1. ‘powiedzieć, przemówić’; stpol.: 2. ‘mówić, powiadać’, 3. ‘nazwać’, 4. ‘przyrzec’ oraz 5. ‘począć, zrobić’.
Pochodzenie:
Od XIV w.; ogsłow. (por. stczes. řéči, řku, czes. řiči, řeknu ‘powiedzieć; dać nazwę, nazwać’, ros. reči, rekú ‘mówić, powiedzieć’) < psłow. *rekti ‘mówić, powiedzieć, nazwać’ – pokrewne z lit. rěkti ‘krzyczeć’, a dalej też m.in. z goc. rahnjan ‘liczyć’; podstawą pie. *rek- ‘krzyczeć, mówić’ – wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.
Źródło
Nie wiedzieli co z nim rzec, musieli się nazad wrócić.
Marcin Bielski (1495-1575)
Ani żadna rzecz z ust waszych wynidzie.
Biblia królowej Zofii, 1455 r.
poleca
b/d
rok
1. ‘jednostka rachuby czasu równa okresowi obiegu Ziemi wokół Słońca’; 2. dawniej też ‘wyznaczony czas na dokonanie pewnych czynności, ostatni dzień tego okresu, termin’; 3. rok i w liczbie mnogiej roki ‘termin rozprawy sądowej’; 4. stpol. też ‘zabezpieczenie komuś przejazdu listem żelaznym lub konwojem’; od XIV w.; ogsłow. (por. czes. rok ‘rok’, ros. rok ‘los, przeznaczenie, dola, zrządzenie losu’) < psłow. *rokъ ‘to, co jest powiedziane, umówione, uzgodnione; umówiony, ustalony okres,...
poleca
42%
12 głosów
rzecz
1. ‘przedmiot materialny’; 2. ‘temat, treść, wątek’; 3. ‘przedmiot myśli, sprawa, treść wypowiedzi’; 4. ‘czynność, czyn, fakt’; dawniej też: 5. ‘to, co się mówi, mowa, język’ i 6. ‘to, co zostało powiedziane, ustne polecenie, rozkaz’; od XIV w.; ogsłow. < psłow. *rěčь ‘mówienie, mowa; słowo, wyraz’ > ‘treść, przedmiot mówienia’ > ‘przedmiot nazwany, rzecz’; słowo utworzone od psłow. czasownika *rekti ‘mówić, powiedzieć, nazwać’
poleca
b/d
rzeczony
‘wspomniany, wymieniony’; od XV w.
poleca
b/d
rzekomy
1. ‘pozorny, fałszywy’; 2. rzekomo ‘jakoby, zgodnie z tym, co ktoś mówi, ale niekoniecznie z rzeczywistością’; pochodzą od psłow. *rekomъ –imiesłowu biernego psłow. czasownika *rekti; w stpol. od XV w. występowała też postać rzekomo
poleca
b/d
prorok
‘człowiek przepowiadający przyszłość’; od XIV.; ogsłow. < psłow. *prorokъ < czasownik przedrostkowy *pro-rekti ‘zapowiedzieć, przepowiedzieć (< *rekti); jako termin chrześcijański prawdopodobnie za pośrednictwem stczes. prorok
poleca
b/d
odrzec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
orzec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
przyrzec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
urzec
czasownik przedrostkowy
poleca
b/d
wyrzec
czasownik przedrostkowy
poleca
60%
5 głosów
rzekać
forma wielokrotna rzekać dawniej w XVI w. ‘zwać, nazywać’; w śląskiej gwarze rzykać ‘mówić pacierze, modlić się’
Podobne teksty:
Materiał opracowany przez eksperta