Migracje

Migracje wywoływane są przez takie zjawiska, jak słaby rozwój gospodarczy określonego kraju lub występujący na nim nadmiar siły roboczej. Duży wpływ na ruchy migracyjne wywierają wojny, prześladowania religijne i polityczne, podboje, a również decyzje polityczne, zmierzające do zagospodarowania nowych obszarów.
Migracje wewnętrzne to migracje występujące w granicach kraju zamieszkania (ze wsi do miast, sezonowa praca, leczenie, wyjazdy turystyczne itp.)
Migracje zewnętrzne to migracje polegające na zmianie kraju zamieszkania. Wśród nich wyróżnia się:
-emigrację- wyjazd do innego kraju na pobyt stały lub czasowy
-imigrację- przemieszczanie się do innego kraju celem osiedlenia się na stałe- rozpatrywane od strony kraju przybycia
-repatriację- przemieszczanie ludności w wyniku zmiany granic kraju
-ewakuację- przemieszczanie ludności- na ogół pod przymusem- z określonego miejsca, objętego np. działaniami wojennymi, epidemią, pożarem, na inne- wolne od tych
-deportację- zsyłkę ludności, np. na Sybir, czy Cyganów rumuńskich z Polski do Rumunii.
Do przyczyn migracji zalicza się przyczyny:
-ekonomiczne- w celu poprawy warunków materialnych
-polityczne- w celu uniknięcia prześladowań politycznych czy religijnych
-wyjazdy turystyczne
-religijne- pielgrzymki do Rzymu, Ziemi Świętej, Lourdes, Mekki, Świątyni Sziwy
-zasiedlania- np. państwa Izrael po roku 1948, Syberii i Dalekiego Wschodu- powstawanie nowych miast, takich jak Brack, Angarsk, Komsomolsk i inne.
Liczba migracji zewnętrznych nie jest w pełni znana ze względu na to, że wiele krajów nie prowadzi takiej statystyki. Ogólnie wiadomo, że w Europie Zachodniej na stałe i okresowo przebywa ok. 5 mln obcokrajowców. Najwięcej imigrantów przyjmują kraje Europy Zachodniej (Niemcy, Francja, Włochy) ponadto USA i Kanada. DO Europy Zachodniej napływa głównie ludność z Europy Środkowej i Wschodniej, Afryki Północnej oraz innych krajów byłych kolonii. Do USA i Kanady emigruje głównie ludność z Meksyku i z wysp Morza Karaibskiego, a także z Europy Środkowej, Wschodniej i z Rosji.
Istnieją kraje emigracyjne, z których ludność odpływa oraz kraje imigracyjne, które ludność przyjmują. W krajach wysoko rozwiniętych (imigracyjnych) następuje przyrost rzeczywisty ludności, rośnie liczba stosunkowo taniej, wykwalifikowanej siły roboczej i liczna specjalistów różnych branż. Systematycznie podnoszący się w krajach poziom produkcji pociąga za sobą redukcję liczby pracowników, co powoduje wzrost rodzimego bezrobocia. Nadmierny napływ cudzoziemców wywołuje dużą konkurencyjność na rynku pracy, co z kolei prowadzi do napięć społecznych, a nawet zjawisk agresji wobec cudzoziemców, np. w Niemczech, Wielkiej Brytanii i Francji.
Wędrówki ludów, czyli przemieszczanie się licznych rzesz ludzkich z kraju do kraju w poszukiwaniu lepszych warunków życia pracy, schronienia przed prześladowaniami politycznymi, rasowymi i narodowościowymi, są znane od wieków. W odległej przeszłości miały one przede wszystkim na celu zasiedlenie wolnych obszarów ziemi (wędrówki ludów celtyckich, germańskich czy mongolskich). Często kończyły się one podbojem cudzych ziem i grabieżą zamieszkałej na niej ludności. W średniowieczu występowała migracja pewnych warstw społecznych (kupców, chłopów, rzemieślników i rycerstwa). Czasy nowsze przyniosły migracje z przyczyn politycznych, np. we Francji w okresie Wielkiej Rewolucji czy w Polsce po rozbiorach i powstaniach narodowych w XIX w. Wtedy Polacy udawali się na emigrację, chcąc uniknąć prześladowań, więzienia lub zsyłki na Sybir. Wielkie ruchy migracyjne zostały wywołane przez II wojnę światową. Złożyły się na nie deportacje ludności na Sybir, wywóz ludności na prace przymusowe do Niemiec i ucieczki przed terrorem okupanta. Po zakończeniu wojny nastąpiły masowe ruchy repatriacyjne ludności, spowodowane zwłaszcza zmianami granic. Osobnym zjawiskiem były tu dobrowolne wybory statusu emigranta, zwłaszcza Polaków obawiających się represji w nowej rzeczywistości politycznej i społecznej kraju. Z tej przyczyny wielu Polaków obrało za swoją drugą ojczyznę USA. Główne czynniki powodujące emigrację mają obecnie charakter ekonomiczny. Część mieszkańców krajów biedniejszych stara się przenieść do krajów wysoko rozwiniętych Ameryki Północnej, Australii i Europy Zachodniej. Przemieszczanie się ludności jest też spowodowane niestabilnością polityczną i ekonomiczną w krajach Europy Wschodniej i Azji rozbudzeniem nacjonalizmów w państwach, które po roku 1990 uzyskały niepodległość. W drugiej połowie XX w. szybko powiększyła się niekontrolowana migracja. Z powodu pojawiającego się poczucia zagrożenia życia oraz trudnych warunków materialnych wielu ludzi decydowało się na los uchodźców. Kraje Ameryki Północnej, Europy Zachodniej i Australii stawiają przeszkody nielegalnej imigracji przez uszczelnianie granic, ostrą politykę wizową, nieudzielanie zezwoleń na pracę, tworzenie specjalnych obozów dla uchodźców, a przede wszystkim przez deportację. Obrona przed żywiołową migracja wynika nie tylko z obawy pojawienia się związanych z nią trudności ekonomicznych, konieczności zwiększania wydatków na budownictwo mieszkaniowe, zasiłki socjalne, ochronę zdrowia, ale również z lęku o wzrost patologii społecznych, przestępczości, jakie nieraz się z nią łączą. Różnice w osiągniętym poziomie rozwoju gospodarczego, standardzie życia społeczeństw poszczególnych krajów będą nasilały migracje we współczesnym świecie, przy czym będą się odbywały z południa na północ i ze wschodu na zachód. Kontrolowana migracja przyczynia się do rozwoju gospodarczego bogatych krajów. Uzupełnia ona braki spowodowane sytuacją ujemnego przyrostu naturalnego w tych krajach. Zapewnia tanią siłę roboczą, często o dużych kwalifikacjach zawodowych, stwarza wielokulturowość i wzbogaca życie duchowe poszczególnych narodów.