zad. Oczekiwana odpowiedź Grupa A Oczekiwana odpowiedź Grupa B Kryterium punktowania 1. C B za prawidłową odpowiedź – 1 p. 2. B A za prawidłowe podkreślenie – 1 p. 3. światło, dwutlenek węgla, woda, odpowiednia temperatura,...
Znaczenie roślin nagonasiennych
Znaczenie roślin nasiennych - Występują we wszystkich biocenozach lądowych, jak również w wodnych, dlatego są podstawowym elementem szaty roślinnej we wszystkich biomach naszej planety. - Są głównymi producentami tlenu i materii organicznej...
Biologia - Budowa i synteza białka
Cecha DNA RNA Łańcuchy (polinekleotydowe) Bardzo długie, kilka mln nukleotydów Krótkie, od 100 do tys nukleotydów Cukier (pentoza) Deoksyryboza Ryboza Zasady azotowe A T C G AC G Uracyl Rola biologiczna Źródło informacji genetycznej, steruje...
Choroby skóry.
1. Bliznowiec, keloid, łagodny nowotwór pochodzenia łącznotkankowego, zbliżony budową do twardego włókniaka. Bliznowce są różnej wielkości i kształtu (często smugowate), guzowate, twarde, gładkie i lśniące, barwy różowawej lub sinoczerwonej,...
Omów cykl rozwojowy rośliny nagonasiennej na wybranym przykładzie.
Cykl rozwojowy roślin nagonasiennych stanowi jakby stopień przejściowy pomiędzy cyklem rozwojowym paproci i okrytonasiennych. Na przykład sosna, typowa roślina nagonasienna, wytwarza dwa rodzaje szyszek: męskie, małe, nie przekraczające 3 cm...
Królestwo zwierząt
Powstanie zwierząt na ziemi i początki ich rozwoju ewolucyjnego określa się na około 2 miliardy lat wstecz. Liczbę gatunków dotychczas poznanych i opisanych szacuje się na około 1,5 mln lat. Tworzą one królestwo zwierząt. Zwierzęta te to...
Budowa, higiena i choroby układu oddechowego
Oddychanie jest jednym z najważniejszych przejawów życia. Polega na pobieraniu przez organizm tlenu z atmosfery i oddawaniu do niej dwutlenku węgla. Organizmy które potrzebują do życia tlenu określamy mianem aerobowych (z grec. aer - powietrze,...
Owady społeczne – życie społeczne mrówek
Sto milionów lat przed tym, jak ludzie zaczęli żyć w jaskiniach, niektóre gatunki owadów wykształciły w pełni rozwiniętą strukturę społeczną. Owady społeczne to takie, u których występuje podział pracy, wykonywanej przez poszczególne osobniki...
Bakterie - budowa i czynności życiowe
Bakterie są wszechobecne. Zasiedlają środowiska najrozmaitszych typów - od najwyższych szczytów górskich po oceaniczne głębiny. Oczywiście każde środowisko jest zasiedlone przez jemu właściwe formy bakterii. Liczne bakterie przystosowane są do...
Ochrona buraka cukrowego przed szkodnikami
Ochrona wschodów i początkowego okresu wzrostu roślin Rośliny buraka cukrowego w czasie wschodów i początkowego okresu wzrostu wymagają stałej i bardzo efektywnej ochrony, szczególnie po wysie?wie jednokiełkowych nasion w odstępach docelowych...
Rośliny
Rośliny - a potrzeby człowieka W dzisiejszych czasach ludzie włączeni w nurt cywilizacji technicznej, często zapominają lub nie zdają sobie sprawy, jak bardzo są uzależnieni od wszelkiego rodzaju roślin. Ze względu na ogromną rolę , którą...
Opis żyrafy
Żyrafa jest obecnie najwyższym zwierzęciem na świecie. W naturze zamieszkują one sawanny afrykańskie na południe od Sahary. Naukowcy początkowo sądzili, że żyrafa jest krzyżówką wielbłąda i lamparta, ale błąd został utrwalony w naukowej nazwie...
Przystosowanie ryb do życia w wodzie
Przystosowanie ryb do życia w wodzie - narządy oddechowe: skrzela - mają łuski ułożone dachowato - śluz zmniejszający tarcie - struna grzbietowa ciemniejsza od brzusznej - ubarwienie ochronne, obronne, odstraszające - płetwy -- ogonowa,...
Pozytywne i negatywne skutki rozwoju motoryzacji
POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI ROZWOJU MOTORYZACJI. Ludzie od zarania dziejów marzyli o przemieszczaniu się na większe odległości. Wraz z rozwojem cywilizacji nastąpił rozwój motoryzacji. Człowiek dostał do dyspozycji sprawny indywidualny środek...