Bez (roślina)

Słowo od psłow. formy *bъzъ ‘krzew Sambucus’, którego pochodzenie jest niepewne,jak w większości nazw drzew i krzewów; niektórzy językoznawcy zestawiają go z nazwami buka, dębu, wiązu w in. językach ie. (np. łac. fāgus‘buk’, gr. phēgós / phāgós ‘dąb’, kurd. būz ‘wiąz’); podstawą słowiańskich nazw miałoby być pie. *bhāūg-, związane z pie. nazwą buka; w pol. jako rzeczownik od XV w., ale już w XIII w. pojawia się przymiotnik bzowy, a także nazwy miejscowe zawierające słowa pochodne (np. nazwa miejscowa Bzie).

W nazwach stpol. można odczytać używane słowa pochodne: bziec i beźca (zdrobnienie), np. w nazwie miejscowej Beźce (XIV w.; dziś Bejsce w Małopolsce), bzowie (w nazwie miejscowej Bzów z XIV w.), bzie (nazwa miejscowa Bziez 1295 r.), bzina (nazwa miejscowa Bzin) i in.; dialektyczne formy best, beśt, besk.

Z niejasnych powodów nazwa dzikiego bzu w XVIII w. została przeniesiona na całkiem niepodobny krzew ogrodowy (Syringa), sprowadzony do Polski z Węgier.