"Wartość wody doceniamy dopiero wtedy, gdy wyschnie studnia" - Benjamin Franklin Woda to związek chemiczny niezbędny do podtrzymania życia. Niektóre drobnoustroje potrafią żyć bez powietrza, nie istnieje jednak organizm zdolny przeżyć bez wody....
W większości obliczeń chemicznych używa się podstawowej jednostki materii nazwanej molem. Aby dobrze poznać i rozumieć tę nową jednostkę, przypomnijmy inne dobrze znane nam i używane jednostki.Na pewno wiecie, co to jest tuzin czy...
Wapienie, skały osadowe składające się z węglanu wapnia (CaCO3), zwykle w postaci kalcytu. Mogą zawierać także domieszki: dolomitu, kwarcu, glaukonitu, pirytu lub minerałów ilastych. Barwa najczęściej biała, żółtawa, szara, niekiedy czerwonawa,...
Budowa materii: - budowa atomu - powłoki elektronowe - powłokowa konfiguracja elektronowa Przekształcenia atomu w inne drobiny: - reguła helowca - rodzaje wiązań - wzory elektronowe rodzaje substancji: - substancje jonowe - substancje...
Lista zawiera podstawowe właściwości fizyczne i chemiczne wody Właściwości fizyczne wody 1. Ciecz : W temperaturze pokojowej woda jest cieczą, co oznacza, że ma stałą objętość, ale nie stały kształt i dostosowuje się do kształtu naczynia....
Cukry to przede wszystkim materiał energetyczny i strukturalny. Ze względu na budowę wyróżniamy cukry proste – glukoza, dwucukry – laktoza, sacharoza i wielocukry – skrobia, celuloza, czyli błonnik, chityna. G L U K O Z A – inaczej cukier...
Wodorotlenki powstają w wyniku reakcji niektórych metali z wodą. Reakcja przebiega gwałtownie, sód miota się po powierzchni wody, słychać syczenie , bo woda przy powierzchni wrze i zamienia się gwałtownie w parę wodną, wydziela się wodór....
Tlenek wodoru, zwany zwyczajowo wodą, składa się z tlenu i wodoru. Samo wymieszanie tych 2 gazów nie zapewnia reakcji między nimi; do zapoczątkowania syntezy jest konieczne dostarczenie energii. Woda to bezbarwna ciecz (w grubych warstwach...
Aby doskonale rozpoznać związki chemiczne w otoczeniu człowieka należy wiedzieć, co to jest związek chemiczny. Więc jest to substancja złożona, zbudowana, z co najmniej dwóch różnych pierwiastków połączonych miedzy sobą ; to zbiór cząsteczek o...
Aby móc pisać o zastosowaniu izotopów powinno się najpierw wyjaśnić pojęcie izotopu. Izotopy (z greckiego „isos” – równy, „topos” – miejsce) są to odmiany tego samego pierwiastka chemicznego o takiej samej licznie atomowej Z i różnej licznie...
NEGATYWNE SKUTKI DZIAŁANIA ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH NA ŚRODOWISKO. Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera ziemska. Głównymi jego składnikami są; azot stanowiący ok. 78% i tlen ok. 21%. Pozostałą część stanowią inne gazy:...
1.Znaczenie i podział nawozów sztucznych. Źródłem pokarmu dla roślin jest gleba i powietrze. Z powietrza rośliny pobierają tlen, dwutlenek węgla i azot, a składniki mineralne oraz wodę czerpią z gleby. Intensywna hodowla roślin powoduje...
Kwasy karboksylowe 1. Właściwości fizyczne - Małe cząsteczki kwasów bardzo dobrze mieszają się z wodą (grupa karboksylowa tworzy wiązanie wodorowe. Zanika to ze wzrostem łańcucha - Mają większe temp. Wrzenia niż alkany i alkohole –...
Woda i jej rola w przyrodzie Woda jest niezbędnym środkiem do życia, tak samo jak tlen i pożywienie. Bez wody umiera każde żywe stworzenie - roślina, zwierzę, człowiek. Troska o wodę to jednocześnie troską o życie całego globu. Głównymi...
Przy ocenie stopnia zanieczyszczenia wód stosuje się dwie zasadnicze metody: fizyko-chemiczną, polegającą na badaniu zawartości tlenu i określonych związków chemicznych, odczynu wody i takich fizycznych własności wody, jak mętność, barwa, zapach i...
Środki piorące i czyszczące, do których zaliczamy mydła oraz syntetyczne detergenty, należą do związków powierzchniowo czynnych. Ich wodne roztwory mają zdolność usuwania brudu, czyli mieszaniny składającej się z sadzy, krzemionki, soli...
Glikol i gliceryna są przedstawicielami alkanow wielowodorotlenkowych Gliceryna:ciecz, o słodkim smaku, ciezsza od wody, rozpuszcza sie w wodzie, nie jest trujaca, jest higroskopijna, zastosowanie: farmacja, do prod. mat. wybuchowych,...
1. Łańcuch węglowy numerować tak, aby był możliwie, jak najdłuższy. 2. Łańcuch węglowy numerować tak, aby lokanty (podstawniki) stały przy węglu o jak najmniejszej wartości. 3. W nazwie podać, przy którym węglu znajduje się podstawnik, a...
Woda stanowi jeden z podstawowych elementów kształtujących środowisko życia i warunkujących działalność człowieka. Jest ona zarówno artykułem pierwszej potrzeby, jak i środkiem utrzymania higieny, surowcem i środkiem produkcji przemysłowej oraz...
Sączenie (filtracja)- metoda mechaniczna oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednego ciała stałego w filtrach lub sitach przy użyciu odpowiednich aparatów. Ciecz lub gaz otrzymywane po filtracji nazywa...
Budowa atomu Atom – to najmniejsza część materii Zachowująca jej własności składa się z kilku mniejszych części zwanych elementarnymi cząstkami materii. Takimi jak protony, neutrony , elektrony. - proton - ma ładunek dodatni - elektron –...
Występowanie Siarka występuje w przyrodzie w stanie wolnym i w postaci związanej. Tworzy liczne minerały - głównie siarczki np. piryt, galena, blenda cynkowa i siarczany. Siarka jest też obecna w węglu kamiennym, ropie naftowej, gazie...
Historyczny rzwój atomu. Pojęcie atomu pojawiło się już w starożytnej Grecji. Słowo atom pochodzi z języka greckiego (grecki - atomos) i oznacza ono --- niepodzielny.Atom – podstawowy składnik materii. Składa się z małego dodatnio naładowanego...
Sto lat minęło od czasu gdy nasza rodaczka Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie rozpoczęli badania nad odkrytym w 1896 r. przez Henri Becquerela niewidzialnym promieniowaniem emitowanym przez sole uranu. Efektem ich prac było odkrycie...
Otrzymywanie kwasu beztlenowego 1) Mg + 2 HCl -> MgCl2 + 2 H2 2) NaOH + HCl -> NaCl + H2O 3) CaSO4 + 2 HCl -> SO4Cl2 + H2Ca 4) K2O + 2 HCl -> 2 KCl + H2O otrzymywanie kwasu tlenowego 1) 2 Li + H2SO4 -> Li2SO4 + H2 2)...
W naszych ogrodach, sadach na polach uprawnych żeruje mnóstwo różnorakich szkodników, które niszcząc uprawiane rośliny powodują niekiedy nawet bardzo duże obniżenie plonów i zbiorów. Nawet na działkach typowo rekreacyjnych niszczące działanie...
PRAWO STAŁOŚCI SKŁADU – pierwiastki łączą się w związki chemiczne w ściśle określonym stosunku masowym. 1. Oblicz w jakim stosunku masowym pozostają pierwiastki w cząsteczce kwasu siarkowego....
Efekt solny Jednym ze sposobów zwiększenia rozpuszczalności soli trudno rozpuszczalnej jest dodanie soli która nie ma wspólnego jonu z osadem. Rozpuszczalność danego związku zależy tez od pH roztworu. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, ze...
O2,H2,N2,J2,F2,CL2,BR2 TLENKI: H2O,SO2 itd. H2+O2->H2O (UZGADNIAC!!) WODOROTLENKI: LiOH, NaOH, KOH Metal + woda = wodorotlenek + wodór(H2) Tlenek metalu + woda = wodorotlenek K20+H20->2KOH (tlenek potasu+woda) CaO+H2O->Ca(OH)2,...
Układ okresowy pierwiastków jest to zestawienie wszystkich pierwiastków chemicznych w postaci rozbudowanej tabeli, uporządkowane według ich rosnącej liczby atomowej, grupujące pierwiastki według ich cyklicznie powtarzających się podobieństw...
SÓD 1 Właściwości sodu - sód jest metalem lekkim o srebrzystej barwie i metalicznym połysku - jest bardzo miękki - beż trudu można kroić go nożem - sód gwałtownie reaguje z wodą i powietrzem ( dlatego przechowuje się go w nafcie bez dostępu...
Sączenie (filtracja) - polega na przelewaniu mieszaniny cieczy z ciałem stałym przez sączek z bibuły umieszczony w lejku. W oczyszczalniach ścieków i przemyśle stosuje się w tym celu filtry. Na sączku (filtrze) pozostaje ciało stałe, a ciecz...
Helowce, gazy szlachetne, pierwiastki grupy VIII w układzie okresowym: hel, neon, argon, krypton, ksenon, radon i pierwiastek 118. Helowce są pierwiastkami najmniej aktywnymi chemicznie. Wszystkie helowce są gazami o niskich temperaturach...
Twardość w skali Mohsa została ułożona przez niemieckiego mineraloga Friedricha Mohsa w 1812 r. Jest to skala dziesięciostopniowa, przy czym twardość poszczególnych minerałów nie jest ułożona proporcjonalnie pod względem twardości. Każdy minerał...
Zaprawa murarska twardnieje, ponieważ wapno gaszone łączy się z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu, a woda wyparowuje. CaO + H2O ---> Ca(OH)2 tlenek wodorotlenek wapnia wapnia- wapno...
1. Dla roztworu, którego pH wynosi 9 podaj: a) stężenie kationów wodorowych b) stężenie anionów wodorotlenkowych c) odczyn 2. Dla roztworu, w którym stężenie kationów wodorowych wynosi 10(do) -7 mol/dm3 podaj: a) pH b) stężenie anionów...
KWASY Wspólna właściwością kwasu jest obecność w ich wodnych roztworach jonów wodorowych, które decydują o właściwościach kwasowych tych roztworów. O roztworach tych mówimy, że maja odczyn kwaśny. W celu identyfikacji odczynu roztworu, który...
1. Otrzymywanie i własności węglowodorów aromatycznych Zarówno benzen toluen jak i ksylen należą do grupy związków zwanych węglowodorami aromatycznymi. Głównym źródłem, z którego otrzymujemy wiele węglowodorów aromatycznych i ich pochodnych,...
1.Węgiel w przyrodzie występuje w stanie wolnym, ponadto w licznych związkach chemicznych w organizmach roślinnych i zwierzęcych, węglach kopalnych (antracyt 91% (czystego węgla) , węgiel kamienny 87% , brunatny 70%, torf 60%), ropie naftowej,...
Atomistyczno czasteczkowa teoria budowy materii Pojecie atomu pojawilo sie w IV w p.n.e.. Wprowadzil je grecki filozof Demokryt z Abdery. Pochodzi ono od greckiego slowa "atomas" (niepodzielny). W XIX w dokonano odkryc naukowych, które utworzyly...
We współczesnym rozumieniu chemia organiczna to chemia związków węgla, chociaż niektóre z nich tradycyjnie zaliczamy do związków nieorganicznych (np. dwutlenek węgla). Chemia organiczna jest obecna w naszym życiu codziennym. Podstawowe składniki...
Wapień - skała osadowa (chemogeniczna lub organogeniczna) zbudowana głównie z węglanu wapnia, przede wszystkim w postaci kalcytu. Powstają z luźnego osadu wapiennego, który w wyniku różnych procesów ulega lityfikacji. Najbardziej istotnym z tych...
Kwas mrówkowy - HCOOH; zwany tez kwasem metanowym; Właściwości - pierwszy człon szeregu chomologicznego; - występuje w jadzie mrówek i pszczół i innych owadów,oraz w lisciach pokrzywy; - silna trucizna; - jest cieczą bezbarwną o ostrym...
Co to są wodorotlenki? Wodorotlenki są to związki chemiczne, które w wodzie dysocjują z utworzeniem jonów wodorotlenkowych OH-, np. KOH K+ + OH-, uwalnianie jonów OH- decyduje o ich charakterze zasadowym. Wodorotlenki reagują z kwasami tworząc...
Mangan pod względem rozpowszechnienia w dostępnych badaniom częściach globu ziemskiego zajmuje 14 miejsce. Stanowi on 0,085% skorupy ziemskiej i po żelazie jest najbardziej rozpowszechnionym metalem ciężkim. Pierwiastek ten tworzy liczne minerały,...
Węgiel kamienny jest paliwem kopalnym pochodzenia organicznego. Powstał w wyniku powolnych przekształceń tkanek roślinnych, rozkładu przez mikroorganizmy w warunkach ograniczonego dostępu tlenu oraz działania wysokiej temperatury i ciśnienia...
Sole mineralne: stanowią grupę związków zaliczanych do niezbędnych w żywieniu ludzi. Organizm człowieka nie potrafi ich wytwarzać. Powinny być one dostarczane w odpowiednich ilościach z pożywieniem. Sole mineralne dzielimy na dwie grupy:...
Kwasy to podstawowe pojęcie potrzebne do opisu wielu reakcji chemicznych. Podczas dysocjacji jonowej uwalniają się kationy i aniony. Kwasy dzielimy na beztlenowe i tlenowe, niektóre z nich są niebezpieczne i mogą powodować oparzenia...