Tatrzański Park Narodowy
Tatrzański Park Narodowy 1954 (1947) 211,64 Zakopane rezerwat biosfery UNESCO Tatrzański Park Narodowy został powołany w 1954 roku, w celu ochrony zasobów przyrodniczych Tatr Polskich. Powierzchnia Parku wynosi 21164 ha i pod tym względem...
Obieg krwi
duzy obieg krwi: 1.zaczyna sie w lewej komorze. Utlenowan krew z lewej komory jest wtlaczan do aorty. 2. Tuz przy wyjsciu aorty z serca odgaleziaja sie z niej tetnice wiencowe zaapatrujace w krew serce. 3. krew utlenowana zostaje rozprowadzona...
Budowa fizyczna kości
BUDOWA FIZYCZNA KOŚCI Okostna- włóknista błona ochraniająca kość od zewnątrz- jest silnie unaczyniona (odżywia kość) i unerwiona. Znajdują się w niej tzw. komórki kościotwórcze, od których zaczyna się wytwarzanie tkanki kostnej w okresie...
Komórka prokariotyczna
Komórka prokariotyczna (czyli bakterii i sinic, wirusy nie mają budowy komórkowej) nie ma - wyodrębniającej jądro od cytoplazmy - błony jądrowej. Jądro komórki eukariotycznej (czyli roślin i zwierząt) zawiera chromosomy zbudowane z...
Wątroba i trzustka
Wątroba jest największym gruczołem (o masie 1,5 kg) zewnątrzwydzielniczym i wewnątrzwydzielniczym. Zachodzi w niej wszechstronna przemiana materii i energii. Komórki wątrobowe, hepatocyty otacza gęsta sieć naczyń krwionośnych. Żyła wrotna...
Budowa komórki roślinnej
APARAT GOLDIEGO Aparaty Golgiego są powszechnym składnikiem komórek eukariotycznych. Ich specyficzną cechą jest to, iż posiadają zdolność do redukcji azotanu (V) srebra (I). cecha ta umożliwiła ich odkrycie. Dokonał tego pan Camillo Golgi 1891...
Tkanki - najważniejsze informacje
TKANKA - to zespół komórek o podobnej budowie, wspólnym pochodzeniu, wyspecjalizowanych do pełenienia określonych funkcji w organiźmie. Podział tkanek TKANKI TWÓRCZE - Np. tkanka twórcza stożka wzrostu korzenia i łodygi - Np. miazga...
Dziedziczenie płci u człowieka
Dziedziczenie płci u ludzi jest wynikiem połączenia chromosomów płciowych, zwanych gonosomami, które są częścią układu genetycznego każdego osobnika. Kluczowe informacje na temat tego procesu to: 1. Determinacja płci : Płeć biologiczna...
Jak pełni swoje funkcje życiowe?- Magot
Magot Rząd: Naczelne Rodzina: Makakowate Rodzaj/gatunek: Macaca sylvanus Magoty są łagodnymi małpami. W przeszłość magoty występowały w całej Afryce Północnej. Obecnie spotkać je można w Algierii i Maroku, w cedrowych, jodłowych...
Biologia - odżywianie (protista)
1. Wchłanianie : dyfuzja, dyfuzja wspomagana - małe cz. obojętne elektrycznie lub rozpuszczalne w tłuszczach przenikają bezpośrednio przez bł.kom. zgodnie z gradientem stężeń; transport aktywny - jony i większe cz. (glukoza, aminokw.) 2....
Świętokrzyski Park Narodowy
Został utworzony w 1950 roku. W tym samym roku część pasma Gór Świętokrzyskich nazwano Puszczą Jodłową . Ogólna powierzchnia parku wynosi 5908 ha. Symbolem parku jest jeleń. Park położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich i obejmuje:...
Znaczenie Powietrza dla życia człowieka i innych organizmów żywych
Powietrze, mieszanina gazów oraz cząstek stałych, z których składa się atmosfera ziemska. To przeważnie właśnie ukazuje się nam po wpisaniu hasła „powietrze” do jednej z wielu encyklopedii. Ale jakie znaczenie ma to powietrze dla życia na Ziemi?...
Budowa i rola układu krwionośnego - przydatne informacje
Układ krążenia nazywamy również sercowo- naczyniowym. Składa się z dwóch połączonych ze sobą układów: krwionośnego i limfatycznego. Układ krwionośny u człowieka jest zamknięty. Oznacza to, że krew nie wlewa się do jam ciała, ale krąży w systemie...
Rola bakterii w przyrodzie i gospodarce człowieka
Bakterie możemy spotkać wszędzie. Znajdziemy je zarówno w wodzie, glebie jak i powietrzu. Jednym z głównych zadań bakterii w przyrodzie jest rozkład resztek tkanek z obumarłych organizmów. Jednocześnie powodują wzrost zawartości soli mineralnych w...
Wybrane choroby zakaźne - objawy i przebieg / leczenie i profilaktyka
WŚCIEKLIZNA Co to jest? Wścieklizna to inaczej wodowstręt. Wirusy tej choroby atakują wszystkie zwierzęta ciepłokrwiste, czyli także i człowieka. Wywołuje ostre zapalenie mózgu kończące się zawsze śmiercią. Stanowi ogromny problem...
Wady i zalety energetyki jądrowej
WADY - Brak miejsca na składowanie odpadów promieniotwórczych, szkodliwych dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz dla środowiska naturalnego znajdującego się wokół nas; - Wytwarzanie uranu związane jest również z procesami uszkadzającymi...
Biologia jako nauka interdyscyplinarna
BIOLOGIA- jako nauka interdyscyplinarna zajmuje się różnymi poziomami organizacji życia począwszy od poziomu molekularnego (biologia molekularna, w tym biochemia, genetyka molekularna) i komórkowego (cytologia) po przez...
Budowa tkanek
Tkanki roślin naczyniowych wykazują wysoki stopień specjalizacji i zróżnicowania. Wykształcenie tkanki chłonnej w korzeniu i tkanek okrywających w pędzie oraz wytworzenie tkanek przewodzących i mechanicznych umożliwiło tym roślinom opanowanie...
Ssaki
W historii naszej planety bardzo często pojawienie się jednej grupy zwierząt wiązało się z wymarciem innej. Przez wiele milionów lat panowały na ziemii dinozaury, dopiero ich nagłe zniknięcie zwolniło” miejsce” dla ptaków i ssaków, mających...
Tasiemce - budowa
Tasiemce to unikalna grupa płaskich robaków pasożytniczych, które charakteryzują się ciekawą budową i cyklem życia. Ich ciało składa się z trzech głównych części: 1. Główka (Scolex): Jest to niewielka część zawierająca aparat czepny, który...
Systematyka grzybów jadalnych i grzyby jadalne
GRZYBY WŁAŚCIWE: PLEŚNIAK BIAŁY,DROŻDŻE PIWNE,MAŚLAK ŻÓŁTY PROSTY: CHROBOTEK KORALKOWY, ZŁOTOROST ŚCIENNY GRZYBY JADALNE: GRZYBY JADALNE SĄ BARDZO...
Ochrona środowiska w UE.
Ochrona środowiska jest coraz ważniejszym celem politycznym i gospodarczym Unii Europejskiej, ale nie zawsze tak było. Unia wywodzi się bowiem ze wspólnoty węgla i stali, a tam, gdzie węgiel i stal, trudno mówić o czystym środowisku... Tak...
Znaczenie gleby w przyrodzie i gospodarce człowieka
Gleba to biologicznie czynna powierzchnia ziemi, powstała z utworu geologicznego, zwanego skała, macierzystą., w wyniku wietrzenia fizycznego, chemicznego i biologicznego. Gleba jest głównym elementem środowiska przyrodniczego. Na lądzie gleba...
Budowa i funkcje białek, cukrów i tłuszczy
Białka Budowa Tworzą je następujące pierwiastki chemiczne: C, N, O, H. Tworzą one podstawową jednostkę strukturalną białek - aminokwasy. Dwadzieścia aminokwasów buduje białko zwierzęce, osiemnaście białko roślinne, człowiek jest...
Zanieczyszczenia powietrza
Co to jest atmosfera? Atmosferę Ziemi tworzy mieszanina gazów, potocznie zwana powietrzem. W początkowej fazie formowania się naszej planety, w czasie wybuchów wulkanów i stygnięcia roztopionej materii skalnej, były uwalniane różne gazy....
Rozmnażanie ssaków
Charakterystyczną cechą rozmnażania się ssaków jest zapłodnienie wewnętrzne. Układ rozrodczy żeński składa się z parzystych jajników i jajowodów. Pod wpływem hormonów produkowanych przez przysadkę dojrzałe jajo uwolnione jest do jajowodu. Owulacja...
Prawa zwierząt - rozprawka
Czy mamy prawo do klasyfikowania i traktowania wszystkich zwierząt na świecie jak własne, przydomowe psy? Człowiek przystosowywał sobie psa od około 12 tysięcy lat temu. Pies fascynuje człowieka od bardzo dawna. To zwierzę charakteryzuje się...
Znaczenie bakterii w życiu człowieka
Bakterie są najstarszymi, najmniejszymi i najprostszymi organizmami jednokomórkowymi, które występują we wszystkich środowiskach, nawet w tych w których inne organizmy nie są w stanie przeżyć. Są wszechobecne, To niezwykle szerokie...
Tkanki - charakterystyka
Tkanka łączna charakteryzuje się obfitą substancją międzykomórkową. Zależnie od stopnia jej uwodnienia i liczby występujących w niej komórek, tkanka łączna może być płynna lub stała. Tkanką łączną płynną jest krew, a stałą - tkanka chrzęstna,...
Tkanka nerwowa, tkanka łączna.
Tkanka nerwowa jest zbudowana z komórek wyspecjalizowanych w przewodzeniu impulsów elektrochemicznych. Komórki tej tkanki noszą nazwę neuronów. Neuron zbudowany jest z: - ciała komórki (perykarionu), w którego skład wchodzi jądro komórkowe,...
Pozytywne i negatywne działanie bakterii.
Pozytywne i negatywne działanie bakterii Nie ma wątpliwości, że bakterie to najbardziej wszędobylskie organizmy na naszej planecie. Można je spotkać dosłownie wszędzie, niekiedy w warunkach, które „na zdrowy rozum” wykluczają możliwość...
Ekologia
Termin ekologia wprowadził Haeckley. Ekologia jest nauką, która bada zależności pomiędzy istotami żywymi oraz ich środowiskiem zarówno fizycznym jak i biologicznym. Środowisko jako system funkcjonalny wpływa na organizmy, które w nim żyją...
Zanieczyszczenia gleby
Zanieczyszczenia mechaniczne Do zanieczyszczeń mechanicznych zalicza się: - gruz budowlany, z nawierzchni dróg, - odpady budowlane, - odpady poeksploatacyjne surowców skalnych, - opakowania metalowe, szklane, ceramiczne i z tworzyw...
Komórki,związki organiczne,aminokwasy,kwasy nukleinowe,DNA,RNA,jedność świata żywego:w skrócie
Komórki zawierają też sole mineralne pełniące funkcje budulcowe, biorące udział w regulacji procesów życiowych i są źródłem pierwiastków dla komórek.w skład organizmów wchodzą też związki organiczne-cukry- (materiał energetyczny, budulcowy;...
Ssaki
Ssaki to zwierzęta żyworodne.Nazwę tą zawdzięczają czynności jaką wykonują po narodzinach, czyli ssanie mleka matki! Mały ssak intuicyjnie szuka piersi matki kiedy jest głodny. Zazwyczaj są to zwierzęta ciepło-krwiste. Są to kręgowce.Ssaki...
Znaczenie lasów w przyrodzie
LAS - jeden z odnawialnych zasobów przyrody, powstający w wyniku procesu lasotwórczego jako kompleks, w którym roślinność, swoista dla danego regionu biogeograficznego i wyróżniająca się wybitnym ilościowym udziałem drzew rosnących zwarcie, świat...
Transpiracja
Transpiracja, czynne parowanie wody z nadziemnych części roślin. Rośliny transpirują przez aparaty szparkowe (transpiracja szparkowa) i przez skórkę (transpiracja kutykularna). Transpiracja szparkowa stanowi ok. 75-90% transpiracji ogólnej,...
Funkcje układu wydalniczego
Funkcje układu wydalniczego - wydalanie zbędnych produktów z organizmu, usuwanie zbędnych produktów przemiany materii utrzymuje równowagę wodno - elektronitową, dwutlenek usuwany jest drogą oddechową, woda usuwana jest poprzez pot, parę, układ...
Ekosystemy
Przykłady ekosystemów: - staw - las - dżungla - łąka - moczary - rafa koralowa - pole - plantacja sosnowa - ocean - morskie wybrzeża - dolny brzeg rzeki Ekosystem stanowi funkcjonalna całość, w której zachodzi wymiana materii między...
Mszaki
MSZAKI: Podkrólestwo: rośliny; Grupa: Rośliny telomowe; Gromada: Mszaki; Klasy: Glewiki, Wątrobowce, Mchy; Przynależność: należą do organowców, ale mają uproszczoną budowę ciała i fizjologię z powodu rozwijania haploidalnych tkanek gametofitu przy...
Kotlina Kongo
Kotlina Kongo położona jest w centralnej Afryce ( na równiku )w dorzeczu drugiej co do wielkości rzeki- Kongo ( Zair). W Demokratycznej Republice Kongo, a większość niej zajmuje gęsty las równikowy. Temperatura nie spada poniżej -15C, średnie...
Komórka - funkcje organelli komórkowych
Komórka podstawowe wiadomości Komórka jest to najmniejsza forma strukturalna i funkcjonalna wszystkich organizmów żywych. Wyróżniamy 2 typy komórek Eukariotyczną - zawierającą jądro komórkowe. Występuje w formie jarówno jedno- i...
Przyczyny i skutki efektu cieplarnianego
Przyczyny efektu cieplarnianego Przyczyną efektu cieplarnianego jest nadmierne gromadzenie się gazów w atmosferze Ziemskiej. Biorą się one między innymi z rozwijającego się przemysłu, spalaniem paliw kopalnych (ropy naftowej, węgla)....
Charakterystyka układu limfatycznego - limfy chłonki
Charakterystyka układu limfatycznego – limfy (chłonki) Układ limfatyczny to system przewodów , narządów i tkanek zbierających z całego ciała nadmiar płynu tkankowego , czyli chłonki . Układ limfatyczny odprowadza chłonkę do krwi oraz uczestniczy...
Budowa komórki i funkcje jej elementów
KOMÓRKA to podstawowy element każdego organizmu,zdolny do oddychania,odżywiania,rozmnażania,wzrostu.Wielkość i kształt komórek są różne. Każda komórka jest zbudowana z 2 składników - ściany komórkowej i protoplastu.Protoplast jest żywą częścią...
Budowa i rola narządów zmysłów człowieka
Człowiek dysponuje pięcioma zmysłami, które informują go o tym co się dzieje wokół niego. Są to: wzrok, słuch, dotyk, węch i smak. Obecnie w fizjologii dodaje się jeszcze zmysł równowagi, a także wszelkie czynności związane z czuciem (np....
Rola DNA i RNA
DNA jest nośnikiem informacji genetycznej. Występuje ono w jądrze komórkowym, a także mitochondrium. Jądro komórkowe ulega podziałom, zawsze musi być przekazywana informacja genetyczna. DNA nie może zabraknąć, dlatego też ulega ono procesowi...
Hormony - definicje
Hormony: substancje wytwarzane w jednych częściach ciała, a wywierające wpływ na komórki, tkanki i narządy w innych częściach ciała. Pobudzają komórki docelowe do swoistej reakcji, u której podłoża leży zmiana metabolizmu komórki. Hormony...
Hormony - rodzaje, choroby, działanie, gruczoły
Gruczoł Hormony działanie Rodzaj h. niedoczynność nadczynność Podwzgórze Wazopresyna Zmniejszenie ilości wody w moczu Oligo Moczówka prosta Oksytocyna Pobudzenie wydzielania mleka i skurczy mięśni gładkich...